Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΣΙΛΟΥΑΝΟΥ Το Παρίσι. Ο Γέροντας Σιλουανός.

 

 

 

Επιστολή 20

Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΓΕΡΟΝΤΟΣ ΣΙΛΟΥΑΝΟΥ

Το Παρίσι. Ο Γέροντας Σιλουανός.

Άθως, 15/28 Αυγούστου 1934

Αγαπημένε εν Κυρίω, πάτερ Δημήτριε, Ευλογείτε!

Από όλα τα μέρη που αναφέρετε στο τελευταίο εκτενές γράμμα σας, όπου θα μπορούσατε να πάτε, καλύτερο φαίνεται στον Γέροντα πατέρα Σιλουανό (και σε μένα επίσης) το μετόχι των Τριών Ιεραρχών στο Παρίσι.

Εκεί πράγματι υπάρχει ομάδα προσώπων με πολύ καλή διάθεση. Στον κύκλο τους μπορείτε κι εσείς να βρείτε ανάπαυση σε δύσκολες στιγμές ακηδίας. Αν κι εσείς ο ίδιος διάκεισθε απέναντί τους με αγαθή διάθεση και επιθυμία, τότε πηγαίνετε στο Παρίσι να ζήσετε μαζί τους.

Σας παρακαλώ πολύ για την απόφασή σας σχετικά με το θέμα αυτό και την εκεί μετάβασή σας (αν πραγματοποιηθεί) να μας γράψετε.

Στο να επιλέξετε το Παρίσι συνηγορεί και η σκέψη ότι ζώντας εκεί δεν θα είστε μακριά από το Λονδίνο, και ίσως από καιρό σε καιρό θα μπορείτε να επισκέπτεσθε εκείνους, που έχουν την ανάγκη της βοήθειάς σας.

Παρακάλεσα τον Γέροντα πατέρα Σιλουανό να προσεύχεται για μας περισσότερο. Υποσχέθηκε να το κάνει με αγάπη. Μολονότι συναισθάνομαι τη μηδαμινότητα της αξίας της προσευχής μου, ποτέ δεν αρνούμαι να προσευχηθώ [//249] για όλους, είτε το ζητούν είτε όχι. Ακόμη περισσότερο οφείλω να προσεύχομαι για σας, ένα από τα πλέον πολύτιμα και οικεία μου πρόσωπα.

Και έτσι, συνάπτοντας τριαδική συμμαχία (ο Γέροντας πατήρ Σιλουανός, εσείς και εγώ), ας ελπίσουμε ότι θα μας επισκεφθεί το έλεος του Κυρίου και θα μας απαλλάξει από όσους εξεγείρονται εναντίον μας.

Χρησιμοποιείστε τα γράμματά μου κατά την κρίση σας. Δεν πιστεύω ότι αξίζουν να δαπανήσει κάποιος δύναμη και χρόνο και να μπει στην διαδικασία της αντιγραφής τους.

Δόξα και ευχαριστία στον Θεό που έδωσε σε μένα, τον ανάξιο, τη χαρά της αγάπης σας.

Το αίσθημα του μεγάλου και ευλαβούς σεβασμού απέναντί σας ποτέ δεν εξασθένησε μέσα μου.

Εκτιμώ πολύ τις αγαθές μας σχέσεις και εύχομαι πάντοτε στον Θεό να με ελεήσει με τις ευχές σας.

Ο ανάξιος, ελάχιστος εν Χριστώ αδελφός σας,

o αμαρτωλός ιεροδιάκονος Σωφρόνιος

Επιστολή 21

ΠΑΛΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Η λήψη του μεγάλου σχήματος. Για να ζήσεις με ανθρώπους ειρηνικά, πρέπει να υποχωρείς. Η αγάπη του Χριστού είναι ζωή αιώνια. Για το χρόνο και

την αιωνιότητα.

Άθως, 23 Φεβρουαρίου/9 Μαρτίου 1935

Πολύτιμε, αγαπημένε εν Χριστώ πάτερ Δημήτριε,

Ευλογείτε.

Από την αρχή αυτού του χρόνου (τη νύχτα προς την 7η Ιανουαρίου) αρρώστησα σοβαρά και μέχρι τώρα ακόμη δεν συνήλθα. Τις πρώτες είκοσι ημέρες, προπαντός τις νύχτες, δυσκολεύτηκα τόσο πολύ, ώστε μπορώ να πω με τα λόγια του Αποστόλου Παύλου, «καθ’ υπερβολήν εβαρήθημεν υπέρ δύναμιν, ώστε εξαπορηθήναι ημάς και του ζην· αλλά αυτοί εν εαυτοίς το απόκριμα του θανάτου εσχήκαμεν»1. Τη νύχτα προς την 18η Ιανουαρίου έλαβα την κουρά του μεγάλου σχήματος στην εκκλησία του νοσοκομείου. Δόξα τω Θεώ, για το δώρο αυτό!

Η ασθένεια μου δεν μου επέτρεψε να απαντήσω στο γράμμα σας, όπως θα ήθελα. Αλλά ακόμη και τώρα είμαι τόσο αδύνατος, ώστε με δυσκολία γράφω. Πριν από ένα μήνα και περισσότερο σας έστειλα μαζί με ένα γράμμα και μερικά βιβλία, τα έργα του επισκόπου Θεοφάνους του Εγκλείστου. Σας έγραψα σχετικά με το βιβλίο, «Τί είναι η [//251] πνευματική ζωή». Εγώ ο ίδιος το παρέλαβα ήδη από καιρό, και περίμενα συνεχώς την απάντησή σας, για να σας το στείλω.

Ο Ηγούμενός μας2 είναι σοβαρά άρρωστος. Ο θάνατός του θα επιφέρει μεγάλες αλλαγές, ίσως μάλιστα και πραγματική καταστροφή στη Μονή μας. Σας παρακαλώ πολύ στο μέλλον να γράφετε τη διεύθυνση στα γαλλικά: R. P. Silouan (ή Hierod. Sophroni), Couvent St Patnéleimon, Mont Athos, Dafni, Grèce. Αυτά αρκούν.

Μη κάνετε καμιά προσθήκη στα ρωσικά. Τα πιο σημαντικά να τα στέλνετε συστημένα.

Σε περίπτωση θανάτου μου, στην αλληλογραφία με τον πατέρα Σιλουανό να μην είστε τελείως ανοικτός. Να θυμάσθε αυτό που σας λέω, γιατί θα είναι αναγκασμένος για την ανάγνωση των γραμμάτων σας να απευθυνθεί για βοήθεια σε κάποιον άλλον. Σας το λέω τώρα, γιατί αν με βρει ξαφνικά ο  θάνατος, πράγμα πολύ πιθανό, τότε δεν θα μπορώ να σας προειδοποιήσω γι’ αυτό. Όλοι προφητεύουν για μένα ανάρρωση και μακροζωΐα, αλλά εγώ, ηττημένος από τη δύναμη της αρρώστιας, δεν πιστεύω πολύ στις προφητείες αυτές.

1 Β’ Κορ. 1,8‐9.

2 Υπονοείται ο Ηγούμενος Μισαήλ.

Αν πεθάνω, σας παρακαλώ να μη σταματήσετε να προσεύχεσθε για μένα. Μην ξεχνάτε και τον πατέρα Σιλουανό, για να μη μείνετε οφειλέτης απέναντί του σε εκείνο που δεν είναι σωστό για μας τους χριστιανούς, δηλαδή στην αγάπη3. Και εσείς ο ίδιος γνωρίζετε καλύτερα από οποιονδήποτε πώς, όταν η ψυχή γνωρίσει ότι κάποιος μας αγαπά παραπάνω από όσο εμείς αυτόν, πληγώνεται από τις τύψεις της συνειδήσεως σε τέτοιο βαθμό, ώστε είναι έτοιμη να γίνει χώμα ενώπιόν του.

[//252] Για να ζήσεις με τους ανθρώπους ειρηνικά, πρέπει να υποχωρείς. Και εφόσον οι επιθυμίες τους γενικά δεν ξεπερνούν τα όρια ασήμαντων πραγμάτων, τότε είναι πάντοτε δυνατό και να ενεργείς κατ’ αυτόν τον τρόπο.

Είστε πάντοτε στην καρδιά μου. Προσεύχομαι στον Θεό, ώστε και σε περίπτωση θανάτου η αγάπη μας όχι μόνο να μη αφανισθεί, αλλά και να αυξηθεί.

Παράδοξο πράγμα! Αλήθεια, η αγάπη του Χριστού είναι κατά τη φύση της αιώνια ζωή. Πώς όμως είναι δυνατό κάτω από συνθήκες της επίγειας υπάρξεώς μας   άλλοτε   να   «αρχίζει»   ή   να   «γεννιέται»,   άλλοτε   να   «αυξάνει»   ή   να

«ελαττώνεται» και ακόμη κάποτε να «αφανίζεται»; Όταν εμφανίζεται, μας καθιστά αισθητά αθάνατους, αιώνιους· όταν πάλι αφανίζεται, μας βυθίζει στην κοιλάδα του θανάτου.

Σε σχέση με αυτό μου έρχονται οι εξής σκέψεις:

Ο χρόνος και η αιωνιότητα αποτελούν δύο διαφορετικές μορφές του είναι. Και όπως ακριβώς ο Κύριος «εν μορφή Θεού υπάρχων … μορφήν δούλου λαβών»4 περιέλαβε σε μια υπόσταση δύο μορφές υπάρξεως, έτσι και εμείς ευρισκόμενοι στη δουλική μορφή, κατά τη δωρεά της χάριτος «πάσχομεν την θέωσιν» (σύμφωνα με την έκφραση των αγίων Πατέρων5) και με τον ίδιο τρόπο επίσης προσλαμβάνουμε μέσα μας και τις δύο μορφές του είναι που αναφέραμε. Χάνοντας τη χάρη, «παύουμε» κατά κάποιον τρόπο να είμαστε αιώνιοι και εκπίπτουμε από την αιωνιότητα. Και όσο μεγαλύτερη είναι η δύναμη με την οποία κολλά η [//253] ψυχή μας στη γη, τόσο πιο μακριά από την αιωνιότητα βρισκόμαστε. Και αντιθέτως, όταν είμαστε εν τω Θεώ, τότε μένουμε στην αιωνιότητα. Και αυτές οι αμφιταλαντεύσεις αποτελούν τον λυπηρό κλήρο μας μέχρι του τάφου, πέρα από τον οποίο θα λάβουμε το δώρο της με τρόπο, ώστε κανείς πια να μη μπορεί να μας το αφαιρέσει («και την χαράν υμών ουδείς αίρει αφ’ υμών»6).

3 Βλ. Ρωμ. 13,8.

4 Βλ. Φιλ. 2,6‐7.

5 Έτσι, ο άγιος Γρηγόριος Παλαμάς χρησιμοποιεί την έκφραση «τα θεία πάσχειν»: Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων ΙΙ, 3,26, εκδ. Π. Χρήστου, Γρηγορίου Παλαμά, Συγγράμματα, Θεσσαλονίκη 1962, τ. 1, σ. 561.

6 Ιωάν. 16,22.

Την ώρα που θα πλησιάσει ο θάνατος, τη βαρειά αυτή ώρα, η ψυχή θα γνωρίσει ότι η σωτηρία της βρίσκεται μόνο στην αγάπη. Για την αγάπη αυτή χρειάζεται να παλεύουμε αδιάκοπα και ισχυρά, αλλά δεν υπάρχουν καθόλου δυνάμεις.

Δόξα τω Θεώ, πάντων ένεκεν!

Αφοσιωμένος σε σας με όλη την ψυχή μου,

o αμαρτωλός ιεροδιάκονος Σωφρόνιος Υ.Γ. Ο πατήρ Σιλουανός σας στέλνει τους χαιρετισμούς του.