Τρίτη 12 Απριλίου 2016

Η θεοεγκατάλειψη κατά τον Γέροντα Σωφρόνιο


Ἀναφορὰ στὴν Θεολογία τοῦ Γέροντος Σοφρωνίου


«Είναι ανάγκη δια πάντας ημάς, όπως διέλθωμεν δια του μυστηρίου του θανάτου χάριν τελειοτέρας εξομοιώσεως προς τον Χριστόν.» (σ. 63)
«Η ψυχή βλέπει εαυτήν ερριμμένην εις το σκότος του θανάτου. Ο φόβος εκ του σκότους τούτου είναι μαρτυρικός, διότι τούτο δεν υπάρχει μόνον πέριξ εμού, αλλ’ εδρεύει εν εμοί. Όταν όμως το άκτιστον Φώς αποδεσμεύη εμέ εκ του εσωτερικού μου άδου, τότε απέρχεται απ’ εμού πάν πάθος» (σ. 78)
«Ενσυνειδήτως κατερχόμεθα εις τον άδην, διότι, αφ’ ής στιγμής αποκαλύπτεται εις ημάς η εικών του προαιωνίου Ανθρώπου, ζώμεν οξύτερον το βάθος του σκοτασμού ημών. Μεγάλη θλίψις πλήττει όλον το είναι ημών. Τα εξωχρονικά παθήματα του πνεύματος υπερβαίνουν πάντα φυσικόν πόνον. ... «Ελθέ και ίασαί με εκ του συνέχοντός με θανάτου ...» (σ. 102)
Τινές εκ των πιστευόντων εις τον Κύριον, ακολουθούντες Αυτόν, οδηγούνται μέχρι του χείλους της αβύσσου, ήτις απροσδοκήτως διανοίγεται έμπροσθεν αυτών, άνευ της δυνατότητος οπισθοχωρήσεως. ... Δια την πτήσιν επάνω της αβύσσου ταύτης έχομεν χρείαν της δυνάμεως της ευλογημένης απογνώσεως ... Το Φώς διαφαίνεται μακρόθεν. Ελκυόμενοι προς αυτό υπό μυστηριώδους δυνάμεως, αποφασίζομεν να ριφθώμεν εις το άγνωστον, επικαλούμενοι το Άγιον Όνομα του Ιησού Χριστού, του Θεού Σωτήρος. Και τί συμβαίνει τότε; Αντί να συντριβή η κεφαλή ημών επί των κεκρυμμένων εις τον γνόφον υφάλων, αόρατός τις χείρ εμφανίζεται, στοργικώς κρατούσα ημάς επάνω της αβύσσου. Άνευ αυτής της φιλικής χειρός του Ζώντος Θεού ουδείς άνθρωπος δύναται να αντεπεξέλθη εις τας συνθήκας των αντιξόων περιστάσεων.» (σ. 107)
Εάν αι ρίζαι δεν εισέδυον εις τα σκοτεινά έγκατα της γης -ίσως τοσούτον βαθέως, όσον υψούται και η κορυφή-, εάν ο όγκος των ριζών και η ισχύς αυτών δεν ανταπεκρίνοντο εις τον όγκον και το βάρος του ορατού τμήματος του δένδρου, τότε δεν θα ηδύναντο αύται ούτε να τρέφουν, ούτε να στηρίζουν το δένδρο· και ασθενής τις άνεμος θα ανέτρεπεν αυτό. ... Η κίνησις προς τα κάτω, προς το σκότος τα εξώτερον, είναι απαραίτητος εις πάντας ημάς, ίνα παραμείνωμεν σταθεροί εν τω πνεύματι της αυθεντικής χριστιανικής ζωής. Τούτο εκφράζεται εν τη συνεχεί μνήμη της εξ αρχής μηδαμινότητος ημών δια της πλέον αυστηράς αυτομεμψίας εις πάντα. Και όσον βαθύτερον ταπεινούται ο άνθρωπος δια της αυτοκαταδίκης, τοσούτον μάλλον υψούται υπό του Θεού.» (σ. 121)
«Ο Γέροντας ορίζει την προσευχή ως ατελεύτητη δημιουργία, γιατί με αυτήν δίνεται στον άνθρωπο το προνόμιο να γίνει συνεργός Θεού για την ολοκλήρωσή του ως προσώπου. Δέχεται το χάρισμα να αναδειχθεί ο ίδιος αυτουργός της τελειώσεως της υποστατικής του αρχής. ... Το έργο του αγώνα αυτού είναι γεμάτο σοφία και έμπνευση, κάλλος και μεγαλείο· είναι υψηλό και δημιουργικό. ... Όλος ο αγώνας της προσευχής στοχεύει στην ανεύρεση και κατάκτηση της καρδιάς. Την οδό προς αυτήν φράζει μόνο η κενοδοξία.»[1]
Απορρίπτομεν εκείνα τα οποία εθεωρούμεν κατά το παρελθόν ως πλούτον ημών. Απογυμνούμεθα από πασών των γηΐνων προσκολλήσεων και γνώσεων, έτι δε και από του ιδίου θελήματος. Πτωχεύομεν και «κενούμεθα». ... Η πνευματική πτωχεία, ομού μετά της οδύνης της Θεοεγκαταλείψεως, βυθίζει ημάς εις απόγνωσιν. ... Συνειδητοποιούντες εναργώς το άπελπι της καταστάσεως ημών, αρχόμεθα να μισώμεν εαυτούς ως είμεθα. ... Δεν κατανοούμεν την εν ημίν ενέργειαν Αυτού, αλλ’ εν τούτοις δια της δυνάμεως Αυτού σμικρυνόμεθα μέχρι του μηδενός· και τούτο είναι δι’ ημάς φρικτόν ... Δι’ αυτού του τρόπου επιτελείται η κάθαρσις ημών εκ της «κατηραμένης» κληρονομίας (σ. 195) ... Επιστρέφοντες εις το μηδέν γινόμεθα «ύλη», εξ ής ίδιον εις τον Θεόν ημών είναι να δημιουργή. ... Αναζητώ λόγους, ίνα εκφράσω μυστήριον απολεσθέν υπό των ανθρώπων. (σ. 196)
Μη όντες ελεύθεροι εκ των καταλοίπων του εν ημίν ενεργούντος νόμου της αμαρτίας, αυτοκαταδικαζόμεθα μετ’ οργής και αυτομίσους να κατακαυθώμεν εις το σκότος το εξώτερον· διότι δεν υπάρχει άλλο πύρ. όπερ θα εσθέννυε την εν ημίν ενέργειαν των παθών. (σ. 123)
Δια της αυτομεμψίας καταβαίνομεν εις ζοφώδη χάσματα, διότι, αφ’ ής στιγμής εν Χριστω και δι’ Αυτού αποκαλύπτεται εις ημάς η εικών του Ανθρώπου, καθώς υπάρχει προαιωνίως εν τω δημιουργικώ νοΐ του Θεού, κατανοούμεν την άβυσσον του σκοτασμού ημών. Ως η αστραπή φωτίζει την νύκτα, όταν δε αύτη σβεσθή, το σκότος γίνεται πλέον αδιαπέραστον, κατά τον ίδιον τρόπον η εμφάνισις του Φωτός της Θεότητος επιτρέπει να ίδωμεν το εν ημίν σκότος όμοιον προς συμπεπυκνωμένην μάζαν απεχθούς ακαθαρσίας. (σ. 254)
«Η καρδιά και ο νούς κατά την ιερά ησυχία ζουν αποκλειστικά «επί τω ονόματι του Ιησού και τη εντολή Αυτού». Έχουν εντελώς ιδιαίτερη εσωτερική αίσθηση, που ελέγχει ακόμη και την περιοχή του υποσυνειδήτου.» (ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ Αρχιμ. Ζαχαρία. σ. 232)
«Η εμπειρική γνώση της ταπεινής αυτής αγάπης (τού Χριστού) οδήγησε τον Γέροντα Σωφρόνιο στην πρωτότυπη διατύπωση της θεωρίας της «ανεστραμμένης πυραμίδος», θεωρίας που εξηγεί με τον καλύτερο τρόπο το μυστήριο της αγάπης του Χριστού και πώς αυτή ενεργεί ή πάσχει μέσα στον κόσμο αυτόν, ο οποίος «εν τω πονηρώ κείται».
Στην θεωρία αυτή παρουσιάζεται όλο το ανθρώπινο είναι δομημένο σαν πυραμίδα. Η ιεράρχηση σε ανώτερη και κατώτερη τάξη ανθρώπων, όπως και κάθε διαίρεση και ανισότητα ανάμεσά τους, είναι συνέπεια της πτώσεως των πρωτοπλάστων. Αυτοί που βρίσκονται στην κορυφή της πυραμίδας κατακυριεύουν και κατεξουσιάζουν τους κατώτερους, ενώ η δικαιοσύνη, ως απαίτηση του κατ’ εικόνα Θεού πνεύματος του ανθρώπου, δεν υπάρχει. Για να θεραπεύσει ο Χριστός όλο τον άνθρωπο, να λύσει το αδιέξοδο της αδικίας του και να υψώσει προς τα άνω όλους εκείνους που είναι ταπεινωμένοι στη γή, ανατρέπει αυτή την πυραμίδα του είναι, θέτοντας την κορυφή της προς τα κάτω, και έτσι εγκαθιστά την εσχάτη τελειότητα. Κορυφή της πυραμίδας είναι ασφαλώς ο Ίδιος ο Χριστός ως κεφαλή του σώματος της «καινής κτίσεως».
... Στον πυθμένα της ανεστραμμένης πυραμίδας βασιλεύει το ταπεινό και σωτήριο πνεύμα του εσταυρωμένου Χριστού, που συνέφερε να απολεσθεί «υπέρ του λαού». Εκεί, «ενεργείται όλως ιδιαιτέρα ζωή, φανερούται όλως ιδιαίτερον φως και πνέει ιδιαιτέρα ευωδία».[2]
Η αγάπη δεν είναι φυσικό ιδίωμα του «ψυχικού» ανθρώπου, αλλά το οντολογικό περιεχόμενο της μακαρίας Ζωής των θείων Υποστάσεων. Η αγάπη δεν είναι δεδομένο για τον άνθρωπο. Ο Χριστός τον καλεί με τις εντολές της αγάπης να υψωθεί στο Φώς της θείας Αγάπης των Υποστάσεων, Αγάπης η οποία «δέν είναι εκ της γής, αλλά εκ του Ουρανού». Η κλήση αυτή του Κυρίου απευθύνεται στην καρδιά, «τό πνευματικόν κέντρον του προσώπου», που κατέχει την ικανότητα να προσλάβει την αιωνιότητα και «νά γνωρίζη το αρχέτυπον αυτής, τον Ζώντα Θεόν».
Όταν έλθει ρήμα Θεού στον άνθρωπο και το αποδεχτεί, το μυστήριο αυτό (τό μυστήριο του σταυρού) γίνεται ενεργό και η θεία αγάπη ως «πύρ» διαπερνά την καρδιά του. (σ. 75)
Η επαφή του πυρός αυτού με την καρδιά του ανθρώπου επιφέρει θαυμαστή αλλοίωση όλου του είναι του ... Η άμωμη αυτή αγάπη του Χριστού αποκαλύπτει ποιός θα έπρεπε να είναι ο αληθινός άνθρωπος, πώς δημιουργήθηκε κατ’ αρχήν και πώς φανερώθηκε εν Χριστώ. (σ. 76)
Η «εις τέλος» αγάπη του Χριστού στην καρδιά του θεράποντά της μετατρέπεται σε τέλεια αγάπη μέχρι αυτομίσους. Στην κατάσταση αυτή του αυτομίσους πείθεται οριστικά ότι, «εάν ο Θεός είναι τοιούτος, ως εφανέρωσεν Αυτόν ο εσταυρωμένος Χριστός, τότε πάντες ημείς και μόνον ημείς είμεθα υπεύθυνοι δια πάντα τα κακά, τα πληρούντα άπασαν την ιστορίαν της ανθρωπότητος». (σ. 77)
Η κατάσταση του Υιού του Θεού, «ός πάντας θέλει σωθήναι και εις επίγνωσιν αληθείας ελθείν», μεταδίδεται στον άνθρωπο μαζί με τη συνείδηση της παγκοσμιότητος του Χριστού.
Στην προσευχή για όλο τον κόσμο ο άνθρωπος «αγαπά» και «ζή πάσαν την ανθρωπότητα ως Ένα άνθρωπον». (σ. 79)
Μετά την προπατορική αμαρτία το σκότος της κολάσεως αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της όλης υπάρξεως. Επομένως η καθολική γνώση του μυστηρίου της υπάρξεως είναι ανεπίτευκτη χωρίς την κατάδυση του ανθρωπίνου πνεύματος «εις τα κατώτατα μέρη της γής». Η κάθοδος αυτή γίνεται εκούσια και εμπνέεται από τη θαυμαστή θεωρία της εν Χριστώ κλήσεως. (σ. 168)
Φερόμενος τότε ο άνθρωπος από το Πνεύμα το Άγιο κατακρίνει με αποστροφή την παρά φύση αυτή υποδούλωσή του στην αμαρτία και δέχεται αυτοπροαιρέτως ως άξια και δίκαιη ανταπόδοση την τιμωρία της κολάσεως. Η στάση αυτή του ανθρώπου ενώπιον του Θεού είναι η μόνη αληθινή. .. επιρρίπτει επάνω του το πταίσμα της παραβάσεως. Για το λόγο αυτό γίνεται αληθινός και ελκύει το Πνεύμα της Αληθείας να κατοικήσει μέσα του. Έτσι δέχεται την απαιτούμενη ανδρεία να υπομείνει το μεγάλο πόνο της εκούσιας καταβάσεως στο ζοφερό άδη και τη γέεννα του ασβέστου πυρός, χωρίς να απολεσθεί. Το παντοδύναμο αυτό πυρ κατακαίει την ενέργεια των παθών μέσα στον άνθρωπο, του οποίου το πνεύμα και τα σπλάγχνα φλέγονται από πύρινη προσευχή.
Η εκούσια κάθοδος του πνεύματος του ανθρώπου στον άδη, που νικά την υπερηφάνεια, προδιαθέτει ταπεινά την καρδιά του για ένα πλήρες άνοιγμα στην αγάπη του Θεού. (σ. 169)
Η διπλή αυτή εμπειρία, της καταβάσεως του πνεύματος του ανθρώπου στα καταχθόνια και της αναβάσεώς του στα ύψη του ουρανού, είναι το «σημείο» που φανερώνει ότι έχει διανυθεί όλη η οδός του Θεού, όσο αυτό είναι εφικτό πάνω στη γή, και αποβαίνει πια η διόπτρα δια μέσου της οποίας θεωρούνται όλα τα μυστήρια του ουρανού και το μέτρο με το οποίο κρίνονται όλα τα πράγματα της γής. Τότε ακριβώς ο άνθρωπος γίνεται «άρτιος, προς πάν έργον αγαθόν εξηρτισμένος» και «πνευματικός», κατέχοντας το μυστήριο της γνώσεως των οδών της σωτηρίας για τον ίδιο και για τους αδελφούς του. (σ. 171)
Ο αγώνας της καταδύσεως του «ηγεμονικού νού» στην καρδιά, το αόρατο κέντρο του ανθρωπίνου προσώπου, που διεξάγεται με την επίκληση του ονόματος του Κυρίου Ιησού Χριστού, μολονότι είναι ο πιο δύσκολος, είναι ωστόσο ταυτόχρονα και θαυμαστός. Οδηγεί στο έσχατο δυνατό όριο θεογνωσίας πάνω στη γή. Ως τρόπος ζωής ήταν εν μέρει γνωστός και στην Παλαιά Διαθήκη. (σ. 226-227)

γ) Φαντασία και αυτοθέωση

Ο φυσικός νούς είναι «επιρρεπής εις την φαντασίαν» και «ακατάλληλος δια την θεολογίαν». Χωρισμένος από την καρδιά βρίσκεται έξω από το χώρο του Πνεύματος και είναι διασκορπισμένος με τη φαντασία σε όλη την κτίση.
Στο σημείο αυτό, την καρδιά, αποκαλύπτεται η απειρότητα του Κυρίου και συγκεντρώνεται το προσευχόμενο πνεύμα του ανθρώπου. Εκεί «χωρείται ... το ύψος της οράσεως και το βάθος της γνώσεως». Η αυθεντική θεωρία και γνώση του Θεού είναι αναπόσπαστη από την αίσθηση της βαθιάς καρδιάς. Γι’ αυτό και ο λόγος του Θεού βεβαιώνει ότι «ο κρυπτός της καρδίας άνθρωπος» είναι «ενώπιον του Θεού πολυτελής». (σ. 227-228)
Η έσχατη πλάνη στην οποία μπορεί να οδηγηθεί ο άνθρωπος είναι εκείνη της αυτοθεώσεως, κατά την οποία αναγνωρίζει θεία αρχή στην κτιστή φύση του και προσχωρεί στην αίρεση του πανθεϊσμού, φυσική θρησκεία του ανθρώπινου λογικού. (σ. 228-229)
Ο επαιρόμενος με τη φαντασία νούς και η νεκρωμένη από τα πάθη καρδιά βρίσκονται σε κατάσταση, που είναι ενάντια στο νόμο του Πνεύματος του Θεού.
Για να γίνουν λοιπόν το σώμα και το πνεύμα του ανθρώπου τόπος εμφανείας της δόξης του Θεού, χρειάζεται ο ασώματος νούς να επιστρέψει και να ενωθεί με το σώμα, και μάλιστα με το «ενδότατον σώμα» του σώματος, δηλαδή την καρδιά. (σ. 229)
Η εργασία αυτή, που επιτελείται αρνητικά με την απόθεση κάθε αλλοτρίου νοήματος από το νού και θετικά με τη συσσώρευση θείας ενέργειας στην καρδιά, ονομάζεται νοερά ησυχία. (σ. 231)
Η φαντασία, ως λειτουργία του νού, συνδέεται κατ’ αρχάς με την ενέργεια των χονδρών σαρκικών παθών.
Το δεύτερο είδος φαντασίας ονομάζεται ονειροπόληση-ρεμβασμός. (σ. 236)
Το τρίτο είδος φαντασίας έχει χαρακτήρα διανοητικό και βασίζεται περισσότερο στις παραστάσεις της μνήμης και στη διαδικασία της σκέψεως. ... χρήσιμο για τη λύση ενδοκοσμίων προβλημάτων και πολύτιμο για την ανάπτυξη του τεχνικού πολιτισμού ...
Το τέταρτο είδος φαντασίας, είναι και το πιο επικίνδυνο για τον άνθρωπο της προσευχής. Η ανθρώπινη λογική προσπαθεί να συλλάβει το μυστήριο του Θεού και να αναπληρώσει εκείνα που την ξεπερνούν. ... θρησκευτική φαντασία. Αν και πολλοί το εκτιμούν σε σημείο, ώστε να το αποκαλούν «θεολογική δημιουργία», για τον Γέροντα δεν είναι παρά η οδός προς την πλάνη. ... πλάθει τον Θεό κατά την ανθρώπινη εικόνα και ομοίωση. (σ. 237)
Ο προσευχόμενος έχει ως δεδομένο πίστεως ότι ο Θεός έπλασε τον άνθρωπο, γι’ αυτό χωρίς ανθρώπινες επινοήσεις στρέφεται προς τον Θεό με ανείδεη προσευχή, ωσότου Εκείνος ευδοκήσει να του χαρίσει τη γνώση του Εαυτού Του. Η γνώση αυτή μεταδίδεται ως κατάσταση και αυτήν ο Γέροντας ορίζει ως αληθινή θεολογία.
Αν στη συνέχεια η γνώση αυτή εκφράζεται με ανθρώπινα λόγια, ωστόσο πληροφορεί με χάρη και εμπνέει προφητικά. ... Το λογικό κτίσμα ανεβαίνει στον Θεό όχι με φιλοσοφικό στοχασμό ή διανοητική αφαίρεση, αλλά με τη νοερά προσευχή, δια μέσου της οποίας αποσπάται από κάθε εικόνα και έννοια των κτιστών, για να παρασταθεί γυμνό ενώπιον του Θεού, πρόσωπο με Πρόσωπο. Η απόσπαση δεν γίνεται από καταφρόνηση προς τον κτιστό κόσμο, αλλά από πόθο και αγάπη να ενωθεί με τον ζώντα και αληθινό Θεό... (σ. 238)
Χωρίς την ορμητική αυτή έφεση η φαντασία κρατά τον άνθρωπο στον κόσμο των «φασμάτων» της αλήθειας, και γίνεται αγωγός δαιμονικής ενεργείας. Η ενέργεια αυτή, όταν γίνει αποδεκτή και συσσωρευθεί, οδηγεί τον άνθρωπο στον εωσφορικό πειρασμό της αυτοθεώσεως, αναγνωρίζοντας δηλαδή θεία αρχή στην κτιστή φύση του. ... το ανθρώπινο λογικό αγόμενο από τη δαιμονική φαντασία καταλήγει μοιραία σε φυσικές θρησκείες[3] πανθεϊστικού χαρακτήρα. (σ. 239)
Ο νούς δεν είναι ενωμένος με την καρδιά, αλλά είναι συγκεντρωμμένος στον εγκέφαλο. Ο άνθρωπος υποκύπτει στον πειρασμό να στηριχθεί στη λογική και με τη διάνοιά του να εισχωρήσει ακόμη και στα μυστήρια της θείας υπάρξεως. Η στάση αυτή του διανοουμένου μολύνεται από την υπερηφάνεια, που τον οδηγεί στη διαστροφή του ορθολογισμού. Ο άνθρωπος αυτός μπορεί ίσως να υπερβεί τον εννομικό συλλογισμό και να καλλιεργηθεί διανοητικά, ώστε να κατέχει και τον αντινομικό συλλογισμό, αλλά αυτό δεν είναι ακόμη η αληθινή πίστη ούτε η αυθεντική θεωρία του Θεού.
Ο ορθολογιστής θεολόγος όσο ψηλά και αν ανεβεί και όσο «μυστικό» βάθος και αν πετύχει, επειδή προτάσσει τον κτιστό νού του, η εμπειρία του «είναι κατ’ ουσίαν εμπειρία «πανθεϊστικής» τάξεως». ... Τα έσχατα όρια, στα οποία μπορεί να φθάσει, είναι κάποια μορφή «φωτοειδούς αυτοθεωρίας». Βλέπει τη νοερή του ωραιότητα, το φυσικό φως του νού, που είναι κτισμένος κατ’ εικόνα Θεού. (σ. 240)
Όταν η κτιστή ελευθερία της θελήσεως στρέφεται αυτοερωτικά προς τον εαυτό του, τότε ο άνθρωπος μένει κλειστός στην ενέργεια της χάριτος του Θεού και καταστρατηγεί την ουσία και το νόημα της υποστατικής του αρχής, που οφείλει να τελειωθεί στην κοινωνία της με το Άγιο Πνεύμα και να αναφέρει στον Θεό όλη την κτίση.
Το πάθος της υπερηφάνειας αυξάνει την ενέργεια της φαντασίας, ενώ η ταπείνωση και η ευγνωμοσύνη προς τον Θεό την αναχαιτίζει. (σ. 241)

δ) Ταπείνωση και αποκάλυψη

Οι πνευματικές θεωρίες δίνονται στον άνθρωπο, όχι όταν τις επιδιώκει και συνεπώς θεωρεί τον εαυτό του άξιο γι’ αυτές, αλλά όταν έχει σταυρωμένο το νού του σε βυθό ταπεινώσεως και αισθάνεται χειρότερος από κάθε κτίσμα. (σ. 241)
Η ουσία ή η φύση του Θείου Όντος[4] υπερβαίνει κάθε γνώση και σύλληψη του κτιστού. Η ενέργεια όμως της φύσεώς Του αποκαλύπτεται στα λογικά δημιουργήματα ως χάρη, αγάπη, δύναμη, ζωή, φως κ.ά., και είναι μεθεκτή από αυτά. Η ενέργεια του Θεού είναι ενιαία και απλή. Κατά τα χαρίσματα και τα ενεργήματά της όμως είναι «ποικίλη» και έχει απειρία ονομάτων. Όταν στην πατερική γραμματεία ονομάζεται Φώς, ή και άκτιστο Φώς, δηλώνει τον συγκεκριμένο χαρακτήρα της εμπειρίας της ως ζώσης αισθήσεως, που μετέχεται ακόμη και από το σώμα, στο οποίο παρέχει τον αγιασμό. Δείχνει επίσης ότι η όραση του Φωτός είναι εμπειρία πληρωματική, και γι’ αυτό οράται όχι μόνο από τους νοερούς οφθαλμούς της ψυχής, αλλά και από τους σωματικούς ακόμη οφθαλμούς. Αυτό γίνεται όταν έχει προηγηθεί ο αγιασμός και η ενίσχυση του σώματος, όπως και του ψυχισμού του πιστού από την άκτιστη χάρη του Θεού. Όταν η θεία ενέργεια ή το άκτιστο Φώς μετέχεται αισθητώς από τον άνθρωπο, δεν σημαίνει ότι το άκτιστο μεταβάλλεται σε κτιστό ή το κτιστό σε άκτιστο. Παρά τη στενότατη ένωση των δύο, η διάκριση παραμένει αιώνια και ασύγχυτη, όπως στο Πρόσωπο του Χριστού, ... (σ. 275)
Το Φώς αποκαλύπτει κατ’ αρχάς την αμαρτία και την εξαχρείωση του ανθρώπου. Παρέχει τη συναίσθηση του σκότους που τον περιβάλλει. Η εμφάνιση του Φωτός φέρει τον άνθρωπο στην αληθινή αυτογνωσία. ... «συμπεπυκνωμένην μάζαν απεχθούς ακαθαρσίας». ... Οι επισκέψεις αυτές φέρουν τον άνθρωπο σε απερίγραπτη ταπείνωση[5], διότι κατανοεί το προαιώνιο σχέδιο του Δημιουργού γι’ αυτόν και την απόστασή του από την εκπλήρωσή του. Ταυτοχρόνως οι ελλάμψεις αυτές θεραπεύουν τη φύση του και αγιάζουν το σώμα του. (σ. 283)
Ο άνθρωπος, όταν «εκ βαθέων» μετανοεί, γίνεται μύστης όλων των φαινομένων του πνευματικού κόσμου μεταξύ των δύο αυτών πόλων. {Στον κατώτερο πόλο συναντάται ο άδης ή το «σκότος το εξώτερον» (όζει η οσμή της φιλαυτίας και της εγωκεντρικότητος μέχρι του μίσους προς τον Θεό), ενώ στον ανώτερο θεωρείται η «Βασιλεία του Θεού εληλυθυία εν δυνάμει» (πνέει η αύρα της αγάπης για τον Θεό μέχρι του αυτομίσους)}. Η γνώση του εκτείνεται από τα βάθη του άδη και φθάνει ώς τα ύψη του ουρανού. Ευρύνει άρρητα το περιεχόμενο του είναι του. (σ. 289-290)
Στην πράξη της ζωής η ταπείνωση είναι η μόνη οδός που οδηγεί στη νίκη του παλαιού ανθρώπου.[6] Η εωσφορική υπερηφάνεια απολιθώνει και αποκρύπτει από τον άνθρωπο «τήν βαθείαν καρδίαν», που είναι ο τόπος της πνευματικής προσευχής, και δημιουργεί πάντοτε αδιέξοδα. Απεναντίας, η ταπείνωση συνοδεύεται με χαρά, κατάνυξη και φώς, τα οποία εξαφανίζουν τους πονηρούς λογιμούς και καθαίρουν το νού και την καρδιά. (σ. 303)
Ο γέρ. Σωφρόνιος υπενθυμίζει το λόγο του αγίου Μαξίμου, ότι είναι η επίγνωση του ανθρώπου ότι έχει «τό είναι δεδανεισμένον» από τον Θεό. ... Έτσι μπορεί να ολοκληρωθεί ως υπόσταση με θεανθρώπινο πλήρωμα. (σ. 305)
«Για να «μετασχηματισθή» το εξουθενημένο από την αμαρτία σώμα και να καταστεί «σύμμορφον τω σώματι της δόξης του Κυρίου», απαιτείται μακροχρόνιος αγώνας νηστείας και μετανοίας. Το σώμα προερχόμενο από τη γη φέρεται προς τα κάτω και επιβαρύνει το πνεύμα με τη φθαρτότητα και τη θνητότητά του.» (σ.315)
Στη βαθιά καρδιά ο χριστιανός ανακαλύπτει ότι ο ύπαρξή του είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το είναι όλης της ανθρωπότητος. ... Η αγάπη του Χριστού παρέχει σε αυτόν την αίσθηση ότι όλο το γένος των ανθρώπων είναι αναπόσπαστο μέρος της υπάρξεώς του. ... Βλέπει τον κόσμο εν πνεύματι, όπου και αν βρίσκεται, και ζεί βαθιά τα παθήματά του. Έχει απέναντι στον κόσμο τα ίδια αισθήματα που έχει και ο Θεός και εμπνέεται από την ίδια αγάπη. ... Πάσχει ο ίδιος υπέρ όλου του κόσμου και προσεύχεται γι’ αυτόν με τη συνείδηση ότι «ο αδελφός ημών είναι η ζωή ημών». (σ. 333)
«Ο Γέροντας ορίζει την προσευχή ως ατελεύτητη δημιουργία, γιατί με αυτήν δίνεται στον άνθρωπο το προνόμιο να γίνει συνεργός Θεού για την ολοκλήρωσή του ως προσώπου. Δέχεται το χάρισμα να αναδειχθεί ο ίδιος αυτουργός της τελειώσεως της υποστατικής του αρχής. ... Το έργο του αγώνα αυτού είναι γεμάτο σοφία και έμπνευση, κάλλος και μεγαλείο· είναι υψηλό και δημιουργικό. ... Όλος ο αγώνας της προσευχής στοχεύει στην ανεύρεση και κατάκτηση της καρδιάς. Την οδό προς αυτήν φράζει μόνο η κενοδοξία.» (ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ Αρχιμ. Ζαχαρία. σ. 314.)
«Ο όσιος Ισαάκ ο Σύρος παρατηρεί ότι η αμοιβή του Θεού «ου τη εργασία δίδοται, αλλά τη ταπεινώσει» (ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ Αρχιμ. Ζαχαρία. σ. 295, υποσημείωση.). «Εκείνος που δεν παραδίνει τον εαυτό του αυτοπροαιρέτως στο σταυρό με φρόνημα ταπεινώσεως και εξουδενώσεως και δε ρίχνει τον εαυτό του από κάτω απ’ όλους να καταπατείται και να εξουδενώνεται και να καταφρονείται και να καταγελάται και να εμπαίζεται και όλα αυτά να τα υπομένει με χαρά και διόλου να μην επιδιώκει τα ανθρώπινα, δόξα ή τιμή ή έπαινο ή ηδονή φαγητού ή ποτού ή ενδύματος, δεν μπορεί να γίνει αληθινός χριστιανός.

Η θεωρία της «ανεστραμμένης πυραμίδος»

«Η εμπειρική γνώση της ταπεινής αυτής αγάπης (τού Χριστού) οδήγησε τον Γέροντα Σωφρόνιο στην πρωτότυπη διατύπωση της θεωρίας της «ανεστραμμένης πυραμίδος», θεωρίας που εξηγεί με τον καλύτερο τρόπο το μυστήριο της αγάπης του Χριστού και πώς αυτή ενεργεί ή πάσχει μέσα στον κόσμο αυτόν, ο οποίος «εν τω πονηρώ κείται».
Στην θεωρία αυτή παρουσιάζεται όλο το ανθρώπινο είναι δομημένο σαν πυραμίδα. Η ιεράρχηση σε ανώτερη και κατώτερη τάξη ανθρώπων, όπως και κάθε διαίρεση και ανισότητα ανάμεσά τους, είναι συνέπεια της πτώσεως των πρωτοπλάστων. Αυτοί που βρίσκονται στην κορυφή της πυραμίδας κατακυριεύουν και κατεξουσιάζουν τους κατώτερους, ενώ η δικαιοσύνη, ως απαίτηση του κατ’ εικόνα Θεού πνεύματος του ανθρώπου, δεν υπάρχει. Για να θεραπεύσει ο Χριστός όλο τον άνθρωπο, να λύσει το αδιέξοδο της αδικίας του και να υψώσει προς τα άνω όλους εκείνους που είναι ταπεινωμένοι στη γή, ανατρέπει αυτή την πυραμίδα του είναι, θέτοντας την κορυφή της προς τα κάτω, και έτσι εγκαθιστά την εσχάτη τελειότητα. Κορυφή της πυραμίδας είναι ασφαλώς ο Ίδιος ο Χριστός ως κεφαλή του σώματος της «καινής κτίσεως».
... Στον πυθμένα της ανεστραμμένης πυραμίδας βασιλεύει το ταπεινό και σωτήριο πνεύμα του εσταυρωμένου Χριστού, που συνέφερε να απολεσθεί «υπέρ του λαού». Εκεί, «ενεργείται όλως ιδιαιτέρα ζωή, φανερούται όλως ιδιαίτερον φως και πνέει ιδιαιτέρα ευωδία». (ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ Αρχιμ. Ζαχαρία. σ. 72-73.)
Η αγάπη δεν είναι φυσικό ιδίωμα του «ψυχικού» ανθρώπου, αλλά το οντολογικό περιεχόμενο της μακαρίας Ζωής των θείων Υποστάσεων. Η αγάπη δεν είναι δεδομένο για τον άνθρωπο. Ο Χριστός τον καλεί με τις εντολές της αγάπης να υψωθεί στο Φώς της θείας Αγάπης των Υποστάσεων, Αγάπης η οποία «δέν είναι εκ της γής, αλλά εκ του Ουρανού». Η κλήση αυτή του Κυρίου απευθύνεται στην καρδιά, «τό πνευματικόν κέντρον του προσώπου», που κατέχει την ικανότητα να προσλάβει την αιωνιότητα και «νά γνωρίζη το αρχέτυπον αυτής, τον Ζώντα Θεόν».
Όταν έλθει ρήμα Θεού στον άνθρωπο και το αποδεχτεί, το μυστήριο αυτό (τό μυστήριο του σταυρού) γίνεται ενεργό και η θεία αγάπη ως «πύρ» διαπερνά την καρδιά του. (σ. 75)
Η επαφή του πυρός αυτού με την καρδιά του ανθρώπου επιφέρει θαυμαστή αλλοίωση όλου του είναι του ... Η άμωμη αυτή αγάπη του Χριστού αποκαλύπτει ποιός θα έπρεπε να είναι ο αληθινός άνθρωπος, πώς δημιουργήθηκε κατ’ αρχήν και πώς φανερώθηκε εν Χριστώ. (σ. 76)
«Ο ορθολογιστής θεολόγος όσο ψηλά και αν ανεβεί και όσο «μυστικό» βάθος και αν πετύχει, επειδή προτάσσει τον κτιστό νού του, η εμπειρία του «είναι κατ’ ουσίαν εμπειρία «πανθεϊστικής» τάξεως». ... Τα έσχατα όρια, στα οποία μπορεί να φθάσει, είναι κάποια μορφή «φωτοειδούς αυτοθεωρίας». Βλέπει τη νοερή του ωραιότητα, το φυσικό φως του νού, που είναι κτισμένος κατ’ εικόνα Θεού. (σ. 240)
Όταν η κτιστή ελευθερία της θελήσεως στρέφεται αυτοερωτικά προς τον εαυτό του, τότε ο άνθρωπος μένει κλειστός στην ενέργεια της χάριτος του Θεού και καταστρατηγεί την ουσία και το νόημα της υποστατικής του αρχής, που οφείλει να τελειωθεί στην κοινωνία της με το Άγιο Πνεύμα και να αναφέρει στον Θεό όλη την κτίση.» (ΑΝΑΦΟΡΑ ΣΤΗ ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΑ ΣΩΦΡΟΝΙΟΥ Αρχιμ. Ζαχαρία. σ. 241.)

Υποσημειώσεις

[1] Αναφορά στη Θεολογία του Γέροντα Σοφρωνίου, Αρχιμ. Ζαχαρία. σ. 314.
[2] Αναφορά στη Θεολογία του Γέροντα Σοφρωνίου, Αρχιμ. Ζαχαρία. σ. 72-73.
[3] Ο Αυγουστίνος στις Retractationes (Αναδρομές), που έγραψε στο τέλος της ζωής του, λέει: Αυτό που σήμερα ονομάζεται χριστιανική θρησκεία υπήρχε και στους αρχαίους, από τότε που αρχίζει να υπάρχει η φυλή των ανθρώπων μέχρι την έλευση και την ενσάρκωση του Χριστού, όταν η αληθινή θρησκεία, που ήδη υπήρχε, άρχισε να ονομάζεται χριστιανική (Retractationes, 1.12.3) ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΕΙΣ (μετ. Φραγκίσκη Αμπατζοπούλου) εκδ. ΠΑΤΑΚΗ τόμ. Α´ σ. 43
[4] Κάθε μία Υπόσταση φέρει το πλήρωμα της Φύσεως και της ενεργείας. Η Υπόσταση με την Ουσία ή την Φύση ταυτίζονται απόλυτα, αλλά και διακρίνονται απόλυτα. Η φύση και η ενέργεια κατά τον ίδιο τρόπο ταυτίζονται πλήρως, αλλά και διακρίνονται πλήρως. Το Θείον Είναι, λέει ο Γέροντας, είναι απολύτως ενεργοποιούμενον και συνεπώς ορίζεται ως καθαρή Ενέργεια «Actus Purus». Η καθαρή ενέργεια εδώ δεν πρέπει να θεωρηθεί με την αριστοτελική ή την θωμιστική έννοια, διότι εκφράζει την θέση της ορθόδοξης διδασκαλίας για την δυνατότητα μετοχής και γνώσεως του Θεού από τον άνθρωπο. Η Αγία Τριάδα αποκαλύπτει μία τέλεια απλότητα και ενότητα με τρεις διακρίσεις (σ. 274)
[5] Όλες οι αρετές που μετέρχεται, όπως είναι η νηστεία, η εγκράτεια, η αγρυπνία, η ησυχία, η μετάνοια, η αυτομεμψία, η αποδοχή της Πρόνοιας του Θεού και άλλες, αποβλέπουν στην ταπείνωση και αντλούν από αυτήν την δύναμή τους. (ΥΠ. Και ο Όσιος Ισαάκ ο Σύρος παρατηρεί ότι «η αμοιβή του Θεού ου τη εργασία δίδοται, αλλά τη ταπεινώσει» (Αναφορά στη Θεολογία του Γέροντα Σοφρωνίου, Αρχιμ. Ζαχαρία. σ. 295)
Με άλλα λόγια η ταπείνωση αυτή είναι απερίγραπτη, διότι αποτελεί φυσικό ιδίωμα της αληθινής Υποστάσεως του Υιού του Θεού (σ. 303)
[6] Η ήττα αυτή του κοσμικού κακού, που πραγματοποιείται στην καρδιά έστω και μεμονωμένων προσώπων, επενεργεί ευεργετικά στα πεπρωμένα όλου του κόσμου και απλώνει την ευλογία του Θεού σε ολόκληρη τη γη (σ. 334)

Ο πνευματικός πατέρας - π Σωφρονίου Σαχάρωφ Α'

Διδαχές Γέροντος Σωφρονίου Ζαχάρωφ 1/3

Η άσκηση της προσευχής του Ιησού: οι υπερκόσμιες διαστάσεις της





Η άσκηση της προσευχής του Ιησού: οι υπερκόσμιες διαστάσεις της


Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ

Η άσκηση της νοεράς προσευχής μπορεί πρόσκαιρα να συνδέεται με την ψυχοσωματική μέθοδο, δηλαδή να έχει χαρακτήρα ρυθμικής ή άρρυθμης προφοράς της ευχής με το νοερό μέσο της εισπνοής κατά το πρώτο μέρος και της εκπνοής κατά το δεύτερο, όπως περιγράψαμε πιο πάνω.

Η εργασία αυτή μπορεί να είναι ωφέλιμη, αν έχουμε πάντοτε κατά νουν ότι κάθε επίκληση του ονόματος του Χριστού πρέπει να συνδέεται αδιάκοπα με Αυτό, το πρόσωπο του Χριστού-Θεού. Διαφορετικά η προσευχή μετατρέπεται σε τεχνητό γύμνασμα και καταλήγει σε αμαρτία σύμφωνα με την εντολή: «Ου λήψει το Όνομα Κυρίου του Θεού σου επί ματαίω»(Εξ. 20,7 και Δευτ. 5,11).

Όταν η προσοχή του νου στερεώνεται στη καρδιά, τότε είναι δυνατός ο πλήρης έλεγχος όσων τελούνται μέσα της, η δε πάλη προς τα πάθη διεξάγεται με σύνεση. Ο ευχόμενος βλέπει τους εχθρούς να προσεγγίζουν εκ των έξω και μπορεί να τους διώξει με τη δύναμη του Ονόματος του Χριστού.

Με την άσκηση αυτή η καρδιά λεπτύνεται και γίνεται διορατική: Διαισθάνεται την κατάσταση του προσώπου εκείνου, περί του οποίου προσφέρεται δέηση. Μ’ αυτόν τον τρόπο γίνεται η μετάβαση από τη νοερά προσευχή στη νοερά-καρδιακή, μετά την οποία δίνεται η αυτενεργούμενη προσευχή.

Αγωνιζόμαστε να σταθούμε ενώπιον του Θεού με την ενότητα και ολότητα της υπάρξεώς μας. Η επίκληση του ονόματος του Σωτήρος με φόβο Θεού συνδεόμενη με την ακατάπαυστη προσπάθεια τηρήσεως των εντολών, οδηγεί βαθμηδόν στην μακαρία ενότητα όλων των δυνάμεων μας, που προηγουμένως ήταν εξασθενημένες λόγω της πτώσεως.

Κατά τον θαυμαστό, αλλά δύσκολο και οδυνηρό αυτόν αγώνα ουδέποτε πρέπει να βιαζόμαστε. Είναι σημαντικό να αποβάλουμε το λογισμό, ο οποίος μας εισηγείται την επιτυχία του μεγίστου στον μικρότερο δυνατό χρόνο. Ο Θεός δεν βιάζει τη θέλησή μας, αλλ’ ούτε σ’ Αυτόν είναι δυνατόν να επιβάλουμε δια της βίας να κάνει οτιδήποτε.

Όσα επιτυγχάνονται δια της βίας της θελήσεως μέσω της ψυχοσωματικής μεθόδου δεν διατηρούνται για πολύ, και το κυριότερο, δεν οδηγούν στην ένωση του πνεύματος μας με το Πνεύμα του Ζώντος Θεού.

Στις συνθήκες του σύγχρονου κόσμου η προσευχή απαιτεί υπεράνθρωπη ανδρεία, διότι σ’ αυτήν ανθίσταται το σύνολο των κοσμικών ενεργειών. Διαμονή σε απερίσπαστη προσευχή σημαίνει νίκη σε όλα τα επίπεδα της φυσικής υπάρξεως. Η οδός αυτή είναι μακρά και ακανθώδης, αλλ’ έρχεται στιγμή κατά την οποίαν ακτίνα του Θείου Φωτός διαπερνά το πυκνό σκοτάδι και δημιουργεί ενώπιον μας ρωγμή, δια μέσου της οποίας βλέπουμε την Πηγή αυτού του Φωτός. Τότε η προσευχή του Ιησού λαμβάνει κοσμικές και υπερκόσμιες διαστάσεις.

«Εσύ να γυμνάζεσαι στην ευσέβεια. Γιατί η εκγύμναση του σώματος λίγο ωφελεί· η ευσέβεια όμως είναι ωφέλημη για όλα, επειδή υπόσχεται τη ζωή και την τωρινή και την μελλοντική. Αυτό που λέω είναι αλήθεια και αξίζει να γίνει πέρα για πέρα αποδεκτό· και εμείς γι’ αυτό υπομένουμε κόπους και ονειδισμούς γιατί στηρίξαμε την ελπίδα μας στον αληθινό Θεό που είναι σωτήρας όλων των ανθρώπων… Αυτά να παραγγέλλεις και δίδασκε» ( Α’ Τιμ. 4,7-11). Η τήρηση της διδαχής αυτής του Αποστόλου αποτελεί το βεβαιότερο δρόμο προς τον Αναζητούμενον. Είναι αδύνατον να διανοηθούμε ότι με τεχνητά μέσα αποκτάται η θέωση.

Πιστεύουμε ότι ο Θεός ήλθε στη γη, αποκάλυψε το μυστήριο της αμαρτίας και μας έδωσε τη χάρη της μετανοίας, εμείς δε προσευχόμαστε: «Κύριε, Ιησού Χριστέ, Υιέ του Θεού, ελέησόν με τον αμαρτωλόν», με την ελπίδα της συγχωρήσεως και της καταλλαγής στο Όνομά του. Τους λόγους «ελέησόν με τον αμαρτωλόν» δεν εγκαταλείπουμε σ’ όλη μας τη ζωή. Η τελεία νίκη επί της αμαρτίας δεν είναι δυνατή διαφορετικά, παρά μόνο με την ενοίκηση του ιδίου του Θεού.

Αυτό αποτελεί τη θέωσή μας, ένεκα της οποίας καθίσταται δυνατή η άμεσος θεωρία του Θεού «καθώς εστί». Το πλήρωμα της χριστιανικής τελειότητας είναι ακατόρθωτο στα όρια της γης. Ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος γράφει: «Κανείς ποτέ δεν είδε τον Θεόν· μόνο ο Μονογενής Υιός, που είναι μέσα στην αγκαλιά του πατέρα, εκείνος μας τον έκανε γνωστό» (Ιωαν. 1,18).

Ο ίδιος δε μας διαβεβαιώνει ότι στον μέλλοντα αιώνα θα συντελεσθεί η θέωσή μας, διότι «οψόμεθα Αυτόν καθώς εστί» (Α’ Ιωαν. 3,2). «όποιος λοιπόν με εμπιστοσύνη στο Χριστό έχει αυτή την ελπίδα καθαρίζει τον εαυτόν του από την αμαρτία έχοντας ως πρότυπο την καθαρότητα εκείνου… όποιος είναι ενωμένος με αυτόν παύει να αμαρτάνει.

Όποιος αμαρτάνει αυτός ούτε είδε ούτε γνώρισε ποτέ το Χριστό» (Α’ Ιωαν. 3,3 και 6). Είναι ωφέλιμο να διαποτιστούμε από το περιεχόμενο αυτής της Επιστολής, ώστε η επίκληση του ονόματος του Ιησού να γίνει ενεργός, σωτήριος, για να «μεταβώμεν» εκ του θανάτου εις την ζωήν» (πρβλ. Α’ Ιωαν. 3,14) και λάβουμε «δύναμιν εξ ύψους» (Λουκ. 24,49).

Ένα από τα πιο θαυμάσια βιβλία των ασκητών Πατέρων είναι η «Κλίμαξ» του αγίου Ιωάννου του Σιναΐτου. Διαβάζεται από τους αρχάριους μοναχούς, αλλά χρησιμεύει και ως αυθεντικό κριτήριο για τους τέλειους. (Είναι ίσως περιττό να πούμε ότι η τελειότητα στη γη ποτέ δεν είναι πλήρης).

Κάτι παρόμοιο μπορούμε να διαπιστώσουμε και σε ό,τι αφορά στην προσευχή του Ιησού. Μ’ αυτή προσεύχονται κατά τη διάρκεια κάθε εργασίας απλοί και ευσεβείς άνθρωποι· μ’ αυτήν αντικαθίστανται οι εκκλησιαστικές ακολουθίες· αυτήν «νοερώς»προφέρουν οι μοναχοί, ευρισκόμενοι στο ναό κατά τον χρόνο των ακολουθιών· αυτή επίσης αποτελεί το κατ’ εξοχήν έργο των μοναχών στα κελλιά και των ερημιτών-ησυχαστών.

Η εργασία της προσευχής αυτής συνδέεται στενότατα με τη θεολογία του θείου ονόματος. Έχει βαθιές δογματικές ρίζες, όπως και όλη η ασκητική ζωή των ορθοδόξων: Συμβαδίζει αρμονικά με την δογματική συνείδηση. Η προσευχή σε μερικές μορφές της γίνεται αληθινά φωτιά που καίει τα πάθη.

Σ’ αυτήν περικλείεται θεία δύναμη, η οποία ανασταίνει αυτούς που νεκρώθηκαν από την αμαρτία. Είναι φως, που λαμπρύνει το νου και μεταδίδει σ’ αυτόν την ικανότητα της διακρίσεως δυνάμεων οι οποίες ενεργούν «εν τω κόσμω»· παρέχει επίσης τη δυνατότητα της θεωρίας των τελουμένων μέσα στο νου και την καρδιά μας: «εισχωρεί βαθειά ως εκεί που χωρίζει τη ψυχή απ’ το πνεύμα, το κόκκαλο απ’ το μεδούλι, και κρίνει τους διαλογισμούς και τις προθέσεις της καρδιάς» (πρβλ. Εβρ. 4,12).
- See more at: http://ekklisiaonline.gr/arxontariki/item/12587-i-askisi-tis-prosefxis-tou-iisoy-oi-yperkosmies-diastaseis-tis#sthash.5XNqkPBO.dpuf

Αρχιμ. Σωφρόνιος: Ο αγιασμένος Αγιορείτης Γέροντας του Έσσεξ

Το πρωί της Κυριακής, 11 Ιουλίου 1993, και κατά την ώρα που η επίγειος ‘Ορθόδοξος Εκκλησία του Χριστού ανέφερε την Λειτουργική της Ευχαριστία προς τον φιλάνθρωπο θεό και Δεσπότη, μία αγία ψυχή μετέστη από τα ενταύθα λυπηρά και επίπονα προς τα ουράνια σκηνώματα. Ο μακαριστός π. Σωφρόνιος Σαχάρωφ στο Έσσεξ της Αγγλίας άφηνε τον πρόσκαιρο τούτο και μάταιο κόσμο για να μετάσχη στην άληκτο χαρά των κληρονόμων της Βασιλείας του Θεού. Και όλοι αισθανθήκαμε ότι επτώχυνε κατά τι η έπί γης Εκκλησία, αν και γνωρίζουμε πως ο πλούτος Της αυτός προσετέθη εν Ουρανοίς.
Sophronyarchimandri342
Γεννηθείς το 1896 από Ορθοδόξους Ρώσσους γονείς, έδειξε από μικράς ήλικίας σπάνια έφεσι για την προσευχή, μολονότι αργότερα ως φοιτητής της Κρατικής Σχολής Καλών Τεχνών της Μόσχας αστόχησε προσωρινά, ασχοληθείς με την ασκητική ανατολικών θρησκειών και μυστικισμών.
Μεταναστεύσας στην Ευρώπη μετά την Ρωσσική Επανάστασι, επεδόθη στην ζωγραφική, όταν ειλικρινής αναζητητής του Τελείου και Υπερτάτου Όντος και μη αναπαυόμενος με την απατηλή έμπειρία του απροσώπου Απολύτου εκείνων των φιλοσοφιών, ανεκάλυψε την υπεροχή του Ευαγγελικού νόμου της αγάπης και της κοινωνίας του προσωπικού Θεού των Χριστιανών.
Εφοίτησε κατόπιν στο ‘Ορθόδοξο θεολογικό Ινστιτούτο των Παρισίων, αλλά μετά από λίγο κατέφυγε στο Άγιον Όρος, το 1925, και συγκεκριμένα έκοινοβίασε στην Ιερά Μονή του Αγίου Παντελεήμονος, όπου και συνεδέθη με τον Άγιο Γέροντα Σιλουανό.
Διψώντας για πληρέστερη προσωπική κοινωνία με τον ζώντα θεό άποσύρεται, μετά την κοίμησι του αγίου Σιλουανού, σε ερημικό κελλί πλησίον της Ιεράς Μονής Άγίου Παύλου και άποδύεται σε ασκητικούς αγώνες συνεχούς και καρδιακής προσευχής υπέρ έαυτοΰ και όλης της άνθρωπότητος. Την περίοδο αυτή καλείται από τον θεό και την Εκκλησία και άναλαμβάνει την Πνευματική Πατρότητα, και ως Πνευματικός διακονεί τις ‘Ιερές Μονές Άγίου Παύλου, ‘Οσίου Γρηγορίου, Σίμωνος Πέτρας και Ξενοφώντος, ως και Σκήτες και Κελλία του Άγιωνύμου Όρους.
Το 1959 Ιδρύει στο Έσσεξ της Αγγλίας την Ιερά Μονή του Τιμίου Προδρόμου, άπ’ όπου εποίμανε και καθωδήγησε πολλές ψυχές σ’ όλον τον κόσμο.
Έγραψε περιώνυμα πονήματα, τα οποία αποπνέουν το άρωμα της ασκήσεως, ορθοδόξου πνευματικότητος και θεολογίας και προσωπικής έμπειρίας του Θεού, όπως «Ο Γέρων Σιλουανός», «Η Ζωή Του ζωή μου», και με τα οποία έστήριξε και στηρίζει τους αγωνιζομένους Χριστιανούς. «Εχοντας υπ’ όψιν τις ανάγκες και την φιλοσοφία του συγχρόνου Δυτικό Ευρωπαίου ανθρώπου, ανεφέρθη κυρίως στα σημεία που ταλαιπωρούν και δυσκολεύουν την ζωή και την πνευματική του πρόοδο, και έδωσε με φώτισι και νεύσι θεού σωτηριώδεις απαντήσεις στά θεμελιώδη υπαρξιακά του προβλήματα.
Χαριτωθείς από τον θεό, τον Οποίο τελείως έπόθησε και εμπόνως άγάπησε, έλαβε απ’ Αυτόν σπάνια και μεγάλα χαρίσματα και ευλογίες, όπως το χάρισμα της διακρίσεως, της προοράσεως και της ιάσεως των ασθενών, τα οποία και ημείς από έγκυρες πηγές αλλά και από προσωπική πείρα γνωρίζουμε. Αξιώθηκε μάλιστα και της υψίστης έμπειρίας της θέας του ακτίστου Φωτός, ως εξ αγάπης κινούμενος προς έμάς τους ελαχίστους αδελφούς και τέκνα του περιγράφει λεπτομερώς στο πατερικής όντως αξίας βιβλίο του «Οψόμεθα τον θεόν καθώς έστι*.
Η προσφορά του, η αγάπη του και όλη η εν γένει προσωπική ζωή και παρουσία του, αλλά και η παρουσία της υπ’ αυτού ανατραφείσης και διαποιμανθείσης Ιεράς Μονής του Τιμίου Προδρόμου στο Έσσεξ της Αγγλίας, απετέλεσαν και άποτελούν φάρο και πνεύμονα Ορθοδόξου ζωής και μαρτυρία χριστιανικής ασκήσεως και αληθούς εμπειρίας θεού στις ημέρες μας, όασι πνευματική, στην όποία δροσίζονται πολλοί κουρασμένοι από την δίψα της ερήμου του υλιστικού φρονήματος και της αθεΐας.
Η προφητική του μορφή και ο θεοκίνητος λόγος της αγαπώσης ταπεινής καρδίας του συνεκλόνησαν, ανέστησαν και εν έπνευσαν πολλές ψυχές που από τα πέρατα της γης βρήκαν κοντά του το γνήσιο έμπρακτο παράδειγμα του καλού και αγίου ποιμένος, Ικανωτάτου Ιατρού, συμπαθεστάτου και φιλοστόργου πατρός.
Η κοίμησίς του ήταν ανάλογος της πνευματικής του αξίας και στάθμης. Πλήρης ημερών -97 ετών- και Χάριτος αξιώθηκε αγίου τέλους προγνωρίσας τον καιρό της τελευτής του. Κατά την εξόδιο ακολουθία του, η οποία ήταν μεστή Χάριτος και ευλογίας θεού και κατά την όποία συνέρρευσε πλήθος κλήρου και λαού ευσεβών Ορθοδόξων από πολλές Τοπικές Εκκλησίες, ήταν διάχυτος η αίσθησις ότι η έπί γης Εκκλησία του Χριστού προέπεμπε ένα όντως χαριτωμένο μέλος Της προς τον Νυμφίο Χριστό, προς την Ουράνιο Βασιλεία, ευχαριστώντας τον φιλάνθρωπο Κύριο, ο ‘Οποιος εχαρίτωσε τόσο πολύ τον δούλο Του και τον κατέστησε άλλον νέο πρεσβευτή, πλησίον του αγίου Γέροντός του Σιλουανού, στον θρόνο της μεγαλωσύνης Του υπέρ του σύμπαντος κόσμου.
Η Ιερά ήμών Μονή του Οσίου Γρηγορίου αναγνωρίζοντας την αγία και Πατερικού αναστήματος μορφή και την μεγάλη προσφορά του νέου τούτου ευωδιαστού άνθους του αγιορειτικού μοναχισμού, του αγίου Γέροντος Σωφρονίου, στην σύγχρονο Εκκλησία και τον κόσμο, σεμνύνεται και ταπεινώς καυχάται εν Κυρίω, διότι ο μακαριστός Γέροντας επί σειράν ετών διετέλεσε Πνευματικός και Αύτης, διακονήσας θεοφιλώς τους ενταύθα ενασκουμένους τότε πατέρας. Ευλόγως και ευγνωμόνως τιμούμε και μακαρίζουμε την μνήμη του ευχόμενοι προς τον εν Τριάδι θεόν ημών όπως κατατάξη αυτόν εν σκηναίς των εκλεκτών Του, και δοξάση και αναδείξη αυτόν θαυμαστόν και μετά θάνατον, προς δόξαν του αγίου Ονόματός Του και σωτηρίαν πολλών ψυχών…
Πηγή: Περιοδικόν «Ο Όσιος Γρηγόριος», περίοδος β΄, Τεύχος 18ο, σελ. 5-8, Έκδοσις Ιεράς Μονής Οσίου Γρηγορίου Αγίου Όρους, Άγιον Όρος 1993.

Περί Προσευχής, Γέροντος Σωφρονίου Σαχάρωφ





Γέροντος Σωφρονίου του Έσσεξ

ΣΟΦΡΩΝΙΟΣ ΕΣΣΕΞ sofronios-2Απ’ όλα τα πλησιάσματα προς το Θεό το καλύτερο είναι η προσευχή, που σε τελευταία ανάλυση είναι το μόνο μέσον. Στην πράξη της προσευχής η ανθρώπινη διάνοια βρίσκει την ευγενέστερη έκφρασή της. Η πνευματική κατάσταση του επιστήμονα που ερευνά, του καλλιτέχνη που δημιουργεί έργα τέχνης, του διανοητή που φιλοσοφεί, ακόμα και του επαγγελματία θεολόγου που προβάλλει τις θεωρίες του, όλ’ αυτά δεν μπορούν να συγκριθούν  με τα πνευματικά βιώματα ενός ανθρώπου της προσευχής που έρχεται πρόσωπο με Πρόσωπο με τον ζωντανό Θεό. Κάθε άνθρωπος και κάθε είδους πνευματική δραστηριότητα παρουσιάζει λιγότερη δύναμη από την προσευχή. Μπορούμε να εργαστούμε δέκα ή δώδεκα ώρες συνέχεια, αλλά λίγες στιγμές προσευχής είναι εξαντλητικές.

Η πραγματική προσευχή βέβαια δεν έρχεται αμέσως. Δεν είναι εύκολη υπόθεση να διατηρούμε την έμπνευση ενώ είμαστε περικυκλωμένοι από τα παγωμένα νερά του κόσμου, ο οποίος δεν προσεύχεται. Ο Χριστός έρριξε τη θεία φλόγα στη γη, και προσευχόμαστε σ’ αυτόν να φλογίσει τις ψυχές μας να μην υπερνικηθούμε από το κοσμικό ψύχος και να μην επισκιάσει κανένα μαύρο σύννεφο αυτήν την λαμπρή φλόγα.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Σιναΐτης  λέγει ότι η προσευχή είναι ο ίδιος ο Θεός που ενεργεί μέσα μας. «Συ ο Ίδιος προσεύχου εντός μου» ήταν η συνεχής αίτηση του Φιλαρέτου, Μητροπολίτου Μόσχας τον περασμένο αιώνα.

Απ. Παύλου  λέγει: «Ότι δε εστε υιοί, εξαπέστειλεν ο Θεός το Πνεύμα του Υιού αυτού εις τας καρδίας υμών κράζον· αββά ο Πατήρ» (Γαλ. 4,6).

Αρχιμανδρίτου Σωφρονίου Σαχάρωφ, Η ζωή Του ζωή μου.

Ἡ καθημερινότητα ὡς μοχλός σωτηρίας (Ἀρχ. Σωφρόνιος τοῦ Ἔσσσεξ)


Η πνευματική μας πρόοδος εξαρτάται κυρίως από τη στάση μας
204. Ο σκοπός που θέτουμε στη ζωή μας εμποτίζει όλες τις πράξεις μας. Αν π.χ. επιδιώκουμε πρώτα απ’ όλα να κερδίσουμε χρήματα, όλα όσα θα κάνουμε θα απορρέουν από εκεί.205. Η εργασία, η κοινωνική θέση δεν έπρεπε να έχουν καμιά σημασία στις σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων. Η υπεροχή δεν είναι εξωτερική, αλλά εσωτερική: Όποιος αγαπά περισσότερο τον Θεό, όποιος προσεύχεται περισσότερο, όποιος προσπαθεί περισσότερο να φυλάξει τις εντολές, θα είναι πιο κοντά στον Κύριο. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Ελευθερώστε το πνεύμα σας από κάθε σκέψη «καριέρας». Δεν υπάρχει καριέρα στην πνευματική ζωή.
206. Αν η εν Χριστώ σωτηρία είναι ο μοναδικός σκοπός της ζωής μας, ό,τι κάνουμε γίνεται πράξη προσευχής, πράξη λειτουργική.207. Καθετί που κάνετε, η εργασία σας, μπορεί να είναι για τη σωτηρία σας. Αυτό εξαρτάται από σας, από τον τρόπο που το κάνετε. Η ιστορία γνωρίζει πλήθος μοναχών που διακονούσαν στο μαγειρείο, στον ξενώνα και έγιναν μεγάλοι Άγιοι. Η οδός της σωτηρίας συνίσταται στο να εργάζεται κάποιος χωρίς πάθος, προσευχόμενος.
208. Γνωρίζετε ίσως τον μοναχό εκείνο που ήταν μάγειρας σε όλη του τη ζωή σε κάποιο μοναστήρι του Κιέβου. Κοιτάζοντας τη φωτιά κάτω από το τηγάνι του, έβλεπε τον εαυτό του συνεχώς στις φλόγες του Άδη. Έγινε άγιος. Το διακόνημα του δεν τον εμπόδισε να είναι πάντοτε μαζί με τον Θεό.
209. Μην χάνετε τον καιρό σας ζώντας χωρίς προσευχή, χωρίς σκέψη.
210. Το καθετί στη ζωή μας έχει κάποιο πνευματικό νόημα. Ας αναζητήσουμε πρώτα, πώς μπορούμε να εργαζόμαστε κρατώντας την καρδιά, το νου και την προσοχή μας στον Θεό.
211. Είθε ο Θεός να σας δώσει τη δύναμη να κρατήσετε το πνεύμα, το νου και την καρδιά σας στο Πνεύμα του Χριστού. Τότε ο,τιδήποτε και αν συμβεί θα μπορεί πολύ γρήγορα βαθιά να μεταμορφωθεί. Αυτό που ήταν ανιαρό και αποθαρρυντικό θα εξαφανισθεί, μεταμορφωμένο από τον πόθο σας να είστε εκεί όπου είναι ο Χριστός, ο Θεός σας.
212. Για να διατηρούμε το πνεύμα και την καρδιά μας εν ειρήνη ενώπιον της κρίσεως του Θεού, δεν πρέπει να κάνουμε τίποτε που να μπορεί να ενοχλήσει τον πλησίον. Οφείλουμε να κερδίζουμε οι ίδιοι τα προς το ζην με την εργασία μας.
213. Πρέπει πάση θυσία να μην αφήσουμε να μας εμποδίσουν οι μέριμνες της καθημερινής ζωής να παραμείνουμε εν Πνεύματι με τον Χριστό, που βρίσκεται στα δεξιά του Πατρός και με το Πνεύμα το Άγιο.
214. Μερικές φορές οι Πατέρες της Εκκλησίας χρησιμοποιούν την ακόλουθη μεταφορά: Αν βρισκόμαστε κάπου με έναν αυτοκράτορα, η παρουσία του επηρεάζει καθετί που κάνουμε. Γιατί να μη συμβαίνει το ίδιο και με τον αιώνιο Βασιλιά μας; Αφού είναι παρών, ας κάνουμε το καθετί κάτω από το βλέμμα Του. Πάντοτε.
215. Κάθε μέρα, κάθε νύκτα, ας σκεπτόμαστε ότι ο Θεός μας κοιτάζει, ακούει τις προσευχές μας, βλέπει τα βάθη του πνεύματός μας. Αυτό δεν σημαίνει, βέβαια, ότι βλέπουμε τον Θεό «καθώς εστι», αλλ’ όμως δημιουργεί κάποια «ατμόσφαιρα» που μας επιτρέπει να διακρίνουμε τις ατέλειες μας, τη διάχυση του πνεύματος μας, τα λάθη μας στις σχέσεις μας με τους άλλους κατά τη διάρκεια της ημέρας.
216. Ζώντας με άλλους ανθρώπους, υποβαλλόμαστε σε ορισμένους περιορισμούς, εξωτερικούς κανόνες, εξαναγκασμούς κ.τ.λ. Αλλά το πνεύμα που εκπορεύεται από τον Θεό υπερβαίνει όλους αυτούς τους τύπους.
217. Η σκέψη μας ας είναι εκεί όπου είναι ο Χριστός. Τότε η προσευχή μας θα είναι μαζί Του και δε θα μένει πολύς χώρος για τα πάθη. Θα συνηθίσουμε να ζούμε με αυτόν τον τρόπο, και με αυτή την ειρηνική ζωή θα ανοικοδομήσουμε όλο το είναι μας.
218. Στη ζωή δεν υπάρχει τίποτε τετριμμένο, μικρό, ασήμαντο.
219. Κρατώντας το πνεύμα στον Θεό, είναι εύκολο να τηρούμε όλους τους νόμους, τους κανόνες και τους εξωτερικούς περιορισμούς, χωρίς να γινόμαστε δούλοι τους. Οι εξωτερικοί τύποι της ζωής συνδυάζονται εύκολα με την πνευματική συνείδηση. Η φαινομενική τάξη της ζωής παραμένει η ίδια, αλλά το περιεχόμενο της αλλάζει.
220. Η πνευματική μας πρόοδος εξαρτάται κυρίως από τη στάση μας.
 (Απόσπασμα από το βιβλίο «Περί Πνεύματος και ζωής», Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ Αγγλί

Γέροντας Σωφρόνιος τοῦ Ἔσσεξ: Ἡ σωτηρία καί ἡ ἀπώλεια βρίσκονται στήν ἐλευθερία τοῦ ἀνθρώπου


Ο Θεός θέλει να σωθούν όλοι, και εμείς πρέπει να σκεφτόμαστε τη σωτηρία όλων και να προσευχόμαστε για όλους.
Δυο μοναχοί συνομιλούσαν για τη σωτηρία. Ο ένας έλεγε:
– Η ψυχή μου δεν μπορεί να συμβιβαστεί με τη σκέψη ότι κάποιος θα χαθεί αιώνια. Νομίζω πως ο Κύριος θα βρει τρόπο να τους σώσει όλους.
Ο άλλος απάντησε:
– Οι άγιοι Πατέρες λένε ότι ο Θεός μπορούσε να δημιουργήσει τον άνθρωπο χωρίς τη συνέργειά του, αλλά να τον σώσει χωρίς τη συμφωνία και τη συνέργεια του ιδίου του ανθρώπου είναι αδύνατο. Η σωτηρία και η απώλεια βρίσκονται στην ελευθερία του ανθρώπου.
Ο πρώτος:
– Νομίζω ότι ο Θεός με το πλήθος της αγάπης Του θα υπερβεί την αντίσταση του κτίσματος, χωρίς να καταλύσει την ελευθερία του.
Ο δεύτερος:
– Μου φαίνεται πως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η ελευθερία του ανθρώπου είναι δυνητικά τόσο μεγάλη, που και στο επίπεδο του αιώνιου Είναι μπορεί να προσδιοριστεί αρνητικά απέναντι στο Θεό. Όσοι δεν το γνωρίζουν αυτό ή το λησμονούν, τρέφονται με «ωριγενικό γάλα».
– Αλλά πραγματικά, αυτό είναι μωρία!
– Ναι, μωρία.
Τί λοιπόν να κάνουμε;
– Ο Θεός θέλει να σωθούν όλοι, και εμείς πρέπει να σκεφτόμαστε τη σωτηρία όλων και να προσευχόμαστε για όλους. Αλλά ούτε η αποκάλυψη ούτε η πείρα μας μας δίνουν βάση να ισχυριστούμε ότι όλοι θα σωθούν. Η ελευθερία είναι μεγάλο δώρο, αλλά φρικτό.

 Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ
Πηγή: diakoniaagapis.blogspot.gr

Προσευχή γιά τό κάθε τι (Ἀρχ. Σωφρόνιος τοῦ Ἔσσεξ)


Το καθ’ ομοίωσιν ως επίκεντρο της ζωής μας
195. Στην κοινή ζωή η υπακοή μας επιτρέπει σιγά-σιγά να κατανοήσουμε την ψυχολογία των άλλων προσώπων. Μαθαίνοντας να ζούμε με ένα πρόσωπο, μαθαίνουμε να ζούμε με εκατομμύρια προσώπων που του μοιάζουν. Έτσι, προοδευτικά, εισχωρούμε σε βαθύ πόνο για όλη την ανθρωπότητα. Το πνεύμα μας πρέπει ν’ αναπτυχθεί σε όλες τις διαστάσεις του ανθρωπίνου είναι, και όχι μόνο στο επίπεδο των καθημερινών φροντίδων και δυσκολιών. Οι μικρές αυτές εργασίες, οι προστριβές που τις συνοδεύουν, είναι ασφαλώς αναπόφευκτες, αλλά δεν είναι ο τελικός σκοπός της ζωής μας. Ο προορισμός μας είναι να γίνουμε «καθ’ ομοίωσιν» του Χριστού. Εάν όμως «εγώ» δεν μπορώ να φέρω μέσα μου μια μικρή αδελφότητα, πώς θα μπορούσα να αγκαλιάσω, όπως ο Χριστός, το σύνολο της ανθρωπότητας μέσα στο χρόνο και το χώρο;196. Να ζούμε χριστιανικά σημαίνει να γίνουμε όμοιοι με τον Χριστό, να έχουμε τις ίδιες κινήσεις της καρδιάς, το ίδιο φρόνημα με τον Υιό του Πατρός, όπως μας λέγει ο Απόστολος Παύλος. Αν έχουμε επίγνωση του σκοπού αυτού, αν βρισκόμαστε με όλο μας το είναι στην εσωτερική αυτή κίνηση, ο νους δε θα χαθεί στα μικροπράγματα. Οι επιθυμίες, οι ζήλιες, οι προστριβές και τα μικρά προβλήματα της καθημερινής ζωής θα περάσουν εντελώς απαρατήρητα.
197. Τελούμε από κοινού τη Λειτουργία. Αλλά πληρώνουμε το τίμημά της: Ο καθένας μας οφείλει να φροντίζει για τη σωτηρία όλων. Η ζωή μας είναι ατελεύτητο μαρτύριο.
198. Δεν υπάρχει άλλη οδός εκτός από την αδιάλειπτη προσευχή κατά την εργασία. Μεταβάλλετε ό,τι οφείλετε να κάνετε σε προσευχή. Ανοίγετε μια πόρτα, ζητείστε από τον Κύριο ν’ ανοίξει για σας την πόρτα της μετανοίας. Κτίζετε, αναλογισθείτε ότι κοπιάζετε ματαίως και ότι τίποτε δεν μπορεί να σταθεί όρθιο, αν ο Ίδιος ο Θεός δεν συμμετέχει στην οικοδομή. Δε συνηθίζω ν’ αναζητώ πνευματικές συμβουλές από αρχηγούς κρατών και στρατηγούς, αλλά η περίπτωση του Κρόμγουελ είναι ενδιαφέρουσα. Προετοιμαζόμενος για κάποια μάχη προσευχόταν: «Κύριε, θα είμαι πολύ απασχολημένος σήμερα· ενδέχεται να Σε ξεχάσω, αλλά Συ μη με ξεχάσεις».
199. Μηχανευθείτε τρόπους να είστε με τον Θεό!
200. Στο Άγιον Όρος, όταν ήμουν ακόμη δόκιμος, ένας γέρος μοναχός μου είπε κάποια μέρα το εξής αξιόλογο σχετικά με τις πιο ταπεινές εργασίες: «Καμιά εργασία δεν υποβιβάζει την αξία του ανθρωπίνου προσώπου. Μόνο η αμαρτία υποβαθμίζει τη Θεία ζωή μέσα μας». Οι εργασίες που δεν μπορούν να καταστούν πάθος ταιριάζουν καλύτερα στην πνευματική ζωή. Αν είμαι μάγειρας, ετοιμάζω το φαγητό προσευχόμενος γι’ αυτούς που αγαπά ο Κύριος μας. Δεν υπάρχει εδώ πάθος. Ταυτοχρόνως η εργασία αυτή έχει μεγάλη αξία, γιατί μου επιτρέπει να υπηρετώ τους ανθρώπους που αγαπά ο Χριστός. Μπορούμε να ζούμε με ειρήνη, αν κρατάμε τέτοια στάση.
201. Ποιος θα είναι ο πρώτος; Ο Κύριος λέει: «Ζητείτε πρώτον την Βασιλείαν του Θεού … και ταύτα πάντα προστεθήσεται υμίν» (Ματθ. 6,33). Αυτή είναι η αρχή μας, έστω και αν ακόμη η υλική ζωή μας επιβάλλεται από το πρωΐ ως το βράδυ. Οι στόχοι της ζωής του κόσμου είναι άλλοι, και κανείς δεν έχει πια χρόνο να προσεύχεται.
202. Όταν ο νους και η καρδιά μας στρέφονται προς τον Θεό, όλα γίνονται εύκολα. Χωρίς τη δυναμική αυτή κίνηση προς τον Θεό, η ζωή χάνει το νόημά της.
203. Στη Μονή του Αγίου Παντελεήμονος μου έτυχε κάποτε να έχω ταυτοχρόνως ως δεκατέσσερα διακονήματα. Το ανέφερα στον πνευματικό μου: «Δεν κατορθώνω να εκπληρώσω τα καθήκοντά μου: Έχω δεκατέσσερα διακονήματα!». Μου απάντησε: «Κάνεις λάθος, δεν έχεις παρά ένα μόνο». –«Αλλά, πατέρα μου, απήντησα, έχω δεκατέσσερα!». –«Όχι, μου είπε πάλι, δεν κάνεις παρά ένα μόνο πράγμα κάθε φορά. Κάνε το λοιπόν καλά και προχώρησε στο επόμενο …».
(Απόσπασμα από το βιβλίο “Περί Πνεύματος και ζωής”, Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου, Έσσεξ Αγγλίας)

Π. ΣΩΦΡΟΝΙΟΣ ΕΣΣΕΧ


Σε ηλικία 25 ετών μεταβαίνει στη Γαλλία, προσπαθώντας να βρει εργασία ως ζωγράφος. Όμως αυτό δεν τον γέμιζε όπως ο ίδιος αργότερα ομολόγησε και έτσι στράφηκε σε ηλικία 29 ετών στη θεολογία, εισαγόμενος στο Ορθόδοξο Θεολογικό Ινστιτούτο στο Παρίσι. Όπως έλεγε ο ίδιος: «Ήμουν στο Παρίσι, τα είχα όλα, ζούσα με τον καλλιτεχνικό κόσμο του Παρισιού και συμμετείχα σε όλες τις εκδηλώσεις. Όμως τίποτα δεν μου έδινε χαρά και ανακούφιση. Μετά από κάθε εκδήλωση του καλλιτεχνικού κόσμου είχα μέσα μου κενό και αγωνία. Ο λογισμός μου, μου έλεγε πως κάτι πρέπει να κάμω, για να φύγω από το αδιέξοδο, που με συνείχε.

Με το πέρας των σπουδών του έλαβε την απόφαση να μονάσει. Έτσι εγκαταστάθηκε στη Ρωσική Μονή του Αγίου Παντελεήμονος στο Άγιο Όρος, το 1925. Μετά από τέσσερα χρόνια γνωρίζει τον Άγιο Σιλουανό τον Αθωνίτη, ο οποίος γίνεται ο πνευματικός καθοδηγητής του. Στη συνέχεια αναχώρησε για τα Καρούλια του Αγίου Όρους το 1938, που ασκήτεψε αυστηρά. Το 1948 έφυγε από το Άγιο Όρος λόγω προβλημάτων υγείας, για να χειρουργηθεί στη Γαλλία και έτσι εξέδωσε σε βιβλίο τον βίο και τα συγγράμματα του Αγίου Σιλουανού.
Αργότερα εξέδωσε και άλλα βιβλία, το «Περί προσευχής», το «Άσκηση και θεωρία» και «Η ζωή Του ζωή μου». Το 1959 ίδρυσε ορθόδοξη χριστιανική αδελφότητα, χτίζοντας παράλληλα μοναστήρι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο στο Έσσεξ της Αγγλίας, όπου έμεινε μέχρι το τέλος της ζωής του.
Θα σταθούμε λίγο στη γνωριμία του γέροντα με τον Άγιο Σιλουανό, αφού αποτέλεσε έναν σημαντικό σταθμό στη ζωή του. Χειροτονήθηκε διάκονος το 1930. Κάθε φορά που έβγαινε να θυμιάσει τους μοναχούς, αισθανόταν δέος και ντροπή, όταν περνούσε μπροστά από τον Άγιο. Μέχρι τότε όμως δεν έτυχε να συνομιλήσει μαζί του. Λίγο χρόνο μετά τη χειροτονία του Γέροντος ήλθε να τον επισκεφθεί ο ερημίτης μοναχός π. Βλαδίμηρος, με τον οποίο συζήτησαν διάφορα πνευματικά θέματα. Κατανυγμένος από τη συζήτηση και την όλη πνευματική ατμόσφαιρα της συνομιλίας, ο π. Βλαδίμηρος απευθύνει ξαφνικά στον Γέροντα το ερώτημα: «Πάτερ Σωφρόνιε, πες μου έναν λόγο για τη σωτηρία της ψυχής μου». Εκείνη τη στιγμή ο Γέροντας, που ετοίμαζε τσάι για τον π. Βλαδίμηρο, λέει: «Να στέκεσαι στο χείλος της αβύσσου της απογνώσεως, και όταν δεις ότι αρχίζεις να αποκάμνεις, τραβήξου λίγο πίσω και πιες ένα φλιτζάνι τσάι».
Τότε του έδωσε το τσάι. Ο λόγος αυτός, και προπαντός η ενέργεια που μετέδωσε, χτύπησε τον ερημίτη, που αποχώρησε συντετριμμένος, για να συμβουλευθεί τον Άγιο Σιλουανό και να ελέγξει την αλήθεια και την ασφάλεια της προτροπής. Την επομένη ο Γέροντας συνάντησε τον Αγ. Σιλουανό, και ο Άγιος ρώτησε το Γέροντα: «Πάτερ Σωφρόνιε, ήλθε σε σένα χθες ο π. Βλαδίμηρος;» Και ο Γέροντας, αποφεύγοντας όλα τα ενδιάμεσα στάδια του κοινού διαλόγου, απάντησε: «Έσφαλα;». Και ο Άγιος Σιλουανός με τον ίδιο τρόπο, λέει σε αυτόν: «Όχι, αλλά ο λόγος υπερέβαινε τα μέτρα και τη δύναμη του αδελφού. Έλα αύριο να συζητήσουμε από κοντά» Έτσι, ο π. Σωφρόνιος επισκέφθηκε τον Άγιο Σιλουανό, που του διηγήθηκε τη ζωή του. Ιστόρησε σε αυτόν τα δεκαπέντε χρόνια της πάλης του με τα πνεύματα της πονηρίας. Εμπιστεύθηκε σ’ αυτόν τον αποκαλυπτικό λόγο του Χριστού «κράτει τὸν νοῦν σου εἰς τὸν ἅδην καὶ μὴ ἀπελπίζου», που αποτέλεσε σταθμό στον πνευματικό του αγώνα, και με τη δύναμη του οποίου διασώθηκε από κάθε δαιμονική προσβολή και καθαρίσθηκε από τους λογισμούς της υπερηφάνειας. Το ιστορικό αυτό γεγονός είχε καθοριστική σημασία για τη μετέπειτα πνευματική εξέλιξη και θεολογία του.
Ο Γέροντας κατακοσμήθηκε με πολλά και μεγάλα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος. Μεγαλύτερη εντύπωση απ’ όλα δημιουργούσε ο λόγος του Θεού, που άρπαζε με την προσευχή του και κυοφορούσε ενεργά στην καρδιά του. Προσευχόταν εκτενώς και με ένταση για τους πάσχοντες και χαιρόταν ακόμη περισσότερο και από το θαύμα, όταν ο λόγος και η προσευχή του μεταποιούσαν την καρδιά τους. Αγωνιζόταν να μειώσει τον πόνο τους, αλλά εκδαπανόταν μέχρι τέλους να διακονήσει το μεγαλύτερο και σημαντικότερο θαύμα της πρόσκαιρης υπάρξεως: την ένωση του ανθρωπίνου είναι με το Πνεύμα του ζώντος και αιωνίου Θεού. Είχε το χάρισμα της μετάνοιας και γνώριζε επίσης τις αλλοιώσεις και τα ενεργήματα της νοεράς προσευχής. Αγαπούσε με πάθος τη Θεία Λειτουργία και βεβαίωνε ότι η ορθή τέλεσή της αφήνει τους ίδιους καρπούς χάριτος στο επίπεδο της προσευχής, όπως η ησυχαστική προσευχή της ερήμου. Σε κάθε άνθρωπο που τον προσέγγιζε μετέδιδε κατάλληλο λόγο, ανάλογα με την ιδιαιτερότητα του χαρακτήρα του και τις δυνατότητες της φύσεώς του.
Όμοια με τον διδάσκαλό του, τον Άγιο Σιλουανό, προσευχόταν στον ελεήμονα Κύριο να γνωρίσουν τον Σωτήρα Θεό όλοι οι λαοί της γης ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ  και δοκίμαζε μεγάλη χαρά και ευγνωμοσύνη για την αναγέννηση έστω και ενός ακόμη πιστού. Έλεγε: «Για να είσαι χριστιανός, πρέπει να είσαι καλλιτέχνης». Όπως οι καλλιτέχνες κατέχονται από το αντικείμενο της τέχνης τους και τον πόθο να τον εκφράσουν με όσο το δυνατόν πιο τέλειο τρόπο, έτσι και ο χριστιανός κατέχεται από τον Χριστό και τον πόθο να φθάσει την ατελεύτητη τελειότητά Του. Όταν αισθάνθηκε το τέλος του να πλησιάζει, είπε: «Όλα τα έχω πει στον Θεό. Τελείωσα ό,τι είχα να κάνω. Τώρα πρέπει να φύγω». Ο Γέροντας αναπαύθηκε εν Κυρίω στις 11 Ιουλίου 1993 σε ηλικία 97ετών, αλλά συνεχίζει να υπηρετεί με τον λόγο του και τις πρεσβείες του το θαύμα που αγάπησε η ψυχή του: την αναγέννηση των πιστών και την πλούσια είσοδό τους στην αιώνια Βασιλεία του Κυρίου ἡμῶν και Σωτήρος Ιησού Χριστού.
Την τρίτη ή την τέταρτη μέρα μετά τον θάνατο του πατρός Σωφρονίου ήρθε μια οικογένεια με ένα παιδί δεκατριών χρονών. Είχε όγκο στον εγκέφαλο κι η εγχείρισή του ήταν καθορισμένη για την επόμενη μέρα. Τότε ένας από τους αγιορείτες μοναχούς είπε σε κάποιον από τους πατέρες της μονής: «Ξέρεις, γιατί δεν περνάτε το παιδί κάτω από το φέρετρο του πατρός Σωφρονίου; Θα θεραπευθεί. Χάνουμε τον χρόνο μας διαβάζοντας προσευχές». «Να το κάνεις εσύ», του είπε. «Είσαι Αγιορείτης μοναχός. Δεν θα πει κανένας τίποτε». Πήρε το αγόρι από το χέρι και το πέρασε κάτω από το φέρετρο. Την επομένη έκαναν εγχείριση στο παιδί και δεν βρήκαν τίποτε! Έκλεισαν το κρανίο και είπαν: «Λανθασμένη διάγνωση». Το παιδί μεγάλωσε. Τώρα είναι 27 χρονών και είναι πολύ καλά.
(Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “Καθ’ Οδόν. Περιοδική Νεανική Έκδοση Ιεράς Μητροπόλεως Λεμεσού”, τεύχος 37)
http://www.imlemesou.org

Περί προσευχῆς, Ἀρχιμ. Σωφρονίου Σαχάρωφ



Ἡ προσευχή εἶναι ἀτελεύτητος δημιουργία, ἀνωτέρα πάσης τέχνης καί ἐπιστήμης. Δία τῆς προσευχῆς εἰσερχόμεθα εἰς κοινωνίαν μετά τοῦ  Ἀνάρχου Ὄντος. Ἡ ἄλλως: Ἡ ζωή τοῦ ὄντως Ὀντος Θεοῦ εἰσχωρεῖ ἐν ἡμίν διά τοῦ ἀγωγοῦ τῆς προσευχῆς. Αὐτή εἶναι πράξις ὑψίστης σοφίας, ὑπερέχουσα παντός κάλλους καί πάσης ἀξίας. Ἐν τῇ προσευχῇ ἐγκρύπτεται ἡ ἁγία ἀγαλλίασις τοῦ πνεύματος ἡμῶν. Αἱ ὁδοί ὅμως τῆς δημιουργίας ταύτης εἶναι περίπλοκοι. Μυριάκις θά βιώσωμεν καί τήν φλογεράν ἀνάτασιν πρός τόν Θεόν καί τάς ἐπαναλαμβανομένας ἐκπτώσεις ἀπό τοῦ Φωτός Αὐτοῦ. Συχνάκις καί πολυτρόπως θά αἰσθανθώμεν τήν ἀνικανότητα τοῦ νοός ἡμῶν νά ὑψωθή  πρός Αὐτόν ἐνίοτε θά ἱστάμεθα ἐπί τῶν ὁρίων, τρόπον τινα, τῆς ἀφροσύνης καί ἐν ὀδύνη καρδίας θά ὁμολογώμεν εἰς Αὐτόν τήν οἰκτρᾶν ἡμῶν κατάστασιν:
«Σύ ἔδωκας τήν ἔντολήν Σου νά ἀγαπῶ, καί ἀποδέχομαι αὔτην μεθ᾿ ὅλης της ὑπάρξεώς μου. ἀλλ᾿ ἰδού, ἐν ἐμοί τῷ ἰδίῳ δέν εὑρίσκω τήν δύναμιν τῆς ἀγάπης ταύτης… Σύ εἰ ἡ Ἀγάπη. λθέ τοίνυν Σύ Αὐτός καί σκήνωσον ἐν ἐμοί καί ποίησον ἐν ἐμοί πᾶν ὅτι Σύ ἐνετείλω ἡμῖν, ὅτι ἡ ἐντολή Σου ἀμετρήτως ὑπερβαίνει ἐμέ…  Ἀποκάμνει ὁ νοῦς μου, δέν δύναται νά Σέ ἐννοήση. Ἀδυνατεῖ τό πνεῦμα μου νά διεισδύση εἰς τά μυστήρια τῆς ζωῆς Σου… Θέλω ἐν πᾶσι νά ποιῶ τό θέλημά Σου, ἀλλ᾿ αἱ ἡμέραι μου παρέρχονται ἐν ἀδιεξόδοις ἀντιφάσεων… Τρέμω μή ἀπολέσω Σε ἔνεκα τῶν πονηρῶν ἐκείνων λογισμῶν, οἵτινες ἐμφωλεύουν ἐν τῇ καρδίᾳ μου·  καί ὁ φόβος οὗτος καθηλοί ἐμέ ἐπί σταυροῦ… ‘Ἐλθέ οὖν καί σῶσον με τόν καταποντιζόμενον, ὡς ἔσωσας τόν Πέτρον, τόν τολμήσαντα νά πορευθῇ πρός συνάντησίν Σου ἐπί τῶν ὑδάτων τῆς θαλάσσης» (βλ. Μάτθ. 14,28-31).
…Κοπιώδης εἶναι ὁ ἀγῶν διά τήν προσευχήν. Ἐναλλάσσονται αἱ καταστάσεις τοῦ πνεύματος ἡμῶν: Ἐνίοτε ἡ προσευχή ρέει ἐν ἡμῖν  ὡς ἰσχυρός ποταμός, ἄλλοτε δέ ἡ καρδία ἀποβαίνει ἀπεξηραμμένη. Ἄς εἶναι ὅμως πάσα ὕφεσις τῆς εὐχητικῆς δυνάμεως κατά  τό δυνατόν βραχεία.
Προσευχή σημαίνει πολλάκις νά ὁμολογώμεν  εἰς τόν Θεόν τήν ἀθλίαν ἡμῶν κατάστασιν: ἀδυναμίαν, ἀκηδίαν, ἀμφιβολίας, φόβους, λύπην, ἀπόγνωσιν, ἐν ἐνί λόγω, πᾶν ὅτι συνδέεται μετά τῶν συνθήκων τῆς ὑπάρξεως ἡμῶν.
Νά ὁμολογῶμεν μή ἐπιζητοῦντες καλλιεπεῖς ἐκφράσεις οὐδέ εἰσέτι λογικόν εἰρμόν… Συχνάκις ὁ τρόπος οὗτος στροφῆς πρός τόν Θεόν ἀποβαίνει ἡ ἀρχή τῆς προσευχῆς-διαλόγου.
…Ὅταν προσευχώμεθα ἐν ἡσύχῳ καί ἐρήμῳ τόπῳ, τότε συχνάκις ὅλοι οἱ μάταιοι λογισμοί συγκεντροῦνται ἐπιμόνως πέριξ του νοός, ἀποσπῶντες τήν προσοχήν ἡμῶν ἀπό τῆς καρδίας. Ἡ προσευχή φαίνεται ἄκαρπος, διότι ὁ νοῦς δέν μετέχει εἰς τήν ἐπίκλησιν τοῦ Ὀνόματος τοῦ Ἰησοῦ, καί μόνον τά χείλη προφέρουν μηχανικῶς τούς λόγους. Ὅταν  δέ λαμβάνη πέρας ἡ προσευχή, τότε συνήθως οἱ λογισμοί  ἀπομακρύνονται καί ἡμεῖς ἐπανευρίσκομεν τήν γαλήνην ἡμῶν. Ἐν τῷ ἀνιαρῷ τούτω φαινομένῳ ὑπάρχει ἐν τούτοις νόημα:
Διά τῆς ἐπικλήσεως τοῦ Θείου Ὀνόματος θέτομεν εἰς κίνησιν πᾶν τό κεκρυμμένον ἐντός ἡμῶν. Ἡ προσευχή ὁμοιάζει πρός δέσμην ἀκτίνων Φωτός, ἥτις πίπτει εἰς τόν σκοτεινόν τόπον τῆς ἐσωτερικῆς ἠμῶν ζωής  καί ἀποκαλύπτει ὅποια πάθη καί προσκολλήσεις ἐμφωλεύουν ἐντός ἡμῶν. Εἰς τοιαύτας περιπτώσεις ὀφείλομεν ἐντόνως νά προφέρωμεν τό Ἅγιον Ὄνομα, ὅπως τό αἴσθημα  τῆς μετανοίας αὐξηθῆ ἐν τῇ ψυχῇ.
«Κύριε ‘Ἰησοῦ Χριστέ, Υἱέ τοῦ Θεοῦ, ἐλέησον μέ τόν ἁμαρτωλόν».
Ἀπό τό βιβλίο Περί Προσευχῆς. Ἀρχιμ. Σωφρονίου (Σαχάρωφ)
Ἱερᾶς Μονῆς Τιμίου Προδρόμου. Ἔσσεξ Ἀγγλίας 1994. https://agathan.wordpress.com/
page/2/

Ἡ σιωπή τοῦ Θεοῦ Γέροντος Σωφρονίου του Essex



 Γέροντος Σωφρονίου του Essex
Συχνά ο Θεός δεν απαντά στις προσευχές μας. Σιωπά.
Πολλοί εκλαμβάνουν τη σιωπή Του ως ένδειξη τού ότι ο Θεός «δεν υπάρχει», «πέθανε». Αν όμως σκεφτόμαστε σε ποιά θέση φέρνουμε το Θεό με τα πάθη μας, τότε θα βλέπαμε ότι Αυτός δεν έχει άλλη επιλογή, παρά μόνο να σιωπήσει.
 Ζητάμε από Αυτόν να μας υποστηρίξει στις αδικίες μας. Δεν μας ενοχοποιεί φανερά. Μας αφήνει να πορευτούμε στους πονηρούς δρόμους μας και να θερίσουμε τους καρπούς των προσωπικών μας αμαρτιών. Αν όμως στραφούμε προς Αυτόν με μετάνοια, τότε έρχεται γρήγορα, γρηγορότερα από όσο περιμέναμε.
Γνωρίζοντας τις ανάγκες μας, πολύ συχνά τις προλαμβάνει. Μόλις προφέρουμε στην προσευχή τα αιτήματά μας, που δικαιολογούνται με την πραγματικότητα της ζωής μας μέσα στον κόσμο, Αυτός ήδη τα έχει εκπληρώσει.
Συνεπώς, η σιωπή του Θεού είναι απάντηση στις αδικίες μας η πιο εύγλωττη, η πιο ευγενική.
Διώξαμε από τη ζωή μας το Θεό – Λόγο, τον λόγο του Θεού. Παραμελήσαμε το λόγο αυτό, και να! Θερίζουμε τις συνέπειες του έργου μας.
http://inpantanassis.blogspot.gr/2014/06/blog-post_3877.html

«Ζοῦμε στούς τελευταίους χρόνους. Μπορεῖ καί τώρα νά συμβεῖ ἡ κρίση» (Γ. Σωφρόνιος τοῦ Ἔσσεξ)



  Από Αποφθέγματα του γέροντος Σωφρονίου του Έσσεξ
 ~ Ο πόλεμος που δεχόμαστε είναι πολύ μεγάλος. Όλοι είναι εναντίον µας: η επιστήμη και η πολιτική.
 Δεν είμαι απαισιόδοξος, αλλά νομίζω ότι ζούμε στους τελευταίους καιρούς. Η δική µας στάση πρέπει να είναι μαρτυρική: «Ως πρόβατον επί σφαγήν ήχθη, και ως αμνός άµωµος εναντίον του κείροντος αυτόν άφωνος, ούτως ουκ ανοίγει το στόμα αυτού» (Ησ. νγ’ 7). Όταν εξασκήσουμε βία στην βία, δεν κάνουμε τίποτε. Η μαρτυρική (σιωπηλή) στάση θα εξασφαλίσει μεγαλύτερη χρονική διάρκεια νίκης. Εάν εξασκήσουμε και εμείς βία στους άλλους, θα τους εξαναγκάσουμε να προετοιμασθούν για δεύτερη μεγαλύτερη επίθεση…
 ~ Η κίνηση µερικών νέων για την αναρχία είναι μεγαλειώδης. Όμως την έκλεψαν από την Αγία Γραφή και την διέστρεψαν. Κατά την Αγία Γραφή κάθε αρχή και εξουσία θα καταργηθεί στο μέλλον. Μετά την Δευτέρα Παρουσία κάθε άνθρωπος δεν θα έχει ανάγκη ανθρώπων, αλλά οι δίκαιοι θα έχουν κοινωνία με τον Θεό και µεταξύ τους. Θα καταργηθεί κάθε εξουσία. Δεν θα υπάρχει ανάγκη να έχουν γνώση περί του Θεού, αλλά θα έχουν την γνώση του Θεού…
 ~ Αληθινοί θεολόγοι στην Εκκλησία είναι εκείνοι που μισούν τον εαυτό τους (τα πάθη τους). Αν δεν μισήσει κανείς τον εαυτό του έως θανάτου, δεν µπορεί να είναι μαθητής του Χριστού και διδάσκαλος του λαού. – Να κρατούμε την Ορθόδοξη πίστη. Και, επειδή ζούμε σε δύσκολους καιρούς, θα λάβουμε μισθό περισσότερο από άλλους ανθρώπους που έζησαν τις παλαιότερες εποχές και κράτησαν την πίστη…
 ~ Ο λόγος του Αποστόλου Πέτρου ότι η γη κατακαήσεται (θα κατακαεί), σήμερα είναι πιο εύκολο να πραγματοποιηθεί με τα πυρηνικά όπλα. – Ζούμε σε αποκαλυπτικούς καιρούς. Σήμερα η ειρήνη είναι πολύ δύσκολη. Το τέλος θα έλθει απότομα, αλλά τότε θα έλθει και η απολύτρωση. – Ζούμε στους τελευταίους χρόνους. Μπορεί και τώρα να συμβεί η κρίση…
 ~ Ο Μοναχισμός είναι θεσμός παραδόσεως, είναι παράδοση. Όταν φύγει το Άγιον Πνεύμα, θα εκλείψει ο Μοναχισμός. Στις ημέρες µας ο Μοναχισμός έχει µειωθεί ως παράδοση και συντηρείται ως ανθρώπινη ενέργεια. Θα έλθει μεγάλος πειρασμός στα Μοναστήρια. Θα δημιουργηθεί λειψανδρία περισσότερο από ότι προηγουμένως. Όταν κανείς είναι ψυχοπαθής και κάνει υπακοή, τότε είναι ιάσιμο το πρόβλημα. Η αθεράπευτη ψυχοπάθεια διακρίνεται από την έλλειψη της υπακοής…
 από το βιβλίο: «Οίδα άνθρωπον εν Χριστώ» – Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου
 Βλασίου, Ιεροθέου,(Β έκδοση)

Γέροντας Σωφρόνιος: Νά γίνει ὁ Θεός ἡ ζωή μας


5b026b20efd00f6c88c1345649a7cc83_L
Κράτησε πριν απ’ όλα τη μνήμη του Θεού και την ειρήνη της καρδιάς.
Το τελευταίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για σένα, εφόσον δεν το κατέχεις ισχυρά. Πρόσεχε, μη δαπανάς χωρίς όφελος τις λίγες σωματικές σου δυνάμεις.
Για να βρεις τον σωστό δρόμο, είναι καλύτερο απ’ όλα να το ζητήσεις από τον ίδιο τον Θεό στην προσευχή:
«Κύριε, Συ ο ίδιος δίδαξε με τα πάντα. Δώσε μου τη χαρά της γνώσεως του θελήματός Σου και των οδών Σου. Δίδαξέ με να Σε αγαπώ αληθινά με όλο μου το είναι, όπως μας παρήγγειλες.
Οικοδόμησε τη ζωή μου έτσι, όπως Εσύ ο Ίδιος την συνέλαβες στην προαιώνια βουλή Σου. Ναι, ακόμη και για μένα, γιατί Εσύ κανέναν δεν ξέχασες και κανέναν δεν έπλασες για απώλεια. Εγώ με αφροσύνη εκδαπάνησα τις δυνάμεις που μου έδωσες, αλλά τώρα, στο τέλος της ζωής μου, διόρθωσέ τα όλα Εσύ ο ίδιος, και ο ίδιος δίδαξε με τα πάντα. Αλλά έτσι, ώστε πραγματικά το θέλημά Σου να πραγματοποιηθεί στη ζωή μου, είτε εγώ το καταλαβαίνω είτε δεν το καταλαβαίνω μέχρι καιρού. Μην επιτρέπεις να πορευθώ σε ξένους δρόμους, που οδηγούν στο σκοτάδι. αλλά πριν παραδοθώ στον ύπνο του θανάτου, δώσε σε μένα την ανάξια να δω το Φως Σου, ω Φως του κόσμου».
Κι έτσι, με δικά σου λόγια, να προσεύχεσαι για όλα με τον ίδιο τρόπο. Θα περάσει κάποιος χρόνος και η δύναμη των λόγων αυτών θα εισχωρήσει στο εσωτερικό της υπάρξεώς σου, και τότε θα ρεύσει αυτομάτως ζωή, όπως ακριβώς θέλει ο Κύριος. Κρίνοντας όμως εξωτερικά δεν μπορούμε να αποφασίσουμε τίποτε.
Αλήθεια, όλο το νόημα της ζωής βρίσκεται στο να ζει ο νους και η καρδιά μας με τον Θεό· να γίνει ο Θεός η ζωή μας. Αυτό και μόνο ο ίδιος ζητά. Γι’ αυτό και δημιουργηθήκαμε, για να ζήσουμε τη ζωή Του, και μάλιστα σε όλη την απειρότητά της. Ο λόγος αυτός μπορεί να μας τρομάζει όταν βλέπουμε την τωρινή οικτρή κατάστασή μας, αλλά έτσι είναι, και δεν πρέπει να χάσουμε την πίστη αυτή. Ένας από τους μεγαλύτερους κινδύνους είναι να υποβιβάσουμε και να μειώσουμε την ιδέα του Θεού για τον άνθρωπο. Το κάθε πάθημά μας, ακόμη και το άδικο, το γνωρίζει ο Θεός. Γνωρίζει και συμπάσχει μαζί μας. Είναι απαραίτητο να δημιουργήσουμε “προσωπικές” σχέσεις μαζί Του, σχεδόν “ανθρώπινες”. Ελπίζω ότι με αντιλαμβάνεσαι. Καταλαβαίνεις ότι με τον όρο αυτό εννοώ τον εσωτερικό, ενδόμυχο σύνδεσμο με τον Θεό.
Γιατί ο όλος άνθρωπος κλήθηκε για τη ζωή εν Αυτώ, δηλαδή όχι μόνο η ανώτερη ικανότητά του για θεωρία, το “πνεύμα”, αλλά και τα αισθήματα, η ψυχή, ακόμη και το σώμα. Να ακόμη μία προσευχή:
«Κύριε Ιησού Χριστέ, Μονογενές Υιέ του Ανάρχου Σου Πατρός, διάνοιξε τους οφθαλμούς της εσκοτισμένης ψυχής μου, για να δω συνετά Εσένα, τον Δημιουργό και Θεό μου.
»Σε παρακαλώ: Μη με απορρίψεις από το Πρόσωπό Σου, αλλά, παραβλέποντας όλη την αθλιότητά μου, όλην την ταπεινότητά μου, φανέρωσε μου το Φως Σου, ω Φως του κόσμου, και δος μου να γνωρίσω την αγάπη Σου προς τον άνθρωπο.
»Ω, γλυκύτατε Χριστέ, που εξαπέστειλες από τον Πατέρα στους αγίους μαθητές και Αποστόλους Σου το Πνεύμα το Άγιο, αυτό, Αγαθέ, κατάπεμψε και σε μας τους αναξίους και έτσι δίδαξέ μας τη γνώση Σου και φανέρωσέ μας τις οδούς της σωτηρίας Σου.
»Λάμψε σε μένα, ο Θεός, ο Θεός μου, το Φως Σου το αληθινό, για να δω και εγώ στο Φως Σου τη Δόξα Σου ως Μονογενούς παρά Πατρός, και να μορφωθεί μέσα μου η Εικόνα Σου η ακατάληπτη, σύμφωνα με την οποία δημιούργησες κατ’ αρχάς τον άνθρωπο.
»Ω, ο Θεός, ο Σωτήρας μου, το Φως του νου μου και το κραταίωμα της ψυχής μου, ας σκηνώσει σε μένα η αγαθό­τητά Σου, για να παραμένω και εγώ αδιάλειπτα σε Σένα, φέροντας παντοτινά μέσα μου το Πνεύμα Σου το Άγιο, ώστε να δώσει σε μένα να ομοιωθώ μαζί Σου, τον μόνο Κύριο μου, όπως ομοιώθηκαν μαζί Σου όλοι οι ανά τους αιώνες άγιοί Σου.
»Ναι, Κύριε Ιησού Χριστέ, κατά την αμετάθετη επαγγελία Σου, έλα μαζί με τον Πατέρα και το Πνεύμα το Άγιο και σκήνωσε μέσα μου». Αρχιμ. Σωφρονίου

Αρχιμανδρίτου Σωφρονίου Σαχάρωφ ΠΕΡΙ ΠΡΟΣΕΥΧΗΣ


ΕΥΧΗ
Μέγας ει, Κύριε, και ουκ έστιν όμοιός Σοι. Έλεος και αλήθεια προπορεύονται προ προσώπου Σου, δικαιοσύνη και κρίμα εκπορεύονται εκ του θρόνου Σου.
Μακάριοι οι φυλάσσοντες την διαθήκη Σου, εν τω Φωτί της δόξης του προσώπου Σου διαμενούσι και εν τω Ονόματί Σου αγαλλιάσονται. Συ γαρ ει δύναμις αυτών και εν τη ευδοκία Σου υψωθήσονται, τη δε αληθεία Σου δοξασθήσονται και τη δικαιοσύνη Σου κραταιωθήσονται.
Κύριε, την βοήθειά Σου επίθες εφ’ ημάς, και τω ελέει Σου περιτείχισον ημάς. Η χειρ Σου αντιλάβοιτο ημών και ο βραχίων Σου ενισχύσαι ημάς. Εχθρός ουδέν τεύξεται καθ’ ημών και εν τω Ονόματί Σου σωθησόμεθα.
Εν τω επικαλείσθαί Σε ημάς, Κύριε, κλίνον το ους Σου. Συ γαρ ει Πατήρ ημών, μη αποστρέφου αφ’ ημών εν θλίψει.
Κύριε, ο Θεός ημών, ο τω μικρώ ποιμνίω Σου ευδοκήσας επαγγείλασθαι βασίλειον αδιάσειστον και θησαυρόν εν ουρανοίς αναφαίρετον, κλίνον το ους Σου εις την δέησιν ημών και ελθέ εις το σώσαι ημάς. Συ μόνος οίδας τα κρύφια των καρδιών πάντων, μη αποκρύψης αφ’ ημών το θέλημά Σου και τας οδούς της σωτηρίας Σου.
Άβυσσος ανεξιχνίαστος τα κρίματά Σου, βουλή δε Σου απρόσιτος. Ο πάντας θέλων σωθήναι και εις επίγνωσιν της Σης αληθείας ελθείν, μη παρίδης την δέησιν ημών και πάσαν από των καρδιών ημών δίωξον απορίαν.
Ότι μόνος Συ ει ο Θεός ημών, εκτός Σου άλλον ουκ οίδαμεν, το Όνομά Σου, του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος ονομάζομεν, και την δόξαν Σου άδομεν μετά πάντων των Αγίων εις αιώνας αιώνων. Αμήν.

Το δηλητήριο κατά του Γέροντα Σωφρόνιου και ο πειρασμός - αμαρτία της αγιομαχίας Απάντηση σε συκοφαντίες κατά τού Γέροντος Σωφρονίου Σαχάρωφ



Αναδημοσίευση από: http://syghorisis.blogspot.gr/2013/05/blog-post_28.html

Στην υπερζηλωτική ιστοσελίδα "Άγιος Μάρκος ο Ευγενικός" περιλαμβάνεται ολόκληρη ενότητα άρθρων ενάντια στο μεγάλο ορθόδοξο γέροντα της εποχής μας π. Σωφρόνιο Σαχάρωφ. Ο διαχειριστής της ιστοσελίδας κ. Μάριος Πηλαβάκης αποφάσισε να λειτουργήσει ως σωτήρας της Εκκλησίας. Βέβαια δεν είναι ο μόνος ζηλωτικός ιστοχώρος που καταντά αγιομάχος, υπακούοντας Κύριος οίδε σε ποια υποσυνείδητα ψυχολογικά κελεύσματα - και προφανώς ακολουθώντας το παράδειγμα της ανεκδιήγητης Μαγδαληνής μοναχής της Κοζάνης (ο Θεός να τη συγχωρέσει), που έγραφε βιβλία κατά του αγίου Νεκταρίου.
Ο αδελφός εδώ, όπως φαίνεται, δεν είναι παλαιοημερολογίτης, αλλά μέλος της Εκκλησίας του ν. ημ., αν και δεν καταλαβαίνω τι έχει μείνει όρθιο μέσα στην καρδιά του, αφού τους πάντες κρίνει με τρόπο που φανερώνει οίηση και εμπάθεια (μιμείται προφανώς το ύφος των αγίων Πατέρων κατά των αιρεσιαρχών, εξισώνοντας υποσευνείδητα τον εαυτό του με τους αγίους). Ο Θεός να τον συγχωρέσει και να τον φωτίσει. Μόνο πόνο μου προκάλεσε η ιστοσελίδα του. Δόξα τω Θεώ. Αλλά ποιος νοιάζεται για τον πόνο ενός "πλανημένου" σαν εμένα; (Μόνο το Νεκρό να διαβάσει κάποιος, θα βρει ένα σωρό αιτίες να με "αφορίσει"). Είμαι ένα σκουλήκι και δε φτάνω ούτε την άκρη από το μικρό νύχι του αποστόλου Παύλου, αλλά και τον Παύλο αφόριζαν μερικοί, και είχαν σοβαρά βιβλικά ερείσματα: δε ζητούσε τήρηση του μωσαϊκού νόμου από τους εξ εθνών χριστιανούς, ενώ την τήρηση αυτού του νόμου ο ίδιος ο Θεός την είχε απαιτήσει από τους πιστούς Του! Για τον ίδιο λόγο κάποιοι αποσχίστηκαν από την Εκκλησία των αποστόλων και έγιναν οι αιρετικοί ιουδαιοχριστιανοί (επικαλούμενοι ως πνευματικό τους ηγέτη - προφανώς ερήμην του - τον άγιο Ιάκωβο τον Αδελφόθεο), αφού η Εκκλησία αυτή, με την αποστολική σύνοδο, σταμάτησε την τήρηση του θεόσδοτου μωσαϊκού νόμου, άρα "πλάνήθηκε"!...
Άραγε, αν ζούσε την εποχή εκείνη ο αδελφός, και ένα σωρό άλλοι (ν. ημ. και π. ημ.), με ποιους θα τασσόταν; Με τους καινοτόμους Παύλο και λοιπούς αποστόλους ή με τους τηρητές του νόμου και της ακρίβειας "αληθείς χριστιανούς"; Ας αναρωτηθεί ο καθένας για τον εαυτό του.
Αν ζούσε τον 3ο αιώνα, θα τασσόταν με το Ρώμης Κορνήλιο και τον άγιο Κυπριανό Καρχηδόνος, που δέχονταν πίσω τους πεπτωκότες, ή με τους Ομολογητές, που αντιδρούσαν σ' αυτή την αποδοχή και συνέστησαν τα σχίσματα του Νοβατιανού και του Φιλικισσίμου, κατηγορώντας μάλιστα τον άγ. Κυπριανό ως ανάξιο, επειδή αποχώρησε από την πόλη κατά το διωγμό του Δέκιου. Προσοχή: οι Ομολογητές ήταν οι ήρωες των διωγμών - αλλά η αλαζονεία τους τούς έκανε εχθρούς αγίων και τελικά τους απέκοψε από την Εκκλησία.
Αν και ανάξιος, εύχομαι ψελλίζοντας, ο Θεός να συγχωρέσει όλους τους αγιομάχους, ιδιαίτερα εκείνους που θεωρούν πως είναι ορθόδοξοι (δε θα κρίνω την ορθοδοξία τους, όπως εκείνοι βάζουν κάτω τους ι. κανόνες και κρίνουν την ορθοδοξία άλλων). Ας πρεσβεύουν γι' αυτούς οι συκοφαντημένοι άγιοι, που ασφαλώς τους ατενίζουν γεμάτοι αγάπη και θλίψη από τον ουρανό.
 
Κατά Σωφρονίου
Αυτή τη φωτογραφία του Γέροντα Σωφρόνιου (γενικά τον αποκαλεί "Σέργιο-Σωφρόνιο" πετώντας μας στο πρόσωπο το κοσμικό του όνομα, αφού ουσιαστικά δεν τον αναγνωρίζει για ορθόδοξο μοναχό) προβάλλει ο αδελφός, για να μας πει ασφαλώς ότι δεν έχει εμφάνιση ορθόδοξου μοναχού (όπως προβάλλει και το μνήμα του, δήθεν πολυτελές, λες και από αυτό κρίνεται η ποιότητα του ανθρώπου).
Είναι γνωστή η φωτογραφία του αγίου Ιωάννη της Κρονστάνδης, όπου φοράει καπέλο παρόμοιο με του γέροντα. Δυστυχώς, δεν τη βρήκα στο Διαδίκτυο μεγάλη, αλλά μόνο σ' αυτή τη σύνθεση (1η σειρά), στην αριστερή εικόνα. Και λοιπόν; Το καπέλο κάνει τον καλό ή τον κακό μοναχό;
Υπάρχουν όμως κι άλλες φωτογραφίες του γέροντα Σωφρόνιου, που ίσως αναπαύουν περισσότερο την ψυχή ενός ανθρώπου. Εξυπακούεται ότι από τις φωτογραφίες δε μπορείς να κρίνεις την αγιότητα.
Εξυπακούεται επίσης ότι, υπερασπιζόμενοι παρακάτω το γέροντα, δεν τον ανακηρύσσουμε σε αλάθητο. Δεν είμαι σε θέση καν να αποφανθώ αν έσφαλε και που (αλάθητος άνθρωπος δεν υπάρχει). Ο αγώνας μας είναι κατά της εμπάθειας και της συκοφαντίας. Ο γέροντας έχει ήδη αξιολογηθεί από ανθρώπους - επιτρέψτε μου - πολύ καταλληλότερους κι από μένα και, φρονώ ταπεινά, από το συντάκτη των άρθρων που θα σχολιάσουμε παρακάτω (δεν τον γνωρίζω, αλλά ούτε κι εκείνος εμένα). Ας είμαστε λοιπόν συγχωρημένοι, αδελφέ.
Οι κατηγορίες κατά του αγίου αυτού πνευματικού αγωνιστή μπορούμε να πούμε ότι συνοψίζονται στο παρακάτω απόσπασμα, από το άρθρο Ο αγιομάχος Σέργιος-Σωφρόνιος Σαχάρωφ [όπου δήθεν ο γέροντας συκοφαντεί το άγιο Αθανάσιο ότι (ενώ κρυβόταν στην έρημο) είχε ερωτικές σχέσεις με γυναίκα, ενώ ο γέροντας γράφει ότι μια γυναίκα υπηρετούσε τον άγιο Αθανάσιο, χωρίς ο άγιος να αμαρτάνει - το γράφει απολογούμενος για τη μικτή μονή του Έσσεξ, για την οποία τον κατακρίνουν οι "ζηλωτές"]. Το απόσπασμα, εν πάση περιπτώσει, έχει ούτως:
Ο Σέργιος–Σωφρόνιος Σαχάρωφ (1816-1993), Ρώσος την καταγωγήν και επί οκταετίαν (;) βουδιστής (1916-1924). Μοναχός εις το Άγιον Όρος, όπου εμελέτησεν κατόπιν συμβουλής του ψευδοϊερέως και Άγγλου αρχικατασκόπου, ανθέλληνος και εγκληματία πολέμου, Δ. Μπάλφουρ, το βιβλίον του πλανεμένου παπικού Ιωάννου του Σταυρού, «Η μαύρη νύκτα της ψυχής» και κατεσκεύασε την κακόδοξον θεολογίαν της «θεοεγκαταλείψεως». 
Μετά εγκατέλειψεν δια παντός το Άγιον Όρος δια να συνεχίση θεολογικάς σπουδάς εις την Εσπερίαν!!! Ίδρυσεν με την βοήθειαν του Μπάλφουρ την πρώτην εις τον Ορθόδοξον κόσμον «μονήν» όπου μοναχοί ασκούνται με «σφόδρα ωραιοτάτους παρθένας». Άφησεν δε εποχήν δια το έργον που επετέλεσεν εις το Έσσεξ ήτοι: εναγκαλισμούς με όλους τους αιρετικούς και μεταδόσεως εις αυτούς των θείων μυστηρίων και δια τας κακοδοξίας των συγγραμμάτων του. Οι αοίδοιμοι ευσεβέστατοι αγιορείται γέροντες Διανιήλ ο Κατουνακιώτης, Θωμάς και Γαβριήλ ο Διονυσιάτης αποκαλούσαν τον Σαχάρωφ: «πράκτορα των Εγγλέζων».
Καλούμε όσους προσπαθούν να αγιοποιήσουν τον Σαχάρωφ και πρωτίστως τον Βατοπαιδινόν ηγούμενον Εφραίμ, να μας είπουν ευθέως πότε ο Σαχάρωφ επέστρεψε από τον βουδισμόν εις την Ορθοδοξίαν και ποίος ιερεύς ή αρχιερεύς τον εδέχθη, καθώς επίσης ποίος αγιορείτης πνευματικός παραβιάζοντας καταφόρως τους θείους και ιερούς κανόνας, έδωσεν εις τον «πρώην» βουδιστήν Σαχάρωφ συμμαρτυρίαν δια να χειροτονηθή κληρικός της Ορθοδόξου Εκκλησίας;
Τέλος, καλούμεν τον Πατριάρχην κ. Βαρθολομαίον όπως εφαρμόση πάραυτα τους Ιερούς Κανόνας και διαλύση την «μονήν» του Έσσεξ που αποτελεί μέγαν όνειδος δια τον Ορθόδοξον Μοναχισμόν παραβαίνοντας συνειδητώς επί πεντηκονταετίαν Κανόνας Οικουμενικών Συνόδων που απαγορεύουν ρητώς την αισχράν και εφάμαρτον συγκατοίκησιν «μοναχών» και «μοναζουσών»!!!
 
Παραθέτουμε ξανά το απόσπασμα, με σύντομα σχόλια κατά διαστήματα:
Ο Σέργιος–Σωφρόνιος Σαχάρωφ (1816-1993), Ρώσος την καταγωγήν και επί οκταετίαν (;) βουδιστής (1916-1924).
"Ν": Δεν είχε γίνει βουδιστής, αλλά χωρίς να φύγει τυπικά από την ορθοδοξία ασκούσε τον υπερβατικό διαλογισμό.
 
Μοναχός εις το Άγιον Όρος, όπου εμελέτησεν κατόπιν συμβουλής του ψευδοϊερέως και Άγγλου αρχικατασκόπου, ανθέλληνος και εγκληματία πολέμου (;;;), Δ. Μπάλφουρ, το βιβλίον του πλανεμένου παπικού Ιωάννου του Σταυρού, «Η μαύρη νύκτα της ψυχής» και κατεσκεύασε την κακόδοξον θεολογίαν της «θεοεγκαταλείψεως».
"Ν":
α) Για το βιβλίο του Ιωάννη του Σταυρού:
Ο γέροντας Σωφρόνιος εντοπίζει εκεί ορισμένες αρετές, που όμως οφείλονται στις λεπτές ψυχολογικές αναλύσεις του συγγραφέα και σε κοινά σημεία της διδασκαλίας του με τους ορθόδοξους αγίους. Ουδέποτε τον χαρακτηρίζει άγιο, ούτε τον αποδέχεται ολόκληρο. Αντίθετα, επισημαίνει τη φθοροποιό επίδραση που μπορεί να έχει σ' έναν πνευματικό αναζητητή. Γράφει στο Μπάλφουρ:
"Ενδέχεται ωστόσο να έχουν γεννηθεί μέσα σας όλες αυτές οι αμφιβολίες, γιατί ο Ιωάννης του Σταυρού διδάσκει το αντίθετο" ("Αγώνας Θεογνωσίας", σελ. 201*). "Παρακαλώ, γράψτε μου οπωσδήποτε για το θέμα αυτό ["Ν": πως σχημάτισε τις απόψεις του για τη μετοχή στη θεία ζωή]. Αν και εγώ έχω να σας κάνω προειδοποιητικά την εξής παρατήρηση: Αν το καταλάβατε μόνο διανοητικά, στηριχθήκατε στο βιβλίο του Ιωάννου του Σταυρού" (ό.π., σελ. 205). (*Το βιβλίο είναι έκδοση, από τη μονή του Έσσεξ, της αλληλογραφίας Σωφρόνιου και Μπάλφουρ).
Φαντάζομαι τι θα γινόταν, αν ο κ. Πηλαβάκης ήταν σύγχρονος του Μ. Βασιλείου και διάβαζε το Προς τους νέους, όπου πλέκεται το εγκώμιο του Ομήρου και πλείστων άλλων αρχαίων ειδωλολατρών! Τι είχε ν' ακούσει ο Μ. Βασίλειος! Που, μάλιστα, είχε φοιτήσει μόνο σε ειδωλολάτρες δασκάλους, είχε σπουδάσει μόνο επιστήμες άσχετες με τη θεολογία - φιλοσοφία, ρητορική, μαθηματικά, ιατρική - τις οποίες στη συνέχεια χρησιμοποίησε και στη θεολογία του! Και συνέδεσε τη Γένεση με την επιστήμη! Και συμπαθούσε και τον Ωριγένη, ώστε, μαζί με τον άγιο Γρηγόριο, ανθολόγησαν αποσπάσματά του στη Φιλοκαλία*!! Και συνέθεσε, σε ηλικία μόλις 30 ετών, όρους και κανόνες του μοναχικού βίου!! Και τόλμησε να γράψει ακόμα και καινούργια θεία λειτουργία!! Κούνια που τον κούναγε τον άγιο!! (Και βέβαια είχε και τότε τους επικριτές του).
(Σημείωση: *Δεν είναι η γνωστή συλλογή του αγ. Νικόδημου του Αγιορείτη, αλλά άλλη, ομότιτλη).
Σημειωτέον ότι στην ίδια επιστολή ο Γέροντας παραθέτει στον Μπάλφουρ μακρύ κατάλογο ορθόδοξων - πατερικών - αναγνωσμάτων, με τα οποία τον προτρέπει να έρθει σε επαφή με την αληθινή πνευματική αναζήτηση.
 
β) Η θεολογία της θεοεγκαταλείψεως οφείλεται στον άγιο Σιλουανό, ο οποίος βίωσε αυτή την πνευματική κατάσταση επί σειρά ετών. Στην κατάσταση αυτή απελπίστηκε και διακήρυξε προς το Θεό "είσαι αδυσώπητος!". Τότε του εμφανίστηκε ο Ιησούς Χριστός και άλλαξε τη ζωή του. Αργότερα υπήρξε νέα αποστέρηση της θείας χάριτος για 15 χρόνια και κατόπιν ο Κύριος του είπε το περίφημο "κράτα το νου σου στον Άδη και μην απελπίζεσαι". Δες π. Σωφρονίου "Ο άγιος Σιλουανός ο Αθωνίτης", έκδ. 2003, σελ. 32-33, 46-50, 395, 397-402 κά.
Ο άγιος Σιλουανός εξηγεί μάλιστα, στα χειρόγραφά του:
"Ο Κύριος αποσύρει τη χάρη Του από την ψυχή, και έτσι κατά το έλεος και τη σοφία Του οδηγεί στην ταπείνωση την ψυχή, για την οποία άπλωσε με αγωνία τα χέρια Του στον Σταυρό. Περιμένει να δείξει η ψυχή την προαίρεσή της στον αγώνα κατά των εχθρών. Μόνη όμως η ψυχή δεν έχει δυνάμεις για να νικήσει. Γι' αυτό είναι περίλυπη η ψυχή μου και με δάκρυα Τον ζητώ" ("Ο άγ. Σιλουανός...", σελ. 399).
Φυσικά δεν περιμένω να θεωρεί άγιο το Σιλουανό ο αδελφός. Ούτε τους Γέροντες Πορφύριο, Παΐσιο κ.λ.π. Γενικά, όποιον επιθυμεί μπορεί να ανεβάζει ή να κατεβάζει από το βάθρο της αγιότητας, όπως κι ο καθένας μας εξάλλου, υπακούοντας στα πάθη του - α, συγγνώμη, στους ιερούς κανόνες... Θλίβομαι που τα γράφω αυτά, δεν ειρωνεύομαι.
Η θεοεγκατάλειψη βιώθηκε και από τον ίδιο το Χριστό επί του σταυρού, για λόγους που δεν επιθυμώ, ούτε και νιώθω ικανός, να διερευνήσω (γι' αυτό και το περίφημο "Θεέ μου, Θεέ μου, ίνα τι με εγκατέλειπες"). Στους Ψαλμούς της Παλ. Διαθήκης υπάρχουν αμέτρητες αναφορές εγκατάλειψης από το Θεό! (π.χ. Ψλμ. 12, Ψλμ. 21 - απ' όπου και η κραυγή του Χριστού στο σταυρό - Ψλμ. 68, Ψλμ. 73, Ψλμ. 87). Άραγε τι θα έλεγε ένας σημερινός ζηλωτής, αν ένας σύγχρονος γέροντας είχε γράψει όλα τα παράπονα του Δαβίδ προς το Θεό; (Αλλά τι λέω; πώς θα δεχόταν να θεωρείται προφήτης ένας βασιλιάς που διέπραξε φόνο και μοιχεία;).
Το αίσθημα της θεοεγκατάλειψης (που δεν είναι πραγματική εγκατάλειψη, αλλά παιδαγωγία) βιώνεται από τον καθένα μας, όταν νιώθει μακριά τη βοήθεια του Θεού, ενώ την έχει απόλυτη ανάγκη. Όμως ας μιλήσουμε - με δέος - για αγίους. Η θεοεγκατάλειψη βιώθηκε από τον προφήτη Ηλία, όταν φοβήθηκε την Ιεζάβελ και ένιωθε "μονώτατος" (Γ΄ Βασιλειών, 19), μα και όταν είδε το θάνατο του παιδιού της χήρας που τον φιλοξενούσε (κεφ. 17 [ιδού σχετική αναφορά του ι. Χρυσοστόμου]), για να μην αναφέρουμε και τον Ιώβ. Μήπως δεν βίωσαν θεοεγκατάλειψη ο Αβραάμ, ο Ισαάκ, οι γονείς της Παναγίας και οι γονείς του Προδρόμου, όταν επί σειρά ετών προσεύχονταν με δάκρυα ν' αποχτήσουν παιδί, κι όμως ο Θεός σιωπούσε; Πώς είναι λοιπόν κακόδοξη η διδασκαλία περί θεοεγκατάλειψης;
Να προσθέσω και αυτό, από το βίο του οσίου Συμεών του Ν. Θεολόγου:
Ο Συμεών ο Στουδίτης στην αρχή του έδωσε ένα ελάχιστο πρόγραμμα ασκητικής ζωής, και για ανάγνωσμα τον “Πνευματικό Νόμο” του Μάρκου του Μοναχού. Τότε έζησε και την πρώτη του εμπειρία. Τον πλημμύρισε το άκτιστο φως και τον γέμισε χαρά, έτσι που έχασε τον εαυτό του και τον γύρω του κόσμο. Αυτή όμως η πρώτη καρποφόρα περίοδος, που ο άγιος Συμεών απέδιδε στις προσευχές του πνευματικού του πατέρα, δεν κράτησε πολύ. Ξαναγύρισε στην κοσμική και άστατη ζωή που ζούσε πριν. “Εις λάκκον και και ιλύν βυθού αισχρών εννοιών τε και πράξεων εμαυτόν ο άθλιος εναπέρριψα, κακεί κατελθών τοις εγκεκρυμμένοις εν τω σκοτεί περιέπεσον, εξ ων ουκ εμαυτόν εγώ μόνον, αλλ’ ουδέ ο σύμπας κόσμος εις εν αθροισθείς εκείθεν αναγαγείν με και των χειρών αυτών εξελέσθαι ηδύνατο”.
 
γ) Η σχέση του γέροντα, όπως και του αγίου Σιλουανού, με το Μπάλφουρ ήταν καθαρά πνευματική και μάλιστα κατά ένα μέρος εξ αποστάσεως (κυρίως δι' αλληλογραφίας). Ο Μπάλφουρ ασπάστηκε την Ορθοδοξία και στα γράμματά του ο γέροντας του συμπαραστέκεται πνευματικά στον αγώνα του να φύγει από τον παπισμό και να γίνει ορθόδοξος. Κάθε νηφάλιος αναγνώστης αντιλαμβάνεται ότι δεν υπάρχει εκεί ούτε υποψία της μελλοντικής πορείας του Μπάλφουρ. Ο Μπ., έχοντας καταφύγει στο Κάιρο με την εισβολή των Γερμανών στην Αθήνα, έπιασε δουλειά στο Αγγλικό Προξενείο τέλη του 1941 και μετά απ' όλα αυτά εργάστηκε για τις αγγλικές μυστικές υπηρεσίες. Είχε ήδη χάσει την πίστη του και πετάξει τα ράσα, ενώ επανήλθε στην Ορθοδοξία μόλις το 1962! ("Αγώνας Θεογνωσίας", εισαγωγή, σελ. 26-30 - διαβάστε το βιογραφικό του Μπάλφουρ στην εισαγωγή του βιβλίου). Αν ήταν πράκτορας & υποκριτής από πριν, δε θα εμφάνιζε αυτές τις αμφιταλαντεύσεις.
(Να παρατηρήσουμε ότι ο Μπάλφουρ αγνόησε τις προορατικές προειδοποιήσεις του αγίου Σιλουανού για την πνευματική του πορεία, πράγμα που του έγραψε ο γέροντας, για να τον προβληματίσει προφανώς [βλ. σελ. 264-268]. Βέβαια ο αδελφός θα ήθελε (όπως γράφει) να κηρύξουν πόλεμο κατά του Μπ. οι Σιλουανός+Σωφρόνιος και να τον καταγγείλουν στην Εκκλησία της Ελλάδος για κατασκοπεία (που ασφαλώς δεν υπήρχε, τουλάχιστον τότε). Δε σκέφτεται ότι άλλη είναι η οπτική της πνευματικής σχέσης και ζωής. Σημ. ότι οι προειδοποιήσεις του αγίου Σιλουανού δεν σημαίνουν ότι γνώριζε το μέλλον με κάθε λεπτομέρεια).
Εδώ θα πρέπει να πω ότι σε αυτό το κείμενο υπάρχει μόνον ένας αστήρικτος ισχυρισμός ότι (δήθεν) ο Μπάλφουρ ήταν ψευδοϊερέας και κατάσκοπος στην Αθήνα ("κατάλαβα" λέει ο συντάκτης, αυτό που ο ίδιος ήθελε να καταλάβει). Διαβάζοντας την αλληλογραφία του Μπ. με το γέροντα, όπου φαίνονται οι πνευματικές διακυμάνσεις του Μπ., γίνεται φανερό ότι δεν ισχύει ο φανταστικός ισχυρισμός του συντάκτη. Ομοίως σε αυτή την ανάρτηση, ειδική για το Μπάλφουρ (με το γελοίο τίτλο "Ο πραγματικός γέροντας του Σωφρόνιου"!!!), κανένα τεκμήριο δεν παρέχεται ότι ήταν κατάσκοπος όταν συγχρόνως ήταν και ορθόδοξος μοναχός και ιερέας! Εδώ ο συγγραφέας γράφει ότι "αναμφιβόλως" ήταν πράκτορας της Intelligence Service, και πάλι χωρίς τεκμήρια... (Αλλά ακόμη κι αν ήταν, δεν ενοχοποιείται ο γέροντας Σωφρόνιος - εκτός αν ενοχοποιήσουμε και τον άγ. Κύριλλο Αλεξανδρείας επειδή κάποιοι άνθρωποί του κατακρεούργησαν την Υπατεία).
Ο Μπάλφουρ ήταν ένας άνθρωπος που πέρασε από πολλά κύματα. Επανήλθε στην Ορθοδοξία και πέθανε, όπως φαίνεται, ως ορθόδοξος πιστός (όχι ιερέας). Ο Θεός να τον αναπαύσει. Τα υπόλοιπα είναι σενάρια για μυθιστορήματα κατασκοπίας.
 
Μετά εγκατέλειψεν δια παντός το Άγιον Όρος δια να συνεχίση θεολογικάς σπουδάς εις την Εσπερίαν!!! Ίδρυσεν με την βοήθειαν του Μπάλφουρ την πρώτην εις τον Ορθόδοξον κόσμον «μονήν» όπου μοναχοί ασκούνται με «σφόδρα ωραιοτάτους παρθένας».
"Ν":
α) Η βοήθεια του Μπάλφουρ από που προκύπτει; Αλλά και αν υπήρξε, δεν είναι κατ' ανάγκην εκ του πονηρού (ένας νηφάλιος αναγνώστης το καταλαβαίνει).
β) Οι μοναχοί του Έσσεξ δεν ασκούνται ...με σφόδρα ωραιοτάτους παρθένας (!!!!), δεδομένου μάλιστα ότι οι άντρες και οι γυναίκες που σύστησαν την μονή ήταν τρόφιμοι γηροκομείου!!! Στη μονή ζουν δύο αδελφότητες σε διαφορετικά κτήρια και δεν συζούν, δηλ. δεν είναι "συνείσακτοι" (στο ίδιο κτήριο), γι' αυτό και δεν εμπίπτουν στην απαγόρευση των συνεισάκτων από τους ιερούς κανόνες. Πέραν αυτού, πότε σημειώθηκαν σεξουαλικά σκάνδαλα στη μονή, που να επιτρέπουν στον αδελφό να επαναστατεί, να κρίνει και να καταγγέλλει με ιερή αγανάκτηση;
Δυστυχώς, οι επικριτές του Γέροντα για τη μικτή μονή δεν είναι σε θέση να εκφέρουν τόσο κατηγορηματικές καταδίκες. Όσο νωρίτερα το καταλάβουν, τόσο καλύτερα για τη σωτηρία τους.
 
Αγ. Χίλντα, ηγουμένη μικτής μονής (7ος αι.)
γ) Μικτές μονές στην Ορθοδοξία υπήρξαν και υπάρχουν κι άλλες. Ειδικό άρθρο μπορείτε να διαβάσετε εδώ. Αλλά ας θυμηθούμε και ότι πολλές αγίες ασκήθηκαν σε ανδρικά μοναστήρια, μεταμφιεσμένες σε άνδρες - κυριολεκτικά συζώντας! Αυτές δεν παρέβησαν τους ιερούς κανόνες; Ο άγιος Ιωάννης της Κρονστάνδης δεν παρέβη τους ι. κανόνες, όταν ασκήθηκε στην ίδια στέγη με τη σύζυγό του, συζώντας εξ αρχής σε λευκό γάμο; Πώς αντέχει ο αδελφός να τους αναγνωρίζει ως αγίους;
 
Άφησεν δε εποχήν δια το έργον που επετέλεσεν εις το Έσσεξ ήτοι: εναγκαλισμούς με όλους τους αιρετικούς και μεταδόσεως εις αυτούς των θείων μυστηρίων και δια τας κακοδοξίας των συγγραμμάτων του.
α) "Ν": Δηλ. ο γέροντας μεταλαμβάνει "όλους τους αιρετικούς": παπικούς, προτεστάντες, πεντηκοστιανούς, μάρτυρες του Ιεχωβά κ.λ.π.; Ας αναφερθούν μερικές περιπτώσεις.
Βλέπουμε εδώ  αυτό:
Αυτό συνέβη και με τον του Έσσεξ γ. Σωφρόνιον Σαχάρωφ, που ήτο εις πλήρην μυστηριακήν κοινωνίαν με την ομοφυλόφιλον «Γαλλικήν Ορθόδοξον Εκκλησίαν» του «Επισκόπου» Ιωάννου Νεκταρίου του Αγίου Διονυσίου ή ως ήτο πλέον γνωστός: *Γιεβγκράβ Κοβαλέφσκι, διδασκάλου του γ. Σαχάρωφ εις το θεολογικόν Ινστιτούτον των Παρισίων κατά την δεκαετίαν του 1920.
Σχετική αναφορά και εδώ (όπου η "Γαλλική Ορθόδοξος Εκκλησία" - ορθότερα "Ορθόδοξος Καθολική Εκκλησία Γαλλίας" - κατηγορείται για μαγεία, αστρολογία, σατανισμό και σεξουαλική ελευθεριότητα), και περισσότερα στην ανάρτηση: Απαράδεκτος Οικουμενισμός Σελίδα 1, Σελίδα 2, Σελίδα 3 (δείτε ιδίως τη σελ. 3).
Η "Ορθόδοξος Καθολική Εκκλησία Γαλλίας" (ECOF) είναι μια ομάδα Δυτικών που αναζήτησαν τις ορθόδοξες ρίζες τους και συνέστησαν μια Ορθόδοξη Εκκλησία στη Γαλλία. Κατά καιρούς, επιχειρήθηκε να ενωθεί η ομάδα αυτή με το Πατριαρχείο Μόσχας και με τη Ρωσική Εκκλησία της Διασποράς, αλλά οι προσπάθειες απέτυχαν. Μάλιστα τον επίσκοπο Ιωάννη Νεκτάριο, που τόσο περιφρονεί ο αδελφός, τον είχε χειροτονήσει ο άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς, ως προκαθήμενος των Ρώσων της Διασποράς στη Γαλλία. Φυσικά, κι ο άγιος Ιωάννης Μαξίμοβιτς μαζί με όλους τους Ρώσους της Διασποράς δεν είναι στο απυρόβλητο - εν ριπή οφθαλμού μπορεί να αφοριστεί και να καθαιρεθεί από άγιος και θαυματουργός, από την εκπληκτική πολεμική μηχανή του συντάκτη μας. Αναρωτιέμαι αν βρίσκει χρόνο να μετανοήσει για τις δικές του αμαρτίες, που ασφαλώς θα έχει κάποιες, αφού ουδείς αναμάρτητος...
Στη μονή Έσσεξ, διαβάζουμε εδώ, δεν συλλειτουργούσαν με την ECOF, αλλά τους μεταλάμβαναν, ελπίζοντας να τους προσεγγίσουν. Το ίδιο έκανε και η μονή Σίμωνος Πέτρας, που δεν ξεφεύγει από την κριτική στο ίδιο άρθρο. Έτσι - αποφαίνεται ο αρθρογράφος - τους έδιναν πιστοποιητικό κανονικότητας για να κάνουν προσηλυτισμό. Η μήπως, λέω εγώ, νοιάστηκαν για τη σωτηρία τους και συμπεριφέρθηκαν με διάκριση, για να τους κάνουν όντως κανονικούς ορθοδόξους, πράγμα που για το συντάκτη μας ασφαλώς θα έπρεπε να γίνει με άτεγκτη αυστηρότητα και μόνον; (Μπορεί και να έσφαλαν, αλλά αυτό δεν δικαιολογεί μια κήρυξη μακροχρόνιου και επίμονου πολέμου εναντίον τους - αλλά μπορεί και να μην έσφαλαν).
Είναι γνωστό ότι ο Μ. Βασίλειος απέφυγε να γράψει ότι το Άγιο Πνεύμα είναι ομοούσιο τω Πατρί, για να προσεγγίσει τους αιρετικούς πνευματομάχους. Δέχτηκε σκληρή κριτική γι' αυτό (βλ. Στυλ. Παπαδόπουλου, "Πατρολογία", Β΄, σελ. 376-377)! Ο άγ. Κύριλλος Αλεξανδρείας εκφράστηκε μετριοπαθώς για να προσεγγίσει το νεστοριανίζοντα Ιωάννη Αντιοχείας και τους επισκόπους του, πράγμα που εξόργισε κάποιους "υπερλίαν ορθοδόξους", οι οποίοι, προσπαθώντας εμπαθώς να αντιμετωπίσουν το νεστοριανισμό, κατασκεύασαν το μονοφυσιτικό. Άραγε, ο αδελφός, αν ζούσε τότε, θα έπαιρνε το μέρος του Μ. Βασιλείου και του αγ. Κυρίλλου ή τών αντιπάλων τους;
 
Ο π. Πλακίδας (από εδώ)
Στη γαλλική Βικιπαίδεια υπάρχει ένα άρθρο για την ECOF. Σχετικά γράφει και ο π. Πλακίδας Deseille, που δεν περιμένω να συγκινηθεί ο αδελφός από την περίπτωσή του, τα εξής:
Επιπλέον, στο τέρμα διαφόρων πνευματικών αναζητήσεων, μερικές χιλιάδες Δυτικών έγιναν Oρθόδοξοι επειδή αναγνώρισαν στο πρόσωπο της Ορθόδοξης Εκκλησίας τη μοναδική Εκκλησία του Χριστού, της οποίας οι άλλες χριστιανικές κοινότητες είναι μέλη χωρισμένα. Γι’ αυτούς το να εισέλθουν σε κοινωνία με την Ορθόδοξη Εκκλησία ήταν ζήτημα πνευματικής ζωής η πνευματικού θανάτου. Όμως οφείλουν γι’ αυτό να γίνουν Έλληνες η Ρώσοι;
Μια απάντηση στη διπλή αυτή ερώτηση επιχειρήθηκε από την ομάδα που τιτλοφορείται «Ορθόδοξη Καθολική Εκκλησία της Γαλλίας» και η οποία υπήχθη στη δικαιοδοσία της Ρουμανικής Εκκλησίας. Η ομάδα αυτή, που σχηματίστηκε γύρω από τον διακεκριμένο Ρώσο μετανάστη Evgraf Kovalevsky, ίδρυσε μια επισκοπή που δεν είναι «ούτε ρωσική, ούτε ελληνική, ούτε ρουμανική» και η οποία θέλει να είναι η ανασύσταση της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Δύσεως, προγενέστερης του σχίσματος. Η λειτουργία της είναι μια διασκευή της αρχαίας δυτικής λειτουργίας των Γαλατών, που υπήρχε πριν από την εξάπλωση της ρωμαϊκής λειτουργίας στη Δύση. Η προσάρτηση της στη Ρουμανική Εκκλησία έχει δικαιοδοσιακό χαρακτήρα και δεν περιλαμβάνει κανένα στοιχείο δανεισμένο από τη λειτουργική παράδοση και τη θρησκευτική κουλτούρα αυτής της χώρας.
Η πρωτοβουλία ήταν ενδιαφέρουσα. Ενθουσίασε αξιόλογους ανθρώπους, οι όποιοι αφιέρωσαν σ’ αυτήν πολύ ταλέντο και διάθεση. Ωστόσο, οφείλω να πω, παρά τη φιλία που με συνδέει με μερικά από τα μέλη αυτής της Εκκλησίας, ότι η πρωτοβουλία αυτή μου φαίνεται πως οδήγησε σε μια αποτυχία. Οι μοναχοί του Άγιου Όρους δέχτηκαν κατ’ επανάληψη μέλη αυτής της ομάδας, που παρέμειναν στο Όρος για αρκετό χρόνο. Η εμπειρία τους έδειξε ότι αυτοί οι νέοι άνθρωποι, παρά την προσωπική τους αξία και την καλή τους διάθεση, είχαν μείνει σε σημαντικό βαθμό ξένοι προς το πνεύμα της Oρθόδοξης Εκκλησίας. Επίσης ο επίσκοπος αυτής της επισκοπής για σοβαρές δογματικές και ποιμαντικές αιτίες δεν έγινε δεκτός να μετέχει στη Διεπισκοπική Επιτροπή, η οποία συγκεντρώνει τους επισκόπους των διαφόρων ορθοδόξων δικαιοδοσιών στη Γαλλία.
Δεν είναι, λοιπόν, αυτή η κατεύθυνση προς την οποία οφείλουμε να αναζητήσουμε λύση. Ορθόδοξη Εκκλησία αυτόνομη και ενωμένη δεν θα μπορέσει να γεννηθεί στη Γαλλία παρά μόνο με μια οργανωμένη προσπάθεια των διαφόρων δικαιοδοσιών, όμως δεν έχει έρθει ακόμη η στιγμή. Για την ώρα, συμφέρει να αρκεστούμε στο παρόν σύστημα της συνυπάρξεως των διαφόρων δικαιοδοσιών. Το σύστημα αυτό, κάτω από τις παρούσες συνθήκες της Δύσεως, παρουσιάζει αρκετές δυσχέρειες.
β) Οι κακοδοξίες των συγγραμμάτων του Γέροντα ποιες ακριβώς είναι; Διαβάζουμε ένα "παράδειγμα" (εδώ):
Το 1925 [ο Σωφρόνιος] εγγράφεται ως σπουδαστής εις το τότε νεοϊδρυθέν Ορθόδοξον Θεολογικόν Ινστιτούτον του Αγίου Σεργίου. Μεταξύ των καθηγητών του υπήρξε και ο αιρετικός ιερεύς Μπουλγκάκωφ. Αυτός τον επηρέασεν ούτως ώστε, χωρίς φόβο Θεού, να βλασφημή την Αγίαν Τριάδα, γράφοντας, αργότερον, εις ώριμον πλέον ηλικίαν: «Τα τρία πρόσωπα της Τριάδος αποκτούν την υπόστασή τους κενώνοντας το καθένα τον εαυτό του για να δώσει "χώρο" στο άλλο. Η αλληλοπεριχώρηση των Τριαδικών προσώπων είναι μία αένναη κένωση, ένας αιώνιος Σταυρός» (Πρακτικά Βατοπαιδίου, σέλ. 260). Αυτήν την μεταφοράν της σταυρικής κενώσεως εις την προαιώνιον ύπαρξιν ενός εκάστου των Τριών Άκτιστων Προσώπων της Τριάδος, ούτε αυτός ο μισόκαλος διάβολος δεν θα ετολμούσεν ποτέ να διανοηθή.
Χειρότερος λοιπόν κι από το διάβολο ο "βλάσφημος" Σωφρόνιος, ο "μαθητής του αιρετικού Μπουλγκάκωφ" (που όντως έσφαλε θεολογικά)... Γιατί; Επειδή χρησιμοποίησε την παραπάνω μεταφορά σχετικά με την Αγία Τριάδα, την οποία προφανώς ο συντάκτης θεωρεί "πατροπασχιτική"... Θα γράψει εδώ ο αδελφός ότι και ο π. Ιω. Ζηζιούλας εκφράζεται αμήχανα γι' αυτή τη μεταφορά. Όμως πουθενά δεν αναφέρει ο γέροντας ότι κυριολεκτικά "σταυρώθηκαν" τα θεία Πρόσωπα, με οποιονδήποτε τρόπο, πλην του Θεανθρώπου Χριστού.
Αντίθετα, ζητώ συγγνώμη, αλλά ας μου επιτραπεί να πω ότι ο ίδιος ο συντάκτης της ιστοσελίδας υποπίπτει σε πατροπασχιτική κακοδοξία (ΠΡΟΦΑΝΩΣ άθελά του), όταν αγιογραφεί το Θεό Πατέρα να φέρει σταυρό στο φωτοστέφανο (εδώ)! Για να μην αναφέρω και την κάποτε διαδεδομένη, αλλά δογματικά εσφαλμένη απεικόνιση της Αγίας Τριάδας ως γέροντος Πατρός, νέου Υιού και Πνεύματος εν είδη περιστεράς.
 
Χαρακτηριστική είναι και η παρακάτω αναφορά, από το ίδιο άρθρο:
Ο διάσημος Ρώσος Καθηγητής της Θεολογικής Ακαδημίας της Μόσχας Α.Ι. Οσίπωφ έγραψε περί Σωφρονίου τα εξής:
«Για μένα δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι αυτός ο άνθρωπος βρίσκεται σε κατάσταση βαθιάς και συνάμα πολύ λεπτής πνευματιστικής μαγείας. Σε μένα αυτό έγινε ολοφάνερα αντιληπτό μετά την ανάγνωση του βιβλίου «Οψόμεθα τον Θεόν καθώς εστι» και του βιβλίου «Περί προσευχής». Θα πρέπει να είμαστε σε μεγάλο βαθμό προσεκτικοί στα συγγράμματα αυτών που δεν έχουν το αδιαφιλονίκητο κύρος της Εκκλησίας. Όμως και εκεί δεν μπορούμε να αναφερθούμε χωρίς ένα «αλλά». Σήμερα παρατηρείται μία τάση να αγιοποιούνται άνθρωποι που αμφισβητούνταν. Ολόκληρο το Άγιον Όρος τιμά τον Σαχάρωφ ως άγιο. Το πνεύμα μαγείας επιχειρείται να επικυρωθεί, όπως ακριβώς έκαναν και οι Ρωμαιοκαθολικοί, φτάνοντας σε σημείο να τιμούν τους Φραγκισκανούς, τους Καθαρούς, την μητέρα-Τερέζα και άλλους» (Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου, Γέροντας Σωφρόνιος ο Θεολόγος του ακτίστου φωτός: Πρακτικά διορθοδόξου επιστημονικού συνεδρίου. Άγιον Όρος: Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου, 2008, σ. 563).
Αν και δε βλέπουμε εδώ γιατί ο καθ. Οσίπωφ διακρίνει "πνευματιστική μαγεία" στα έργα του Γέροντα (ο μητροπολίτης Ιωάννης Ζηζιούλας επισημαίνει ότι κανένα σοβαρό επιχείρημα δεν παρέχει), πρέπει να παρατηρήσουμε επίσης ότι, βάζοντας στη ζυγαριά "ολόκληρο το Άγιον Όρος", που "τιμά τον Σαχάρωφ ως άγιο" και από την άλλη έναν ακαδημαϊκό, η ζυγαριά του αδελφού κλίνει προς τον ακαδημαϊκό. Η δική μας ταπεινή ζυγαριά, ας μας επιτραπεί να κλίνει προς ολόκληρο το Άγιον Όρος.
 
Οι αοίδοιμοι ευσεβέστατοι αγιορείται γέροντες Διανιήλ ο Κατουνακιώτης, Θωμάς και Γαβριήλ ο Διονυσιάτης αποκαλούσαν τον Σαχάρωφ: «πράκτορα των Εγγλέζων».
"Ν":
Δε γνωρίζουμε τους γέροντες και δε μπορούμε να κρίνουμε τι έλεγαν και γιατί το έλεγαν (και άγιοι να ήταν, πάλι μπορεί να έσφαλαν). Μπορούμε όμως να ρωτήσουμε: πότε ακριβώς ο π. Σωφρόνιος κατέστη πράκτορας των Εγγλέζων και σε τι ακριβώς κατασκόπευσε την Ελλάδα ή οποιονδήποτε άλλο; Για ποιο θέμα παρέδωσε πληροφορίες στην Αγλλία; Πώς ακριβώς στοιχειοθετείται τέτοια κατηγορία. Τα λοιπά είναι φλυαρίες άνευ ουσίας.
Το ...ακαταμάχητο τεκμήριο για τη συνεργασία του Γέροντα με τις μυστικές υπηρεσίες της Αγγλίας (από εδώ):
Το 1958 ο Σαχάρωφ αφού απέτυχε παταγωδώς να ιδρύση «μικτήν ιεράν μονήν» εις Παρισσίους, με την βοήθειαν του πανίσχυρου πλέον φίλου και προστάτου του Μπάλφουρ παίρνει άδειαν μεταναστεύσεως δια την Αγγλίαν μαζί μάλιστα με δύο «καλογραίας» του και μερικούς νεαρούς! Είναι εντυπωσιακόν δια τους μη γνωρίζοντας τους Βρεταννούς, πως ο ίδιος ο τότε υπουργός Εσωτερικών της χώρας R.A. Butler υπέγραψε προσωπικώς την άδειαν εισόδου του Σαχάρωφ και της συνοδείας του σημειώνοντας εις αυτήν χαρακτηριστικώς: «Δώστε στον αρχιμανδρίτην Σωφρόνιο όλα όσα ζητεί» (Αρχιμανδρίτου Ζαχαρία Ζαχάρου, «Ο Γέρων Σωφρόνιος του Essex», Πεμπτουσία, 3, 2000,27).
[...] Έχοντας αυτά υπ’όψιν ["Ν": τη βαρβαρότητα των Βρετανών] δύναταί τις να ερμηνεύση την ενέργειαν του συντηρητικού υπουργού Butler έναντι του πράκτορος Σαχάρωφ: Η κυβέρνησις της Αυτού Μεγαλειότητος της βασιλίσσης της Μεγάλης Βρεταννίας Ελισάβετ της Β’ ετιμούσε τον Σαχάρωφ με αυτόν τον τρόπον, δια τας υπηρεσίας που προσέφερε – μέσω Μπάλφουρ – δια την διασφάλισιν των συμφερόντων του Βρεταννικού στέμματος!!!
Εκεί δηλ. που ο νηφάλιος θεατής δοξάζει το Θεό για το θαύμα που συντελέστηκε, ο αγαπητός κ. Πηλαβάκης ονειρεύεται σενάρια κατασκοπίας... Άραγε ποιες ήταν οι "υπηρεσίες" του Γέροντα για τη διασφάλιση των συμφερόντων του Βρετανικού στέμματος, που δεν ανταμείφθηκαν με πλούτη και παλάτια, αλλά... με ένα μοναστήρι; Κύριος οίδε...
Να επισημάνουμε ότι η αγία νεομάρτυς Ελισάβετ της Ρωσίας (πολωνικής καταγωγής) κατηγορήθηκε από τους μπολσεβίκους ως πράκτορας των Πολωνών. Ξέρεις με βεβαιότητα άραγε, αδελφέ, ότι δεν ήταν πράκτορας; Οποιοσδήποτε μπορεί να πλέξει ένα μύθο με αφορμή αυτό. Εγώ θεωρώ ότι δεν ήταν πράκτορας, γιατί η Εκκλησία την αναγνώρισε ως αγία και μάρτυρα. Αυτό μου αρκεί.
Ας μην παραλείψουμε ότι ο Ηρώδης συμβουλευόταν στη φυλακή τον άγ. Ιωάννη τον Πρόδρομο και ενίοτε ακολουθούσε τις συμβουλές του (Μάρκ. 6, 19-20). Μήπως ήταν πράκτορας του Ηρώδη ο Πρόδρομος; Μήπως ενέδωσε μέσα στη φυλακή, γι' αυτό μεθόδευσε το θάνατό του η Ηρωδιάδα, ενώ ο Ηρώδης τον άφηνε να ζήσει και μάλιστα έπαιρνε τις συμβουλές του; Λέγεται επίσης ότι ο Στάλιν είχε επισκεφτεί και συμβουλευτεί, ίσως όχι μόνο μια φορά, την αγία Ματρώνα της Μόσχας. Μήπως ήταν "κόκκινη" και πράκτορας του Στάλιν η θαυματουργή οσία;
Καλούμε όσους προσπαθούν να αγιοποιήσουν τον Σαχάρωφ και πρωτίστως τον Βατοπαιδινόν ηγούμενον Εφραίμ [για τον οποίο δείτε εδώ], να μας είπουν ευθέως πότε ο Σαχάρωφ επέστρεψε από τον βουδισμόν εις την Ορθοδοξίαν και ποίος ιερεύς η αρχιερεύς τον εδέχθη, καθώς επίσης ποίος αγιορείτης πνευματικός παραβιάζοντας καταφόρως τους θείους και ιερούς κανόνας, έδωσεν εις τον «πρώην» βουδιστήν Σαχάρωφ συμμαρτυρίαν δια να χειροτονηθή κληρικός της Ορθοδόξου Εκκλησίας; ["Ν": δεν ήταν ποτέ βουδιστής, όπως γράψαμε στην αρχή (αντίθετα ο αδελφός θέτει ακόμη και το "πρώην" σε εισαγωγικά!!!!), γι' αυτό και δεν τίθεται θέμα επανόδου στην Ορθοδοξία από το βουδισμό. Εάν πάντως αυτό είναι κώλυμα για την ιεροσύνη, πως χειροτονούνται ιερείς Αφρικανοί πρώην παγανιστές; Πώς ο άγιος Κυπριανός, πρώην μάγος, έγινε επίσκοπος;].
Τέλος, καλούμεν τον Πατριάρχην κ. Βαρθολομαίον όπως εφαρμόση πάραυτα τους Ιερούς Κανόνας και διαλύση την «μονήν» του Έσσεξ που αποτελεί μέγαν όνειδος δια τον Ορθόδοξον Μοναχισμόν παραβαίνοντας συνειδητώς επί πεντηκονταετίαν Κανόνας Οικουμενικών Συνόδων που απαγορεύουν ρητώς την αισχράν και εφάμαρτον συγκατοίκησιν «μοναχών» και «μοναζουσών»!!! ["Ν": Δε συγκατοικούν, όπως είπαμε. Σχολιάσαμε και ανωτέρω].
***
Στο τέλος αυτής της σελίδας, ο αδελφός "αποκαλύπτει" τα ονόματα κάποιων από τους (αμέτρητους, γνωστούς και άγνωστους) "υπέρμαχους της αγιοποιήσεως Σωφρονίου του Έσσεξ" (νομίζοντας ότι τους εκθέτει και τους βλάπτει, ενώ στην πραγματικότητα εκτίθεται ο ίδιος), τα οποία δημοσιεύουμε κι εμείς:
Οι Μητροπολίτες, Περγάμου κ. Ιωάννης, Κενύας κ. Μακάριος, Ναυπάκτου κ. Ιερόθεος, Λεμεσού κ. Αθανάσιος, Μεσογαίας κ. Νικόλαος, οι Επίσκοποι, πρ. Ερζεγοβίνης κ. Αθανάσιος, Βιέννης κ. Ιλαρίων Alfeyev, οι Καθηγούμενοι του Άγιου Όρους, Βατοπαιδίου Αρχιμ. Έφραίμ και Σίμωνος Πέτρας Αρχιμ. Ελισαίος, οι Γέροντες, Νικόδημος Αγιοπαυλίτης, Μωυσής Αγιορείτης, οι Αρχιμανδρίτες, Ζαχαρίας (Μονής Τιμίου Προδρόμου Essex), Νικόδημος Σκρέττας, Αλύπιος (Λαύρας Άγιου Σεργίου), οι Πρωτοπρεσβύτεροι, Βασίλειος Καλλιακμάνης, Δημήτριος Τζέρπος, Andrew Louth, Γεώργιος Zavershinsky, οι Ιερομόναχοι, Ραφαήλ Noica, Νικολάϊ Σαχάρωφ (Μονής Τιμίου Προδρόμου Essex), Σωφρόνιος Μιχαηλίδης, ο Μοναχός Βαρθολομαίος (Μονής Τιμίου Προδρόμου Essex), οι Όμότιμοι Καθηγητές, κ.κ. Άντώνιος-Αίμίλιος Ταχιάος, Γεώργιος Γαλίτης, Γεώργιος Μαντζαρίδης, Ιωάννης Καραβιδόπουλος, Κωνσταντίνος Σκουτέρης, οι Καθηγητές, κ.κ. Μ. JeanClaude Polet, Δημήτριος Τσελεγγίδης, Ανέστης Κεσελόπουλος, JeanClaude Larchet, ο Αναπλ. Καθηγητής κ. Χρυσόστομος Σταμούλης και ο Δρ. Θεολογίας κ. Ιωάννης Κόϊος. Οι καθηγητές κ. Γεώργιος Γαλίτης, κ. Γεώργιος Μαντζαρίδης και ο κ. Δημήτριος Τσελεγγίδης.
 
Ο πειρασμός της αγιομαχίας
Αναφερθήκαμε ήδη στην πολεμική που ασκήθηκε από χριστιανούς στον απόστολο Παύλο, στον άγ. Κυπριανό Καρχηδόνος και, κατά τον 20ό αιώνα, στον άγιο Νεκτάριο (προσθέτουμε αυτό). Ο άγιος Νεκτάριος, ως γνωστόν, υπέστη φρικτούς διωγμούς, σχεδόν σε όλη τη διάρκεια της επίγειας ζωής του. Συκοφαντήθηκε, εξορίστηκε, προπηλακίστηκε, δυσφημίστηκε, κατηγορήθηκε για ποινικά εγκλήματα και ηθικά παραπτώματα, σύρθηκε στον ανακριτή... Κι όλα αυτά από "ορθόδοξους αδελφούς" χριστιανούς, ας είναι συγχωρεμένοι.
Περιπτώσεις αγιομαχίας στην ιστορία της Ορθόδοξης Εκκλησίας υπάρχουν δυστυχώς αναρίθμητες. Τα ελατήρια, ταπεινά ασφαλώς και νικητής ο διάβολος. Πόσοι άγιοι δεν εκδιώχθηκαν από τις εστίες τους, καθαιρέθηκαν από τις εκκλησιαστικές τους θέσεις, εξορίστηκαν, φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν η θανατώθηκαν από "ορθόδοξους χριστιανούς"... Ο άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος είναι ίσως μια από τις πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις. Αναρωτιέμαι τι στάση θα τηρούσαν οι σημερινοί υπερζηλωτές, αν ήταν παρόντες όταν ο πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόφιλος κατήγγειλε τον ι. Χρυσόστομο για την αίρεση του ωριγενισμού, καθώς ο άγιος υποδέχτηκε στην ΚΠολη και έδωσε άσυλο στους διωκόμενους από την Αίγυπτο ωριγενιστές μοναχούς Μακρούς Αδελφούς! Τότε και ο άγιος Επιφάνιος Σαλαμίνος της Κύπρου, ως γνωστόν, στράφηκε εναντίον του και πήγε στην ΚΠολη για να τον ελέγξει αυστηρά. Τελικά ο άγιος καθαιρέθηκε και εξορίστηκε από σύνοδο με τη συμμετοχή του Θεόφιλου Αλεξανδρείας!
Σήμερα βλέπουμε να πολεμούνται όσιοι γέροντες από παλαιοημερολογίτες, αλλά και από νεοημερολογίτες, ενώ πολεμούνται και όσιοι γέροντες του παλαιού ημερολογίου, όπως η γερόντισσα Ταρσώ η δια Χριστόν σαλή και ο π. Ιερώνυμος της Αίγινας, που η αγιότητά τους μαρτυρείται και διακηρύσσεται ακόμη κι από τους ορθόδοξους χριστιανούς του νέου ημερολογίου... (Συγγνώμη, παρέλειψα να ρωτήσω τον αδελφό αν είναι άγιοι αυτοί οι γέροντες).
 
Εικ: Ο όσιος Παχώμιος λαμβάνει το σχήμα της μοναχικής ενδυμασίας από άγγελο, ντυμένο ως μοναχό (εδώθε).
 
Θα ήθελα όμως να κλείσω αυτή την ελάχιστη αναφορά με το παράδειγμα δύο παλαιών αγίων της Εκκλησίας μας, του αγ. Παχωμίου του Μεγάλου και του αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου.
Για τον άγ. Παχώμιο διαβάζουμε στην "Εκκλησιαστική Ιστορία" του π. Βασιλείου Στεφανίδη, σελ. 157:
Ο Παχώμιος, ισχυριζόμενος, ως ο Απόστολος Παύλος, ότι ηρπάγη εις τον παράδεισον και ότι γνωρίζει να διακρίνη τους κακούς και τους αγαθούς ανθρώπους, εκλήθη υπό συνόδου επισκόπων εν τω ναώ της Λατοπόλεως. Εις βαθύ γήρας ευρισκόμενος παρουσιάσθη φερόμενος επί φορείου και συνοδευόμενος υπό πολλών μοναχών. Εκεί εύρε και άλλους μοναχούς, των οποίων τινές ήσαν άλλοτε ιδικοί του μοναχοί. Δεν ηρνήθη τας κατηγορίας αι οποίαι κατ' αυτού διετυπώθησαν, αλλά το περιεχόμενον αυτών εχαρακτήρισεν ως χαρίσματα του Χριστού. Ηγέρθη μέγας θόρυβος. Ο Παχώμιος εσώθη απαχθείς επί των ώμων μοναχού δια πλαγίας θύρας. Οι μοναχοί αυτού υπέστησαν επίθεσιν και εκτυπήθησαν, αλλά τη επεμβάσει ισχύοντος προσώπου, του Σαβίνου, κατώρθωσαν να σωθώσι και επιστρέψωσιν εις το μοναστήριον.
Οι διώξεις του οσίου Συμεών από τον εκκλησιαστικό του προϊστάμενο είναι γνωστές. Παραπέμπω εδώ  για υπενθύμιση.
Ας αναλογιστεί ο καθένας μας, αγαπητοί αδελφοί, αν ζούσε την εποχή αυτών των θλιβερών γεγονότων ποια στάση θα τηρούσε; Μπροστά σ' αυτά τα πνευματικά αναστήματα - ή αν βλέπαμε τον πρώτο σαλό άγιο ή τον πρώτο στυλίτη - ποια στάση θα τηρούσαμε; Θα θαυμάζαμε εκστατικοί ή θα λιθοβολούσαμε μαζί με τους τότε υπερλίαν ζηλωτές;
Ας είμαστε έντιμοι: δεν ξέρουμε τι θα κάναμε.
Ας είμαστε λοιπόν προσεκτικοί και στις κρίσεις μας για τους σημερινούς ανθρώπους. Εδώ έχουμε έναν πόλεμο δεκαετιών ενάντια σ' έναν γέροντα αναγνωρισμένο από όλους, πλην ελαχίστων... Οι ελάχιστοι αυτοί (αριθμητικά) αναγορεύουν εαυτούς σε τιμητές των πάντων. Ας προσέξουμε, γιατί εκεί που εμείς βρίσκουμε την πλάνη, μπορεί να κρύβεται η αγιότητα που βλέπουν χιλιάδες άλλοι ορθόδοξοι χριστιανοί, κληρικοί και λαϊκοί, πολλοί από αυτούς καταξιωμένοι και έμπειροι.