Δευτέρα 25 Μαΐου 2020

«Nα μετριάσεις την εμπιστοσύνη στη διαίσθησή σου»

Γέροντα Σωφρόνιου του Έσσεξ († 1993)
Αν όμως εμπιστευόμαστε τη διαίσθηση μας για πράγματα υπέρτατης σημασίας, τότε το κάθε λάθος μπορεί να απειλήσει τον άνθρωπο ακόμη και με απώλεια. Με την έννοια λοιπόν αυτή να υπακούς στην πείρα των αρχαίων ασκητών, που δεν επιτρέπει να εμπιστευόμαστε σε τέτοιο βαθμό τη διαίσθηση μας.
Δυστυχώς στον κόσμο γίνεται διαρκώς αυτό το λάθος. Πρέπει αναπόφευκτα να χειραγωγούμαστε με το «όργανο» εκείνο που έχουμε. Είτε βέβαιοι είτε όχι, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το καρδιακό μας ραντάρ. Οπωσδήποτε όμως οφείλουμε να υπερνικήσουμε την αυτοπεποίθησή μας με δύσκολο αγώνα, ψυχικό και διανοητικό. Η διαίσθηση μας θα ήταν απολύτως ορθή, αλάθητη, αν ήμασταν ολότελα άγιοι. Αν όμως δεν έχουμε φθάσει σε αυτή την αγιότητα, τότε και η διαίσθηση μας, όπως και η λογική μας, δεν λειτουργούν εντελώς σωστά. Κάπου έγραφα ότι τα συμπεράσματα της λογικής μας παρουσιάζονται σε μας με «ψυχολογικό και αυθόρμητο» τρόπο ως τα πιο οφθαλμοφανή και αναμφίβολα. Αν όμως συλλογισθούμε πράγματι βαθύτερα μήπως είναι έτσι αυτό, τότε θα πεισθούμε ότι δεν μπορεί να συμβαίνει αυτό με μάς. Γιατί; Διότι βεβαίως για τον άνθρωπο το ζητούμενο αληθινά και αποκλειστικά είναι μόνο η απολύτως δίκαιη κρίση. Γι’ αυτήν όμως είναι απαραίτητο να κατέχουμε τη Θεία Παγγνωσία, που εμείς δεν έχουμε.
Στη λογική μας σκέψη υπάρχει μία ανυπέρβλητη ατέλεια: Εκείνα τα επιχειρήματα που κατέχουμε ή εκείνες οι αρχές, με βάση τις οποίες βγαίνουν τα συμπεράσματα, ποτέ δεν αποδεικνύονται στην πράξη επαρκή. Στην ασήμαντη καθημερινότητα της υπάρξεώς μας ακόμη και τέτοια λογική με τα ανεπαρκή αυτά συμπεράσματα είναι κάπως ωφέλιμη. Αλλά στην αναζήτηση της αιώνιας Αλήθειας βγαίνουμε από τα όρια όλων εκείνων που βλέπουμε ή ακόμη και νοούμε. Και αυτό δεν μας επιτρέπεται να το ξεχνούμε. Συνεπώς, χωρίς περαιτέρω επεξηγήσεις, επίτρεψέ μου να σου συστήσω να μετριάσεις την εμπιστοσύνη στη διαίσθηση σου…
Αρχιμ. Σωφρονίου, «Γράμματα στη Ρωσία», Έκδοσις Ι.Μ. Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ

Από το θάνατο στην προσδοκία της ανάστασής μας

Αγίου Σωφρονίου του Essex
Πολλοί ασκητές αγαπούσαν τις ασθένειες, γιατί η ασθένεια ελαφρύνει τον πόλεμο με τα σαρκικά πάθη. Και εφόσον δεν νικήσαμε ακόμη τα πάθη, δεν μπορούμε να ζήσουμε τη χαρά τής αναστάσεως στο πλήρωμά της.
Παρ᾿ όλα αυτά, μερικώς ωστόσο την ζούμε.
Πολλές φορές, λοιπόν, συνέβη να συναντήσω το φαινόμενο το Πάσχα να είναι για μερικούς καιρός δοκιμασίας, και αυτό έγινε αισθητό ως κάποιο κενό στο είναι.
«Ανέστη Χριστός, και νεκρός ουδείς επί μνήματος», και εγώ αισθάνομαι τον εαυτό μου υπό την εξουσία του θανάτου.
Όχι μόνο όταν αισθάνεσθε την κυριαρχία σας επάνω στα πάθη ως γεγονός, αλλά και κατά την ίδια την πάλη να θυμάστε ότι τίποτε το τελικό δεν υπάρχει εκτός από τον Χριστό και να στηρίζεσθε σε Αυτόν.
Μπορεί να δημιουργηθεί η αίσθηση: «Ναι, ήρθε το Πάσχα, και όμως μένω στον θάνατο των παθών». Δεν πρέπει όμως να ενδώσουμε σε αυτό τον πειρασμό, αλλά να πιστεύουμε ότι πραγματικά θα αναστηθούμε· και όχι απλώς να το πιστεύουμε, αλλά και να το προσδοκούμε, όπως θαυμάσια ομολογούν οι άγιοι Πατέρες στο Σύμβολο τής Πίστεως.
Όχι μόνο πιστεύω ότι θα αναστηθούν οι νεκροί, αλλά περιμένω την ανάσταση αυτή.
Να λέτε τα λόγια αυτά με περισσότερη συναίσθηση, να ελέγχετε τον εαυτό σας και να γνωρίζετε τον χαρακτήρα των φαινομένων αυτών.
Αν λέμε στο Σύμβολο τής Πίστεως «προσδοκώ ανάστασιν νεκρών» και στις προσευχές για τους κεκοιμημένους «επ᾿ ελπίδι ζωής αιωνίου τον κεκοιμημένον δούλόν Σου ανάπαυσον», τονίζουμε ότι πεθαίνοντας θα αναμένουμε την ανάστασή μας, προς το παρόν όμως «εις χείράς Σου παρατίθεμαι το πνεύμά μου».
Εύχομαι πράγματι σε όλους σας να ζήσετε το Πάσχα με την αναμονή αυτής της κοινής μας αναστάσεως.
 Απόσπασμα από την Κατήχησή του, στις 8 Απριλίου 1991