Η ΑΓΑΠΗ ΩΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΣ

Επιστολή 14

Η ΑΓΑΠΗ ΩΣ ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΑΣΚΗΣΕΩΣ

Μέριμνα για τη μητέρα. Ο αγώνας με στόχο την αγάπη. Η διακονία των αδελφών. Λιγότερη προσοχή στον κόσμο.

Άθως, 16/29 Ιανουαρίου 1933

Πολύτιμε, πάτερ Δαβίδ, Ευλογείτε!

Αγαπημένε εν Χριστώ αδελφέ. Αν και ποτέ δεν σας έβγαλα από τη σκέψη μου, ωστόσο δεν είχα τελευταία τη δυνατότητα να σας γράψω. Από καιρό αισθάνομαι την ανάγκη γι’ αυτό, αλλά δυστυχώς δεν μπόρεσα να εξοικονομήσω χρόνο να επικοινωνήσω μαζί σας και να νιώσω έτσι χαρά στην ψυχή μου. Πάντοτε ήθελα να σας γράφω, για να μη ταράζεσθε με την ακαταστασία της εξωτερικής σας ζωής, που συνεπάγεται και ακαταστασία στην εσωτερική σας ζωή.

Η ψυχή αναζητά τη σιωπή, θέλει να προσεύχεται, επιθυμεί την ανάγνωση, να γνωρίσει πολλά, να αναλογισθεί τα θεία. Η εξωτερική ζωή πάλι είναι τόσο ανήσυχη, θορυβώδης, τόσο αναδιπλώνεται, τόσο αφαιρεί τις δυνάμεις και την προσοχή από μας, ώστε κατά κάποιον τρόπο να μπαίνει σε πρώτη μοίρα, ενώ η πνευματική ζωή λειτουργεί μόνο συμπληρωματικά ή συνυφαίνεται μερικώς μόνο με αυτήν. Αλλά αυτό δεν θα διαρκέσει για πολύ. Υπομένετε για την ώρα όλη αυτή την αναστάτωση, τις μέριμνες, τις μετακινήσεις από τον ένα τόπο στον άλλον και μη λυπάσθε ψυχικά.

Εκπληρώστε με πολλή υπομονή και πραότητα και [//211] αγάπη την υπακοή που σας έχει ανατεθεί, να τακτοποιήσετε δηλαδή το θέμα της μητέρας σας. Η έμμεση επαφή μαζί της εκτός από ζημιά τίποτα άλλο δεν επιφέρει. Αλλά η εκπλήρωση του χρέους σας απέναντί της, της υπακοής, θα γεννήσει στην ψυχή σας καρπό αγαθό. Τέτοια εμπειρία είναι απαραίτητη για την ψυχή σας, προκειμένου να μάθει να υπερνικά τους πειρασμούς, να  αντιμετωπίζει  κάθε ξένη επίδραση.

Όλη η άσκησή μας πρέπει να έχει ως στόχο την αγάπη. Η απόκτησή της στην καρδιά μας συνεπάγεται μεγάλο κόπο. Όταν οι θλίψεις, οι αποτυχίες, οι αρρώστιες, τα παντός είδους παθήματα υπομένονται με ανδρεία και ευγνωμοσύνη προς τον Θεό, κάνουν τη γη της καρδιάς μας καρποφόρο, ικανή να καλλιεργήσει την αγάπη.

Μην αποφεύγετε τους Λονδρέζους, μην τους φοβάσθε, μην αποξενώνεσθε από αυτούς, μην τους εγκαταλείπετε.

Πιστέψτε, αγαπητέ πάτερ Δαβίδ, ότι αν σας έγραψα τόσα πολλά για το πόσο προσευχόμουν για σας, πόσο θλιβόμουν, έκλαιγα, κοπίαζα ή έκανα κάτι άλλο, αυτό δεν γινόταν για να επιφορτίσω την ψυχή σας με οποιαδήποτε υποχρέωση απέναντί μου προσωπικά. Όχι, δεν ήθελα να προκαλέσω έστω και την παραμικρή ευγνωμοσύνη. Θα ήθελα μόνο να θυμάσθε σε όλη τη μετέπειτα ζωή σας, όταν η ψυχή σας βαρύνεται με τη διακονία του πλησίον, ότι και σας κάποιοι άλλοι σας υπηρέτησαν. Επιθυμώ το λίγο εκείνο που ήθελα να κάνω για

σας, να σας οδηγήσει να συναισθανθείτε το καθήκον σας, όχι απέναντί μου, μη γένοιτο, αλλά απέναντι στους αδελφούς σας. Έτσι, αν θέλετε από αγάπη να μου ανταποδώσετε εκατονταπλάσια, αναλάβετε το ζυγό της υπηρεσίας προς τους αδελφούς σας. Πρέπει για χάρη τους να κοπιάζετε όχι μόνο σωματικά, αλλά και ψυχικά. Θα αναγκασθείτε να θυσιάζετε τον εαυτό σας, ίσως να διαθέσετε ακόμη και την ψυχή σας για χάρη τους. [//212] Και δεν μιλώ πια για το χρόνο, την ησυχία, τα υλικά μέσα ή κάτι παρόμοιο.

Μη νομίσετε ότι όλα αυτά θα είναι μεγαλύτερα από τη δύναμή σας. Όχι. Και ο ίδιος θα ωφελείσθε από την ευκαιρία να ασχολείσθε με τον εαυτό σας.  Είναι φυσικό για σας να ζείτε στην Αγγλία.

Σας μιλώ ως αδελφός, εκφράζοντας μόνο τη γνώμη μου. Σε ποιά απόφαση θα καταλήξετε όμως γι’ αυτό με τον επίσκοπο Ελευθέριο, δεν γνωρίζω. Σε αυτόν δόθηκε να γνωρίζει το θέλημα του Θεού για σας. συμμερίζομαι πλήρως την επιθυμία σας να λάβετε την κουρά από τον επίσκοπο Ελευθέριο, ο οποίος με  τόση αγάπη και συναίσθηση της ευθύνης του σας έγραφε στο γράμμα του: «Ένα πράγμα να γνωρίζετε οριστικά, ότι ο Θεός σας εμπιστεύθηκε στην πνευματική μου φροντίδα». Όσον όμως αφορά στην κάπως περιφρονητική στάση σας απέναντι στην εκκλησιαστική ζωή της ρωσικής διασποράς, αν μου επιτρέπετε,  θα πω ότι δεν είσθε εντελώς δίκαιος. Δεν είναι ανάγκη να ζήσετε κι εσείς ο ίδιος τη σύγχυση και τη ματαιότητά τους. Έτσι λοιπόν, αν δεν καταφέρετε να πάρετε την κουρά στη Λίτβα, τότε μην αποκλείσετε το ενδεχόμενο να την δεχθείτε από τον αρχιεπίσκοπο Βενιαμίν.

Εδώ ουσιαστικά γίνεται λόγος για τις βαθειές διαθέσεις της ψυχής. Κατανοώ άριστα την επιθυμία σας να κρατηθείτε μακριά από τη ματαιότητα και το σάλο των ανθρώπων. Δεν πρέπει όμως να φανείτε μικρόψυχος.

Δώστε όσο το δυνατό λιγότερη προσοχή στον κόσμο. Πολεμείστε ανδρεία για την ανεξαρτησία της ψυχής σας από κάθε επιρροή του.

Ούτε η δόξα ούτε η ατιμία ούτε ο θόρυβος ούτε η σιωπή του να μην ταράξει την εν τω Θεώ ανάπαυση της ψυχής σας. καταφρονείστε όλα τα παρερχόμενα, διατηρώντας τη μνήμη του θανάτου και της φοβερής Κρίσης. Μη φοβάσθε [//213] την πάλη. Βάλετε αρχή, και θα γνωρίσετε την ανερμήνευτη χαρά, όταν αισθανθείτε τον εαυτό σας ελεύθερο από την εξουσία του κόσμου και από κάθε επίδρασή του στην κατάσταση της ψυχής σας. Να είσθε απαθής ακόμη και στο νου.

Μου γράψατε για την επιθυμία σας να ζήσετε μαζί μας. Ο ίδιος από διάθεση και βαθειά ψυχική εμπιστοσύνη προς εσάς (περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον) θα το θεωρούσα μεγάλο δώρο του θείου ελέους να σας έχω αδελφό και συνασκητή μου. Αλλά αυτό φαίνεται αδύνατο, τουλάχιστο προς το παρόν.

Παρακάλεσα τον πατέρα Ηγούμενο να μας παραχωρήσει (για ησυχαστήριο) ένα κελλί από τα πιο κοντινά προς τη Μονή. Ο ίδιος καταρχήν διατέθηκε πολύ ευνοϊκά, αλλά δεν έλυσε το πρόβλημα. Είπε ότι πρέπει να προσευχηθούμε στη Θεομήτορα, για να γνωρίσουμε το θέλημα του  Θεού. Το θέμα είναι πολύ σημαντικό. Ήθελε να συμβουλευθεί τη σύναξη των Γερόντων

της Μονής. Η πιο αγαθή ανάμνηση όλων για σας έκλινε προς την επιθυμία να σας δουν ανάμεσα στους αθωνίτες αδελφούς. Μετά όμως από προσεκτική εξέταση όλων των περιστάσεων και συνθηκών της ζωής στο Άγιον Όρος και ο πατήρ Ηγούμενος και όλοι σχεδόν οι γέροντες κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι προς το παρόν δεν είναι κατάλληλος ο καιρός να έλθετε και να εγκατασταθείτε στον Άθω.

Εξάλλου δεν θέλουν με κανένα τρόπο να απαλλάξουν εμένα από τα διακονήματά μου και να με απολύσουν στην ησυχία. Η ζωή μέσα στον περίβολο της Μονής δεν είναι για σας ωφέλιμη. Δεν θα μπορέσετε να ζήσετε κάτω από τις συνθήκες στις οποίες ζουν οι άλλοι. Στα ερημικά κελιά η ζωή συνδέεται με διαρκείς κινδύνους από ληστρικές επιθέσεις. Οπωσδήποτε θα μάθουν για σας  και δεν θα σας αφήσουν ήσυχο. Τώρα στον Άθω περιφέρονται πολλοί [//214] άνεργοι: ανέστιοι, πεινασμένοι, που δεν αφήνουν ήσυχους ούτε τους άστεγους μοναχούς1. Θα συναντήσετε εκτός από αυτό και πολλά άλλα εμπόδια. Έχοντας όλα αυτά κατά νου σκέφθηκα ότι είναι καλύτερα να αναβάλετε επ’ αόριστον την πρόθεσή σας να εγκαταβιώσετε στο Άγιον Όρος.

Μην παύσετε να προσεύχεσθε για μένα τον αμαρτωλό. Με αγάπη εν Κυρίω,

o ανάξιος ιεροδιάκονος Σωφρόνιος