το παλαμικό υπόβαθρο της θεολογίας του π.Σωφρονίου

Η θεοεγκατάλειψη κατά τον Γέροντα Σωφρόνιο

Η διδασκαλία του Γ.Σωφρονίου για την ευχή

προφητικός λόγος & χαρισματική εμπειρία- Γ.Σωφρόνιος

Ο Γέροντας Σωφρόνιος ως αγιορείτης

ΠΩΣ ΓΝΩΡΙΣΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΣΙΛΟΥΑΝΟ ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ Γ ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ

Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΛΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ. ΓΕΡΩΝ ΣΟΦΡΩΝΙΟΣ

Η υπακοή στο θέλημα του Θεού, ο τρόπος εύρεσής του και η ελευθερία

Η προχωρημένη αυτάρκεια του σύγχρονου ανθρώπου – μάλλον η σχετική της ψευδαίσθηση – φαίνεται μέσα σε πολλές πτυχές και εκδηλώσεις του βίου του και εκφράζεται μέσα στην επιδημική εξάπλωση του αθεΐζοντος αγνωστικισμού, ο οποίος με τη μορφή μόδας κατακλύζει σχεδόν τα πάντα και διαβρώνει εκκοσμικευτικά ακόμη και τις καλοπροαίρετες ψυχές πολλών χριστιανών της εποχής μας. Μέσα στη δίνη αυτή της τραγικής δαιμονόπληκτης περιρρέουσας πραγματικότητας δύσκολα αντιστέκεται κανείς και ο άφευκτος μολυσμός των ψυχών αναζητά εναγώνια αντίδοτο πνευματικής θεραπείας. Όπως είναι φυσικό, πουθενά αλλού δεν μπορεί να αναζητηθεί οντολογική λύση παρά μονάχα στην αγιοπνευματική ατμόσφαιρα της Εκκλησίας, εκεί δηλαδή που τα θεουργικά φάρμακα των Μυστηρίων και της Ευχαριστίας μεταγγίζουν σιγά σιγά την τριαδική ζωή και αθανασία μέσα στο ανθρώπινο DNA και στη σύνολη ομώνυμη ψυχοσωματικότητα.

Ο σημερινός χριστιανός – σε προφανώς δυσχερέστατη θέση συγκριτικά με προγενέστερες εποχές αναφορικά με το αντιπροσευχητικό κλίμα που δημιουργεί μια άκρως πνιγηρή αντιπνευματική ατμόσφαιρα – καλείται να ελευθερωθεί από τα δεσμά των διαβλητών παθών και της αμαρτίας και να ενωθεί με τον Κύριο προοιμιακώς και προγευστικώς από την παρούσα ζωή και μέχρι την πληρότητα και τελειότητα της εσχατολογικής εξανάστασης. Η πορεία αυτή είναι τραχιά και δύσβατη με προσκόμματα αναφυόμενα από την ίδια μας τη φύση, τους αδελφούς μας και πολύ περισσότερο από τα ακάθαρτα πνεύματα.

Ο μεγάλος πειρασμός της πολυεπίπεδης εκκοσμίκευσης σήμερα δεν μπορεί να ξεπεραστεί ει μη μόνον μέσα από την εν Χριστώ πίστη και ταπείνωση. Πίστη ότι Αυτός εστίν η διαχρονικώς και αιωνίως αμετάβλητη και μοναδική ενυπόστατος Αλήθεια (Ιω. 14:6), καθώς και σταυρική συμμόρφωση του γνωμικού μας θελήματος στο εκείνου άγιο και υπερτέλειο θέλημα, το οποίο αποτελεί το πρώτο στάδιο του δικού μας αγώνα πριν από και προς τη λήψη της χαρισματικής εν Χριστώ δια Πνεύματος ταπείνωσης μέσα από την υποταγή των υπερφίαλων λογισμών του πεφυσιωμένου εγώ μας στην πάντα νουν υπερέχουσα αλήθεια και αγάπη του Θεού Πατέρα.

Η ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΤΟΥ ΘΕΛΗΜΑΤΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ. ΓΕΡΩΝ ΣΟΦΡΩΝΙΟΣ

Περί της επιγνώσεως του θελήματος του Θεού ΑΓΙΟΣ ΣΙΛΟΥΑΝΟΣ Ο ΑΘΩΝΙΤΗΣ

 

Άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης
Περί της επιγνώσεως του θελήματος του Θεού

Έλεγεν ο Γέρων: «Είναι καλόν πάντοτε να ζητής παρά του Θεού “σύνεσιν εν πάσι”, τί και πώς πρέπει να πράξης ή να είπης» Άλλαις λέξεσιν, εις εκάστην περίπτωσιν δέον όπως ζητής την επίγνωσιν του θελήματος του Θεού και τας οδούς προς εκπλήρωσιν αυτού.Η εκζήτησις του θελήματος του Θεού είναι το σπουδαιότερον έργον της ζωής  ημών,  διότι  «οδεύοντες  την  οδόν»  του  θελήματος  του  Θεού  γινόμεθα μέτοχοι της αιωνίου θείας ζωής Η γνώσις του θελήματος του Θεού είναι δυνατή δια διαφόρων οδών Μία εξ αυτών είναι ο λόγος του Θεού, αι εντολαί του Χριστού Αλλ’ εν ταις ευαγγελικαίς εντολαίς, παρά την τελειότητα αυτών ή μάλλον λόγω της τελειότητος αυτών, το θέλημα του Θεού αποκαλύπτεται εις την τελικήν γενικήν αυτού   έννοιαν,   και   ο   άνθρωπος   εις   την   ζωήν   αυτού,   αντιμέτωπος   προς ατελείωτον ποικιλίαν περιστάσεων, συχνάκις δεν γνωρίζει πώς πρέπει να ενεργήση, ίνα ευρεθή η πράξις αυτού εντός του ρεύματος του Θείου θελήματος Ίνα έχη πράξις τις, ενέργειά τις, καλόν τέλος, δεν αρκεί να γνωρίζης μόνον  την  γενικήν  έκφρασιν του  θελήματος  του  Θεού  εις  τας  εντολάς,  ήτοι:«αγαπήσεις Κύριον τον Θεόν σου εξ όλης της καρδίας σου και εξ όλης της ψυχής σου και εξ όλης της διανοίας σου και εξ όλης της ισχύος σου, και τον πλησίον ως σεαυτόν», είναι απαραίτητος εισέτι ο εκ Θεού φωτισμός περί του τρόπου της εν τη ζωή πραγματοποιήσεως των εντολών Πλέον τούτου απαραίτητος είναι και η «εξ ύψους δύναμις» (Μάρκ κδ’ )

Η ΑΣΚΗΣΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ Π. Π. ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ -ΕΣΣΕΧ

 

 Του μακαριστού Γέροντος και κτήτορος της Μονής του Τιμίου Προδρόμου Essex Σωφρονίου Σαχάρωφ από το βιβλίο “ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΉΣ”, εκδ. Ι. Μ. Τιμίου Προδρόμου.

Η ΑΣΚΗΣΙΣ ΤΗΣ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ

Εις το παρόν κεφάλαιον θα αποπειραθώ να εκθέσω κατά το δυνατόν συντομώτερον τας πλέον ουσιώδεις απόψεις περί της προσευχής του Ιησού, της μεγάλης αυτής ασκήσεως της καρδίας, ως και την πλέον υγιαίνουσαν περί της ασκήσεως ταύτης διδασκαλίαν την οποία συνήντησα εν Αγίω Όρει.

   Επί πολλά έτη οι μοναχοί προφέρουν την προσευχήν αυτήν δια του στόματος, μη αναζητούντες τεχνητούς τρόπους ενώσεως του νου μετά της καρδίας. Η προσοχή αυτών συγκεντρούται εις την συμμόρφωσιν της καθ’ ημέραν ζωής αυτών προς τας εντολάς του Χριστού. Η αιωνόβιος πείρα της ασκήσεως ταύτης έδειξεν ότι ο νους ενούται μετά της καρδίας δια της  ενεργείας του Θεού, όταν ο μοναχός διέλθη την σταθεράν πείραν της υπακοής και της εγκρατείας, όταν ο νους αυτού, η καρδία και αυτό το σώμα του «παλαιού ανθρώπου» ελευθερωθούν επαρκώς εκ της εξουσίας της αμαρτίας.

Εν τούτοις και κατά το παρελθόν και κατά τον παρόντα καιρόν οι Πατέρες ενίοτε επιτρέπουν να προσφεύγωμεν εις την τεχνητήν μέθοδον εισαγωγής του νου εις την καρδίαν. Προς τούτο ο μοναχός, δίδων κατάλληλον θέσιν εις το σώμα και κλίνων την κεφαλήν προς το στήθος, νοερώς προφέρει την προσευχήν εισπνέων ησύχως τον αέρα μετά των λέξεων: «Κύριε, Ιησού Χριστέ, (Υιέ του Θεού)» και έπειτα εκπνέων τελειώνει την προσευχήν: «ελέησον με (τον αμαρτωλόν)». Κατά τον χρόνον της εισπνοής η προσευχή του νου κατ’ αρχάς  ακολουθεί την κίνησιν του εισπνεομένου αέρος και συγκεντρούται εις το άνω μέρος της καρδίας. Κατά την εργασίαν ταύτην επί τι χρονικόν διάστημα η προσοχή δύναται να διαφυλαχθή αδιάχυτος και ο νους να παραμείνη πλησίον της καρδίας, έτι δε και να εισέλθη εντός αυτής. Η πείρα θα δείξη ότι ο τρόπος ούτος θα δώση εις τον νουν την δυνατότητα να ίδη ουχί αυτήν την φυσικήν καρδίαν, αλλά εκείνο όπερ τελείται εν αυτή: Οποία αισθήματα εισδύουν εν αυτή· οποίαι νοεραί εικόνες προσεγγίζουν αυτήν εκ των έξω. Η τοιαύτη άσκησις θα οδηγήση τον μοναχόν να αισθάνηται την καρδίαν αυτού και να διαμένη εν αυτή δια της προσοχής του νοός μη προσφεύγων πλέον εις οιανδήποτε «ψυχοσωματικήν τεχνικήν».

Συμβουλές για την επίτευξη καθαρής καρδιακής προσευχής – Αρχιμανδρίτου Σωφρονίου (Σαχάρωφ)

225. Το πρόβλημα της καθημερινής ζωής από ασκητική άποψη συνδέεται με το φόβο του Θεού. Αυτός ο φόβος είναι δώρο εξαιρετικά πολύτιμο. Μέσω αυτού ζητούμε από τον Θεό να μας καθοδηγεί στην καθημερινή ζωή, σε κάθε στιγμή. Ανεπαίσθητα, με μια ενέργεια της χάριτος που ξεφεύγει από τη λογική μας, εισερχόμαστε στην ελευθερία των τέκνων του Θεού.
226. Ας παραμένουμε κάθε στιγμή στο φόβο του Θεού. Έτσι θα κατορθώσουμε να διακονούμε τον πλησίον και να οικοδομούμε τη σωτηρία μας.
227. Μην παραλείπετε να παρακαλείτε κάθε μέρα τον Θεό να σας δίνει το Άγιο Πνεύμα, τη χάρη, για να εκπληρώνετε και να αφομοιώνετε τις εντολές του Χριστού, μέχρις ότου γίνουν δεύτερη φύση σας.
228. Ο τελικός σκοπός είναι να βρίσκεται ο νους μας πάντοτε ενωμένος με την καρδιά. Η ένωση αυτή της καρδιάς και του νου είναι ο καθαυτό τόπος της προσευχής.
229. Στην πράξη τις περισσότερες φορές είμαστε καθισμένοι και προφέρουμε την ευχή χωρίς φωνή στον τόπο της καρδιάς. Στην αρχή πρέπει να συνδέουμε την ευχή με την αναπνοή. Όταν εισπνέουμε, λέμε: «Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού». Ύστερα, με την εκπνοή, συμπληρώνουμε: «Ελέησόν με». Συγκεντρώνουμε όλη την προσοχή μας στο Όνομα του Χριστού και στο λόγο: «Ελέησόν με». Δε δεχόμαστε καμιά άλλη σκέψη. Στην αρχή η πράξη αυτή η φαινομενικά τόσο απλή, είναι δύσκολη· αντί να είμαστε ειρηνικοί, παλεύουμε. Ωστόσο, σιγά-σιγά, συνηθίζουμε να κρατούμε την προσοχή μας στο υψηλότερο μέρος της καρδιάς. Προοδευτικά αποκτούμε τη συνήθεια της ευχής.
230. Όταν αρχίζουμε να προφέρουμε το Όνομα του Χριστού ένα πλήθος «λογισμών» μας κατακλύζει. Μόλις η ευχή τελειώσει, λογισμοί εξαφανίζονται. Εξερχόμαστε με το νου ελεύθερο ενώ κατά τη διάρκεια της προσευχής οι «λογισμοί» μας ενοχλούσαν. Η προσευχή αποκαλύπτει τα πάθη που έχουμε μέσα μας. Οι επιθέσεις αυτές συνήθως αποκαλύπτουν το περιεχόμενο του είναι μας. Την ώρα της προσευχής παλεύουμε με όλες αυτές τις εικόνες, όλα αυτά τα πάθη και τις προλήψεις, για να προφέρουμε το Όνομα του Χριστού με καθαρό νου.
231. Αν αισθανόμαστε κάποια αντιπάθεια για κάποιον, το καλύτερο είναι να μη φέρουμε στο νου την εικόνα αυτού του προσώπου, ούτε την αιτία αυτής της αντιπάθειας, αλλά να προσευχόμαστε έξω απ’ όλα αυτά. Με την εσωτερική αυτή εργασία μπορούμε να υπερβούμε την αντιπάθεια, ν’ αρνηθούμε την εικόνα που γεννούν τα πάθη μας.
232. Αν «λογισμοί» μας προσβάλλουν και μας εμποδίζουν να προσευχόμαστε με καθαρό τρόπο, πρέπει να είμαστε υπομονητικοί και να κράζουμε: «Ελέησον με»! Με την ενεργό αυτή αντίσταση μεταμορφώνουμε σιγά-σιγά τη εκπεσμένη ανθρώπινη φύση, που μας κάνει τέκνα του πρώτου Αδάμ. Παλεύουμε, και ο αγώνας αυτός οφείλει να είναι αληθινά βαρύς, να ενδύεται παγκόσμιο χαρακτήρα. Όχι, δεν είμαστε απλώς άτομα που προσβάλλονται από τους «λογισμούς». Με υπομονή ας κράζουμε: «Ελέησον με, ελέησον με»! Ιδού ο τρόπος για να αντισταθούμε στους κακούς «λογισμούς», να τους εμποδίσουμε να μας αιχμαλωτίσουν.
233. Μην αποθαρρύνεσθε γρήγορα, αλλά να επαναλαμβάνετε την ευχή μέχρις ότου εισχωρήσει στα έγκατα της συνειδήσεως σας.
234. «Κύριε Ιησού Χριστέ Υιέ του Θεού, ελέησον ημάς». Όταν λέμε την προσευχή αυτή, συνάπτουμε με τον Χριστό μια προσωπική σχέση, που ξεπερνά τη λογική. Η ζωή του Χριστού εισχωρεί σιγά-σιγά μέσα μας.
235. Μερικοί προσεύχονται με τη σκέψη, με τη διάνοια. Δεν είναι δυνατό όμως να υπάρξει προσευχή χωρίς τη συμμετοχή της καρδιάς. Στην προσευχή η καρδιά και ο νους είναι αρρήκτως ενωμένα.
236. Να προσεύχεσθε στο κελλί σας. Μερικοί μπορούν να ξυπνούν μία ώρα νωρίτερα, άλλοι μισή άλλοι ένα τέταρτο ή δέκα λεπτά. Αυτό εξαρτάται από τις δυνάμεις του καθενός. Αλλά πρέπει να γίνεται. Η καρδιά και ο νους σας θα συνηθίσουν έτσι να ζουν παντού και πάντοτε με την ευχή. Όταν λέτε την ευχή του Ιησού, εμποδίζετε κάθε λογισμό να σας προσβάλλει. Οι αρχάριοι της πνευματικής ζωής οφείλουν να μάθουν να αγωνίζονται εναντίον των απαιτήσεων του σώματος.
237. Να προσεύχεσθε το βράδυ, το πρωΐ και τις άλλες στιγμές της καθημερινής σας ζωής. Να προσεύχεσθε για τους άλλους. Μόνο με την ενότητα εν Πνεύματι Αγίω θα μπορέσετε να οικοδομήσετε τη σωτηρία σας. Να προσεύχεσθε για τους γύρω σας και να ζητείτε από τον Θεό να σας ευλογεί δια των προσευχών τους.
238. Όταν προσευχόμαστε για κάποιον άρρωστο, μνημονεύουμε το όνομα του ζητώντας από τον Θεό να τον θεραπεύσει. Αυτό δεν είναι πλάνη, αλλά πραγματικότητα. Δεν πρόκειται για πάθος, αλλά για στάση χριστιανικής αγάπης προς τον αδελφό μας.
239. Όταν ο νους μας είναι εξ ολοκλήρου στραμμένος προς τον Θεό, παύουν όλα τα ερωτήματα. Δεν υπάρχει πια παρά ένα ερώτημα: Πώς να αποκτήσουμε το Πνεύμα μέσα μας και να το φυλάξουμε.
240. Με την ορμή του πνεύματος μας προς τον Θεό είναι δυνατό να φθάσουμε στην κατάσταση της καθαράς προσευχής. Όταν η προσευχή γίνεται καθαρά, μία θεωρία άλλης τάξεως γεννιέται στον άνθρωπο. Καθετί που αφομοίωσε στον κόσμο αυτόν από την εμπειρία ή τη μελέτη ξεπερνιέται. Στην κατάσταση της προσευχής ο άνθρωπος δεν γνωρίζει ούτε την ηλικία ούτε την κοινωνική και ιεραρχική του θέση. Όλες οι λεπτομέρειες της επίγειας ζωής υπερβαίνονται. Έτσι κατανοείται καλύτερα το νόημα του λόγου του Χριστού: «Εν εκείνη τη ημέρα Εμέ ουκ ερωτήσετε ουδέν» (Ιωάν. 16,23).
241. Ποια στάση να κρατάμε στην εκκλησία; Πρέπει να στεκόμαστε με ένταση και αυτοσυγκέντρωση· να έχουμε ένταση, δηλαδή μεγάλη προσοχή, ώστε να μην διαχέεται ο νους μας με επιφανειακά πράγματα και αλλότριες σκέψεις.
242. Όταν ο νους μας είναι ελεύθερος από τα πάθη, η παραμορφωμένη από την πτώση φύση μας αποκαθίσταται στο πρωτόκτιστο κάλλος της. Αν είμαστε κατ’ εικόνα του Θεού οι αποκαλύψεις γίνονται φυσιολογικά φαινόμενα. Η χριστιανική οδός συνίσταται στην πλήρωση του νου και της καρδιάς μας από την υπερβατική γνώση του Θεού.
243. Μόνο με μακρόχρονη εμπειρία, που μπορεί να διαρκέσει μήνες και χρόνια, αποκτά κάποιος βαθμηδόν χριστιανική στάση στην προσευχή.
244. Να γίνετε μωροί, μωροί σαν τους αληθινούς ασκητές! Γιατί μωροί; Γιατί να είναι κάποιος χριστιανός σημαίνει να ζει συγχρόνως σε δύο επίπεδα: στο παρόν και στην αιωνιότητα.
245. Επαναλαμβάνω: Ας αυξήσουμε τώρα την προσοχή μας στο να οικοδομήσουμε τη ζωή μας.
246. Φυλάξτε όλα αυτά στη συνείδησή σας, και η ζωή σας θα είναι γεμάτη έμπνευση, όχι μόνο κάθε μέρα αλλά κάθε στιγμή.
247. Μην ξεχνάτε αυτά τα λόγια. Ο Θεός σας έδωσε χρόνο για να οικοδομήσετε την αιώνια σωτηρία σας. Μην τον σπαταλάτε!