1. Θεράπευσε και δόσε Η προσευχή του Πνεύματος παρηγοριά στις καρδιές μας.

Ώ Άγιο Πνεύμα, παντοδύναμε Θεέ

φιλάνθρωπε Παράκλητε και παντοδύναμε Υπερασπιστή, Δοτήρα της σοφίας και φως της αποκαλύψεως,

που με την κάθοδο σου έφερες στα πέρατα του κόσμου τη μοναδική αληθινή γνώση του Θεού.

Έλα μέσα μας, παρότι σε λυπούμε διαρκώς. Φώτισε μας και αγίασε μας

Και με τη Θεία σου παρηγοριά

Ατυχίες στη ζωή, ασθένεια ή θάνατος αγαπητού προσώπου οδηγούν τον κόσμο συχνά στην προσευχή. Όμως αν βελτιωθούν οι καταστάσεις όχι μόνο ο παλμός της προσευχής ελαττώνεται αλλά και η προσευχή αυτή καθαυτή μας φαίνεται χωρίς σκοπό. Υπάρχει όμως κι ένα άλλο είδος προσευχής, η προσευχή του πνεύματος, συνδεδεμένη με την αιωνιότητα. Εδώ καμιά εξωτερική ευτυχία δεν μπορεί να θεραπεύσει τους πόνους της ψυχής, που υποφέρει στην αποτυχία της κατά την αναζήτηση της αιωνιότητας. Τότε η προσευχή γίνεται φυσιολογική κατάσταση της ψυχής και η χάρη του Αγίου Πνεύματος την επισκέπτεται ξαφνικά, ανεξερεύνητα, για να της προσφέρει μια πρόγευση της αιωνιότητας. Γι’ αυτή την επίσκεψη ζητιέται εκ των προτέρων ακεραιότητα και πίστη. Έχω μπροστά μου ένα αξιοσημείωτο στοιχείο, ένα γράμμα κάποιου που διετέλεσε ραββίνος.

[//63] «Γιατί εγώ, που τελευταία διατέλεσα ραββίνος, γράφει, έγινα χριστιανός; Η ερώτηση μου φαίνεται παράξενη. Έγινα χριστιανός κατόπιν σχεδίου, με σκοπό, και ύστερα από υπολογισμό; Όχι, η χάρη του Θεού με έκαμε χριστιανό. Η μεταστροφή μου είναι για μένα μυστήριο, μπρος στο οποίο κλίνω το κεφάλι μου με σεβασμό. Ήταν το Άγιο Πνεύμα και μόνο που με μεταμόρφωσε. Όταν δέχθηκα το Χριστό, οι διατάξεις του Δευτερονομίου έπαψαν να με οδηγούν στο Θεό … αισθάνομαι τον εαυτό μου συνέχεια να γεμίζει όλο και περισσότερο  με θεία αγάπη. Ξαφνικά, απροσδόκητα, ανεξάρτητα από κάθε προσπάθεια μου,

ένα φως έλαμψε σε μένα, φως το οποίο πριν από χρόνια, όταν ήμουν αφοσιωμένος Ιουδαίος, ήταν μια μακρινή αναλαμπή. Ξαφνικά είδα μέσα μου τον μόνο Άγιο, το Μυστήριο των μυστηρίων, την καθαρότητα πέρα από κάθε καθαρότητα … Όσο αφορά τη θρησκευτική ηθική είναι σε πολλά η ίδια στον Ιουδαϊσμό όπως και στον Χριστιανισμό. Οι εντολές που αφορούν την ηθική εκφράζονται σε ιδανικούς τύπους. Στην πράξη όμως διαφέρουν ζωτικά. Η χριστιανική ηθική όμως δίνεται εκ των άνω, από το Άγιο Πνεύμα το οποίο κατέβηκε σε μας μόνο μετά την ανάσταση του Χριστού. Είναι το ίδιο Πνεύμα το οποίο οι ευσεβείς Ιουδαίοι επιζητούν, το αισθάνονται, το βλέπουν αλλά μόνον από μακριά. Όμως ο αληθινός χριστιανός ζει εν Αγίω Πνεύματι με την πίστη στον Ιησού Χριστό. Το Άγιο Πνεύμα αιχμαλωτίζει ακόμα και το σώμα μας με την γλυκύτατη αγάπη του, ελευθερώνοντάς το από τη δουλεία των παθών, έως ότου το ίδιο το σώμα επιζητήσει την ανάλυσή του στο Πνεύμα. Και έτσι δεν ήμουν εγώ που έγινα από τον εαυτό μου χριστιανός, αλλά ο Θεός έστειλε τη χάρη του Αγίου Πνεύματος του και έγινα ό,τι έγινα … Το Πνεύμα αναπαύεται μέσα στον  αληθινό χριστιανό και τον περιβάλλει από παντού. Και τούτο συμβαίνει [//64] με την πίστη στο Χριστό. Αυτή είναι η πορεία. Η πίστη προσελκύει το Άγιο Πνεύμα, ενώ το Άγιο Πνεύμα ενισχύει την πίστη, φροντίζει για σένα, σε ενισχύει, ενθαρρύνει τη διακαή επιθυμία σου για τη βασιλεία του Θεού … Σ’ αυτούς οι οποίοι δεν γεύθηκαν ακόμα την αληθινή χάρη οι λόγοι μου θα φανούν ακατανόητοι. Η πορεία της αληθινής μεταστροφής δεν μπορεί να ερμηνευτεί ή να περιγραφεί. Είναι κάτι που το μάτι δεν μπορεί να δει και το αυτί να ακούσει. Γεμάτος από χριστιανικά συναισθήματα, ακούω την ψυχή μου να συνομιλεί μαζί μου λέγοντας μου για την εν Χριστώ αναγέννηση μου. Αλλά μιλάει τη γλώσσα της σιωπής, την οποία δεν βρίσκω λόγους να ερμηνεύσω. Γνωρίζω όμως πως η ψυχή μου ψάλλει ένα νέο ύμνο, ένα γλυκύ ύμνο για την αγάπη που με λύτρωσε από την δύναμη του παρελθόντος. Και ο ύμνος αυτός με μεταμόρφωσε και γέννησε μέσα μου μια νέα επιθυμία, νέους διακαείς πόθους. Τώρα βρίσκομαι, λοιπόν, στην αγάπη του Χριστού και γνωρίζετε ότι ο άνθρωπος που βρίσκεται στην αγάπη του Χριστού δεν επιθυμεί να φιλοσοφεί. Ζητά ένα και μόνο: να αγαπά αιωνίως. Θέλετε να με καταλάβετε; Θέλετε να λάβετε πείρα της χάριτος του Χριστού; Τότε ζητήστε αυτή τη χάρη από το Θεό που μπορεί να σας την  δώσει. Κι αν αυτό σας φαίνεται αδύνατο, αφού δεν μπορείτε να το πιστέψετε, σας συμβουλεύω να βάλετε την καρδιά σας στην πίστη και θα μπορέσετε να πιστέψετε. Δια της πίστεως θα φθάσετε στην πίστη. Επιμένετε να  επιζητάτε πίστη και θα σας δοθεί. Όταν ήμουν Ιουδαίος και εγώ επίσης είχα Θεό και το γνώριζα. Αλλά ο Θεός άλλαζε στάση ανάλογα με τη συμπεριφορά του ανθρώπου. Με το Χριστό όμως, με το Άγιο Μεσσία και Υιό του Θεού, οδηγήθηκα στη σφαίρα της απόλυτης και σταθερής θείας αγάπης. Τούτο γίνεται αντιληπτό μόνο αν κι εσείς ζείτε πλέον στη χάρη. Ο χριστιανισμός είναι από [//65] τους πλουσιότερους θησαυρούς που μπορεί να ικανοποιήσει όλους και κάθε ψυχή.

Στο Χριστό βρίσκεται η αλήθεια για την οποία μαρτυρεί το Άγιο Πνεύμα και όλοι όσοι πιστεύουν ακολουθούν την μαρτυρία του».

Παρέθεσα αυτή τη θριαμβευτική κραυγή μιας ψυχής που βρήκε το Χριστό‐ Θεό, γιατί, αν και πολλοί έχουν όμοιες εμπειρίες, λίγοι βρίσκουν λέξεις να εκφράσουν το ανέκφραστο.

Το Άγιο Πνεύμα έρχεται, όταν είμαστε δεκτικοί. Δεν βιάζει. Μας πλησιάζει με τόση διάκριση, που πιθανόν να μην το αντιληφθούμε. Εάν θέλαμε να γνωρίσομε το Άγιο Πνεύμα, θα ‘πρεπε να εξετάσομε τον εαυτό μας κάτω από το φως των διδαγμάτων του Ευαγγελίου, να ερευνήσομε μήπως υπάρχει  καμιά άλλη παρουσία, που μπορεί να εμποδίσει την είσοδο του Αγίου Πνεύματος στις ψυχές μας. Δεν πρέπει να αναμένομε το Θεό να εισέλθει βίαια στις ψυχές μας χωρίς τη συγκατάθεσή μας. Ο Θεός σέβεται και δεν ασκεί πίεση πάνω στον άνθρωπο. Είναι καταπληκτικό πόσο ο Θεός ταπεινώνεται μπροστά μας. Μας αγαπά με μια τρυφερή αγάπη, όχι υπεροπτικά, όχι χωρίς τη συγκατάθεσή μας. Όταν του ανοίγουμε τις καρδιές μας, κυριαρχεί μέσα μας η πεποίθηση, ότι αυτός είναι πράγματι ο Πατέρας μας. Τότε η ψυχή λατρεύει με αγάπη.

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Σιναΐτης προχωρεί ακόμη περισσότερο λέγοντας ότι η προσευχή είναι ο ίδιος ο Θεός που ενεργεί μέσα μας. «Συ ο Ίδιος προσεύχου εντός μου» ήταν η συνεχής αίτηση του Φιλαρέτου, Μητροπολίτου Μόσχας τον περασμένο αιώνα. Επίσης έχομε και τη μαρτυρία του Απ. Παύλου που λέγει: «Ότι δε εστε υιοί, εξαπέστειλεν ο Θεός το Πνεύμα του Υιού αυτού εις τας καρδίας υμών κράζον· αββά ο Πατήρ» (Γαλ. 4,6).

[//66] Φλεγόμενοι από την όραση της υψηλής μας κλήσεως αγωνιζόμαστε προς επιτυχία του σκοπού μας, του διακαούς πόθου μας για τη θεία αγάπη, να έλθει να κατοικήσει μέσα μας παντοτεινά. Χωρίς αυτή την αρχική μεταρσίωση στην πίστη, χωρίς τη διαρκή προσέγγιση προς τον αγαπώντα Θεό, ο οποίος συνέχεια μας εμπνέει, δεν μπορούμε παρά να υποκύψουμε στη μαζική πίεση του σύγχρονου κόσμου που δε γνωρίζει τη προσευχή.

Η πίστη που δίνει ζωή συνίσταται σε μια χωρίς έρευνα πίστη στο  Χριστό  ως Θεό. Μόνο όταν δεχόμαστε το Χριστό ως τέλειο Θεό και τέλειο άνθρωπο, η πλήρης πνευματική πείρα, όπως περιγράφηκε από τους αποστόλους και τους πατέρες, γίνεται κατορθωτή. Ο Χριστός τώρα γίνεται ο ακρογωνιαίος λίθος πάνω στον οποίο θα οικοδομήσομε ολόκληρη τη ζωή μας, και την προσωρινή και την αιώνια. Η φύση των δώρων που μας χαρίζει μια τέτοια πίστη φανερώνει τη σπουδαιότητα της αξίας τους, τη θεία τους προέλευση.

Ο Κύριος είπε: «συ δε όταν προσεύχη, είσελθε εις το ταμείον σου, και κλείσας την θύραν σου πρόσευξαι τω πατρί σου τω εν τω κρυπτώ και ο πατήρ  σου ο βλέπων εν τω κρυπτώ αποδώσει σοι εν τω φανερώ» (Ματθ. 6,6). Η αληθινή προσευχή ενεργεί στα εσώτερα βάθη της ψυχής, που συνήθως κρύβουμε από  τους οφθαλμούς των έξω. Αν τώρα εγώ αποτολμώ να θίξω θέματα ιερά για καθένα μας, πιέζομαι να το κάνω από την τραγική ατμόσφαιρα της εντάσεως που επικρατεί σ’ όλο τον κόσμο και ειδικότερα από την επίγνωση μου ότι όλοι ανήκομε στο Χριστό. Ας διαμοιράσομε λοιπόν μεταξύ μας σαν αδελφοί, ό,τι μας δόθηκε να γνωρίσωμε με δωρεά εκ των Άνω. (Θα σας παρακαλούσα να προσευχηθείτε, καθώς διαβάζετε, καθώς και εγώ προσεύχομαι στο Θεό να μου εμπνεύσει λόγους ευάρεστους σ’ αυτόν).

[//67] Ο Χριστός μας παρέδωσε το λόγο που έλαβε από τον Πατέρα (Ιωάν. 17,14). Παρομοίωσε τον εαυτό του με βράχο πάνω στον οποίο θα θραύονται όλοι όσοι επιπίπτουν σ’ αυτόν και θα συντρίψει εκείνους στους οποίους θα επιπέσει (Ματθ. 21,44). Τί συμβαίνει τότε; Είμαστε εμείς που έχομε επιπέσει σ’ αυτόν τον τεράστιο και θαυμαστό λίθο ή ο λίθος επέπεσε σ’ εμάς; Δεν γνωρίζομε. Αυτό όμως που συμβαίνει σίγουρα είναι ότι βρισκόμαστε σ’ ένα κόσμο πραγματικοτήτων, των οποίων την ύπαρξη δεν υποπτευόμαστε καν προτύτερα. Τον παλιό καιρό, όταν η ζωή για τους πολλούς κυλούσε στους ευρείς διαύλους μιας σταθερής παραδόσεως, ο λόγος του Χριστού εμφανιζόταν αδιατάρακτος. Αλλά τώρα όταν όλη η γη είναι γεμάτη απάτη, οι άνθρωποι σε απελπισία, όταν  οι συνειδήσεις διαμαρτύρονται υβριστικά, όταν η βία φοβερίζει να εξαφανίσει κάθε ζωή, πρέπει να προσπαθήσουμε ν’ ακουστεί η φωνή μας. Στον παρόντα κίνδυνο ευγενικές λέξεις που δεν οδηγούν πουθενά δεν φθάνουν. Είναι ζωτική ανάγκη όλοι σήμερα να στερεώσουμε την πίστη στην αιώνια νίκη του Χριστού, ώστε και εμείς οι ίδιοι να μπορέσουμε να γίνομε πνευματικά ανίκητοι. Τούτο κατά πολύ εξαρτάται από εμάς – να θυμηθούμε για παράδειγμα ότι αναγεννηθήκαμε εκ των Άνω στην κολυμβήθρα του βαπτίσματος, στο όνομα του Πατρός και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος. Αυτοί που έχουν βαπτιστεί «εν Πνεύματι Αγίω και πυρί» (Λουκ. 3,16) διακρίνουν στην προσευχή τους ότι κάθε στιγμή της ζωής μας καταχωρείται στη θεία αιωνιότητα. Σε κάθε χρόνο και τόπο χειραγωγούμαστε από το αόρατο χέρι του ουράνιου Πατέρα μας.

Είναι συνηθισμένο στους χριστιανούς, να γνωρίζουν καλά την παρουσία της άφθαρτης ουράνιας δόξας και το ζοφερό σύννεφο θανάτου που πλανιέται πάνω από τον κόσμο. Αν και η αίσθηση του θανάτου ταράσσει τη ψυχή, [//68] αυτή δεν μπορεί να εξαφανίσει τη φλόγα της πίστεως. Η προσευχή παλλόμενη μέσα μας μάς φέρει στο σύνορο μεταξύ δυο κόσμων, του παρόντα και του ερχόμενου (Εβρ. 13,14). Αυτός ο οδυνηρός διαχωρισμός μας οδηγεί σε μια πιο θερμή ικεσία. Αισθανόμαστε την ασθένεια μας –τη θανατηφόρα δύναμη της αμαρτίας– να ενεργεί μέσα μας και αναζητούμε γιατρό. Τότε αυτός που είπε «ου γαρ ήλθον καλέσαι δικαίους αλλ’ αμαρτωλούς εις μετάνοιαν» προσθέτοντας ότι:

«ου χρείαν έχουσιν οι ισχύοντες ιατρού αλλ’ οι κακώς έχοντες» (Ματθ. 9,12.13) θ’ απαντήσει πραγματικά στην αναζήτηση μας. Αυτός θεραπεύει τις ψυχές μας  από κάθε ασθένεια δίνοντας νέα δραστηριότητα και φωτίζοντας τες με ανέσπερο φως. Από τα αρχαία χρόνια η πείρα της ζωής της Εκκλησίας έχει αποδείξει χωρίς αμφιβολία ότι για την προσευχή –δηλαδή για το Θεό– καμιά ασθένεια του πνεύματος δεν είναι αθεράπευτη. Μπορεί να έχομε γεννηθεί μέσα στις πιο ακατάλληλες καταστάσεις, να αναπτυχθήκαμε μέσα σε άγνοια, σκληρότητα, ακόμα και μέσα σε εγκληματικό περιβάλλον και να παρασυρθήκαμε από το παράδειγμα του. Μπορεί να υποφέρουμε κάθε είδους στερήσεις, απώλειες, τραύματα. Μπορεί να είμαστε παραμορφωμένοι από τη γέννηση μας και να γνωρίζουμε την περιφρόνηση, το τραύμα, την αποστροφή. Όλα αυτά, στον πρόσκαιρο τούτο κόσμο, δυστυχώς μπορούν να θέσουν τη σφραγίδα τους στον άνθρωπο, και να τον κατέχουν ακόμα. Όμως τη στιγμή της επιστροφής μας στο Θεό,   όταν   αποφασίσουμε   να   ακολουθήσουμε   τις   εντολές   του,   μια πορεία

θεραπείας αρχίζει από τη βάση. Και δεν θεραπευόμαστε μόνο από τα τραύματά μας, τα πάθη μας αλλά ακόμα αλλάζει και η εξωτερική μας εμφάνιση. Αυτό συνέβηκε πολλές φορές στο Άγιο Όρος. Έφτασαν άνθρωποι ταλαιπωρημένοι και σε αξιολύπητη κατάσταση εξαιτίας πολυχρόνιας [//69] διεφθαρμένης ζωής· ύστερα όμως από σύντομο χρονικά διάστημα βαθειάς μετάνοιας η όψη τους γινόταν ευχάριστη, η φωνή τους άλλαζε, κινούνταν διαφορετικά και το πνεύμα έλαμπε μέσα τους. Αν κανένας από τους αναγνώστες μου υποφέρει από ψυχολογικά τραύματα εξαιτίας της αποτυχημένης του ζωής, ας γνωρίζει ότι μπορεί να αποκτήσει έξοχη ελευθερία πνεύματος και ν’ αλλάξει ριζικά όλη τη ζωή του, αν στραφεί προς το Θεό κάθε μέρα με μια προσωπική προσευχή όπως αυτή.